Η παγκοσμιότητα της ελληνικής διπλωματίας

Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας

Σημαντικός παράγοντας στην γεωπολιτική σκέψη των Αγγλοσαξόνων αποτελεί η κυριαρχία στην “Ακτογραμμή” (Rimland). Η “περιοχή της καρδιάς” (Heartland) είναι η κεντρική και πιο σημαντική περιοχή της Ευρασίας: όποιος την κατέχει μπορεί να ελέγξει τον κόσμο. Καταλήγει προτείνοντας την πολιτική της ανάσχεσης (containment) της χώρας ή χωρών που κατέχουν την Heartland ώστε να εμποδιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση στη θάλασσα (θεωρία Halford Mackinder). Σημαντικό στοιχείο για τον έλεγχο της Heartland αποτελεί ο έλεγχος της Ακτογραμμής (Nicholas Spykman). Η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ακτογραμμής της Ανατολικής Μεσογείου.

Ιστορικά – διαχρονικά οι αυτοκρατορίες χωρίζονται σε ναυτεμπορικές και χερσαίες. Ξεκινώντας από την Κλασική Αρχαιότητα και το δίπολο Αθήνα – Σπάρτη, συνεχίζοντας στο Μεσαίωνα με τα δίπολα ιταλικές πόλεις – Βυζάντιο και Βενετία – Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην νεώτερη εποχή Μ. Βρετανία – ευρωπαικές δυνάμεις και καταλήγοντας στο δίπολο ΗΠΑ – ΕΣΣΔ. Η ναυτεμπορική αυτοκρατορία συνήθως διαθέτει πιο πλουραλιστικό πολιτειακό σύστημα, ενώ η χερσαία πιο κλειστό.

Η Ελλάδα αν και στο παρελθόν αποτελούσε σημαντικό κρίκο του συστήματος, ο επεκτατισμός της Τουρκίας, οδήγησε την ελληνική διπλωματία τελικά να δράσει παγκόσμια. Είμαστε αναγκασμένοι να παίζουμε παγκόσμια και το κάνουμε. Στον χάρτη απεικονίζεται μια συμμαχία της Ακτογραμμής, μια Ανατολική Αντάντ, η οποία φαίνεται να δημιουργείται με τον ίδιο τρόπο που δημιουργήθηκαν όλες οι Αντάντ της ιστορίας. Ένας κοινός εχθρός που συσπειρώνει πολλούς εναντίον του λόγω των επιβουλών του προς τους γείτονες.