Η πλαστή εικόνα των Ελληνικών επιλογών

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας

Ο Χένρι Κίσσιντζερ, σε ένα από τα βιβλία του έχει ένα ωραίο κείμενο όπου και εκφράζει την άποψη του για την περίπτωση συγκρούσεων μεταξύ χωρών που παρουσιάζουν διαφορές ισχύος. Ανεξάρτητα αν για την Ελλάδα ο συγκεκριμένος αποτελεί κόκκινο πανί (και δικαιολογημένα) για την ίδια την χώρα του ήταν άκρως αποτελεσματικός καθώς κατάφερε να την βγάλει πανίσχυρη από μια σχετικά δύσκολη περίοδο γι’ αυτήν.

Στο κείμενο του λέει λοιπόν, πώς όταν έχεις έναν ισχυρότερο αντίπαλο έχεις δύο επιλογές για να καταφέρεις να τον φθείρεις. Είτε θα το τραβήξεις σε βάθος χρόνου, μεταθέτοντας κάθε φορά το σημείο τριβής και σύγκρουσης ελπίζοντας την αλλαγή συνθηκών προς όφελος σου. Είτε θα μπλοφάρεις και θα ελπίζεις αυτό να καταφέρει να αλλάξει τις ισορροπίες.

Τα μειονεκτήματα σε αυτές τις επιλογές είναι πώς για την πρώτη επιλογή ουδείς εγγυάται σε βάθος χρόνου μια θετική εξέλιξη για την όποια σύγκρουση την οποία αναπόφευκτα μπορεί να αντιμετωπίσει μια χώρα. Τουναντίον αυτό μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερο και στο τέλος να βρεθεί σε αδιέξοδο με ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες.

Στην δεύτερη επιλογή, το ζητούμενο της μπλόφας είναι να φανεί ικανή να αλλάξει τα πάντα από μόνη της. Διότι συνήθως η μπλόφα συνοδεύεται από ένα κενό ισχύος και αδυναμία εκπλήρωσης της, αν ο αντίπαλος προχωρήσει στην πρόκληση αυτή και δεν παρασυρθεί στο περιεχόμενο της. Σε κείνο ακριβώς το σημείο, το αδιέξοδο που προκαλείται εκτός από την αποκάλυψη  αδυναμίας στον αντίπαλο, είναι να υπάρξει κόστος τόσο στο κύρος όσο και στο γόητρο της χώρας που μπλόφαρε, καθώς σπατάλησε πολιτικό και διπλωματικό κεφάλαιο που είχε ως εφόδιο για να χρησιμοποιηθεί αργότερα έναντι του διεθνούς στερεώματος.

Σε αυτό τώρα μπορώ να σχολιάσω προσωπικά διακρίνοντας κάποια στοιχεία που ίσως να ενδιαφέρουν και να είναι πιο ρεαλιστικά από τις παραπάνω επιλογές.

Η μόνη πρόταση. κατά την άποψη μου, σε μια περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ δύο χωρών που διαθέτουν διαφορά ισχύος, είναι να γίνει σωστή διαχείριση της όποιας δυνατότητας υπάρχει, όχι για την αποφυγή της, αλλά για την στοχευμένη εκτέλεση της. Είτε λέγεται αυτό διπλωματική αποδυνάμωση με επιβολές διαφορών τιμωριών που θα είναι σε επίπεδο εξόντωσης ( π.χ. οικονομικός στραγγαλισμός), είτε ακόμα και κεκαλυμμένα χτυπήματα διά εναλλακτικών οδών προσεγγίζοντας τρίτα μέρη που μπορούν να προκαλέσουν πολύ σοβαρά προβλήματα στον αντίπαλο (π.χ. στην περίπτωση της Τουρκίας την πολιτική στήριξη σε Γκιουλέν, την πολιτική στήριξη σε “μειονότητες” ακόμα και με στήριξη μέσα από ΜΚΟ κτλ. )

Στην παρούσα στιγμή, η Ελλάδα όπως κινείται δείχνει πώς είτε φοβάται, είτε αποφεύγει ακόμα και με υψηλό κόστος μια απρόθυμη σύγκρουση, ελπίζοντας σε συμμαχίες που ποτέ δεν θα υλοποιηθούν, θυμίζοντας τον διάλογο της Μήλου απέναντι στην Αθήνα.

Ο χρόνος περνάει και σίγουρα ενώ στην αρχή φαινόταν να λειτουργεί υπέρ μας, οι πράξεις της Ελλάδος έχουν καταφέρει να αποδυναμώσουν την προσπάθεια, κυρίως γιατί παρουσιάζονται ως μια πράξη ανίσχυρου που ψάχνει διέξοδο και όχι ενός ισχυρού που θεωρεί ανούσια την σύγκρουση.