11/12/2024

80 χρόνια από το Έπος του 1940 και το στρατηγικό «ΟΧΙ»

Italian_Invasion_1940_in_Pindus_Epirus_el.svg

Η αρχική ιταλική επίθεση.

Γράφει ο Μιχάλης Αράπης* – LLB, LLM, MA

 

Φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από την μοιραία ημέρα που άλλαξε την πορεία της χώρας μας και την χάραξε βαθύτατα σε πολλούς τομείς. Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 τα Ιταλικά στρατεύματα εισέβαλαν στην ελληνική επικράτεια και ενέπλεξαν την πατρίδα μας στον καταστροφικότερο πόλεμο όλων των εποχών. Η επιτυχημένη απόκρουση της εισβολής οδήγησε τη χώρα μας στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα και η άμεση και ηρωική αντίδραση των προγόνων μας τους ενέταξε στο Πάνθεον των ηρώων!

Η αναίτια και επιπόλαιη εισβολή

Είναι πραγματικά αποκαρδιωτικό ότι επί της ουσίας η χώρα μας υπέστη αυτή την τραγωδία που οδήγησε στην τριπλή κατοχή από Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους εξαιτίας της ματαιοδοξίας του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Χαρακτηριστικά ο επονομαζόμενος και Ντούτσε απέδειξε την επιπολαιότητα του με την απόφαση του να επιτεθεί στην Ελλάδα για λόγους εντυπωσιασμού και χωρίς να υπάρχει πλάνο και στρατηγικό όφελος για τον Άξονα. Η επίθεση των πανίσχυρων (επί χάρτου) Ιταλικών δυνάμεων που συνεπικουρούμενες από τις Αλβανικές δυνάμεις επιτέθηκαν (κυριολεκτικά) άνευ λόγου στη χώρα μας αιφνιδίασε την Γερμανική ηγεσία που δεν επιθυμούσε να ανοίξει νέο μέτωπο στα Βαλκάνια ενώ ετοιμαζόταν για την επιχείρηση Μπαρμπαρόσα. Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο η Γερμανία θα αγνοούσε το γερμανο-σοβιετικό σύμφωνο μη επίθεσης Ρίμπεντροπ – Μολότοφ του 1939 και θα κήρυττε τον πόλεμο στην έως τότε σύμμαχο της Σοβιετική Ένωση. Η γενναία αντίσταση των Ελλήνων οδήγησε σε πανωλεθρία τα ιταλο-αλβανικά στρατεύματα που γρήγορα υποχώρησαν μην μπορώντας να αντιδράσουν στην Ελληνική επέλαση στη Βόρεια Ήπειρο.

Το Έπος των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων συγκλόνισε την διεθνή κοινότητα που θαύμασε τη γενναιότητα και την ανδρεία των αγωνιστών. Η ήττα της Ιταλίας  ανάγκασε τη Γερμανία να στείλει πολύτιμες δυνάμεις για να καταλάβει την Ελλάδα. Η δημιουργία του νέου μετώπου στα Βαλκάνια και εν συνεχεία στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941 έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μεταφορά δυνάμεων και οι Γερμανικές απώλειες στις ηρωικές μάχες των οχυρών της «Γραμμής Μεταξά» σε Μακεδονία και Θράκη και της «Μάχης της Κρήτης» οδήγησαν στην καθυστέρηση της επίθεσης του Άξονα στην ΕΣΣΔ για ορισμένους μήνες με αποτέλεσμα να προσκρούσει (πριν προλάβει να ολοκληρώσει το στόχο της) στον βαρύ ρωσικό χειμώνα του 1941.

Το μελετημένο και στοχευμένο ηρωικό «ΟΧΙ»

Μελετώντας τα ιστορικά γεγονότα οφείλουμε να αξιολογούμε τις αποφάσεις των ηγετών και να αποσαφηνίζουμε τις μακροπρόθεσμες προθέσεις τους. Η απόφαση του Έλληνα Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά να αρνηθεί τη διέλευση στα Ιταλικά στρατεύματα μέσα από την Ελλάδα όταν τον επισκέφθηκε ο Ιταλός Πρέσβης Εμμανουέλε Γκράτσι οδήγησε τη χώρα σε πόλεμο. Η απάντηση που έμεινε γνωστή στην παγκόσμια Ιστορία ως το μεγάλο «ΟΧΙ» του Μεταξά δεν ήταν μια απλώς μια γενναία αλλά στιγμιαία απόφαση αλλά μια στοχευμένη και μελετημένη κίνηση που απεδείχθη εκ των υστέρων σοφή. Ο Έλληνας ηγέτης είχε εκτιμήσει σωστά ότι ο Άξονας θα ηττηθεί και ήθελε η Ελλάδα να βρεθεί στο πλευρό των συμμάχων που προέβλεπε ότι θα νικούσαν. Αν και ο Μεταξάς πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες τρείς μήνες μετά και δεν πρόλαβε να το δει, η επιλογή του ήταν σωστή και το έμμεσο «ΝΑΙ» στους συμμάχους έβαλε για άλλη μια φορά την πατρίδα μας στην πλευρά των νικητών.

Επομένως η παρακαταθήκη που πρέπει να τονίζεται κάθε χρόνο πέρα από τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των Ελλήνων στρατιωτών είναι ότι η Ελληνική διπλωματία κάνει διαχρονικά εξαιρετικό έργο και εύστοχες στρατηγικές επιλογές. Συγκεκριμένα η Ελλάδα τον 20ο αιώνα ήταν τέσσερις φορές με την πλευρά των νικητών αφού επέλεξε το σωστό στρατόπεδο στους δύο Βαλκανικούς πολέμους και στους δύο Παγκοσμίους πολέμους.

*Νομικός με μεταπτυχιακά στο Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο και στον τομέα του ηλεκτρονικού εγκλήματος και της τρομοκρατίας στον Κυβερνοχώρο. Πρόεδρος – Ε.Κ.Ο. Επιστημόνων ΗΒ. Αντιπρόεδρος Ελληνορθοδόξου Κοινότητος Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Don`t copy text!