Η διακυβέρνηση του Νάσερ στην Αίγυπτο, η κρίση στο Σουέζ και ο Πόλεμος των Έξι Ημερών
Ο χάρτης του Ισραήλ μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών.
Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας
Στις 23 Ιουλίου 1952 ομάδα νεαρών Αιγύπτιων Αξιωματικών Στρατού και Αεροπορίας καταλαμβάνουν το Κάιρο και μεγάλες πόλεις. Τρεις ημέρες αργότερα το πραξικόπημα χαρακτηρίζεται επανάσταση, (Ιουλιανή επανάσταση) και ο Βασιλιάς Φαρούκ υποχρεώνεται σε παραίτηση υπέρ του διαδόχου και να εγκαταλείψει την Αίγυπτο.
Ο Βασιλιάς Φαρούκ θεωρήθηκε υπαίτιος για το κατάντημα της Αιγύπτου, ενώ συσσωρεύτηκε πάνω του το μίσος του λαού για την επικυριαρχία των Βρετανών. Άλλως τε και ο ίδιος δεν ήταν υπόδειγμα ηγέτη καθώς τον ενδιέφεραν περισσότερο οι γυναίκες παρά η διοίκηση του κράτους.
Η οργάνωση “Ελεύθεροι Αξιωματικοί” ανέτρεψε τον Φαρούκ και τελικά εγκατέστησε δημοκρατία ισλαμικού τύπου. Πρόεδρος ανέλαβε ο Μουχάμαντ Ναγκίμπ, ο οποιος διατήρησε και την εκτελεστική εξουσία. Το 1954, ενα χρόνο μετά, ανετράπη από τον Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ (15 Ιανουαρίου 1918 – 28 Σεπτεμβρίου 1970). Αξιωματικός του Αιγυπτιακού Στρατού, ο οποίος διακρίθηκε στον πόλεμο κατά του Ισραήλ το 1948. Ήταν ένας από τους βασικούς ιδρυτές της παραστρατιωτικής οργάνωσης των “Ελεύθερων Αξιωματικών”, ενώ ως Πρόεδρος διακήρυξε ότι η Αίγυπτος ανήκει στους Αιγυπτίους.
Κρατικοποίησε την Διώρυγα του Σουέζ, ενώ έλαβε μια σειρά από σημαντικές σοσιαλιστικές μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της Αιγύπτου. Ακόμη έκανε σημαντικές ενέργειες για την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα. Παράλληλα προσπάθησε να αντιμετωπίσει τον ιμπεριαλισμό των Βρετανών και των Γάλλων, ενώ εργάστηκε για την αραβική ενότητα με κορύφωση την δημιουργία της Ηνωμένης Αραβικής Δημοκρατίας με την Συρία από το 1958 ως το 1961.
Τα παραπάνω, ιδίως η κρατικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ προκάλεσαν την οργή των Βρετανών και των Γάλλων με αποτέλεσμα την λεγόμενη “Κρίση του Σουέζ”. Το καλοκαίρι του 1956, Μ.Βρετανία, Γαλλία και Ισραήλ στράφηκαν στρατιωτικά εναντίον της Αιγύπτου. Τελικά ο κίνδυνος γενίκευσης αποτράπηκε με την παρέμβαση του ΟΗΕ μετά και την παγκόσμια πίεση που ασκήθηκε, λαμβάνοντας έτσι διεθνή διάσταση, όταν και διατάχθηκε η κατάπαυση του πυρός. Παρά ταύτα η κρίση παρατάθηκε μονομερώς από το Ισραήλ μέχρι την άνοιξη του 1957. Ήταν η μεγαλύτερη ταπείνωση της Μ. Βρετανίας στον 20ο αιώνα με αποτέλεσμα την παραίτηση του Πρωθυπουργού Άντονυ Ήντεν.
Στην συνέχεια όμως ήρθε και η σειρά του Νάσερ να ηττηθεί. Τον Μάιο του 1967, η Αίγυπτος εκδίωξε τις δυνάμεις του Ο.Η.Ε. (UNEF) από τη χερσόνησο του Σινά, οι οποίες στάθμευαν εκεί από το 1957 (ως συνέπεια της εισβολής του Ισραήλ στο Σινά το 1956) για να παρέχουν μία ειρηνευτική νεκρή ζώνη. Μετά τις απειλές του Ισραήλ εναντίον της Συρίας, η Αίγυπτος συγκέντρωσε στρατό στα σύνορα και έκλεισε τα στενά του Τιράν σε όλα τα πλοία που έφεραν ισραηλινή σημαία ή μετέφεραν υλικά στρατηγικής σημασίας και έκανε πρόσκληση για ενωμένη αραβική απάντηση στο Ισραήλ. Το Ισραήλ απάντησε με αιφνιδιαστική στρατιωτική εισβολή στις 5 Ιουνίου του 1967. Η Αίγυπτος και τα αραβικά κράτη έχασαν κατά κράτος. Στο τέλος του πολέμου το Ισραήλ είχε κερδίσει τον έλεγχο της ανατολικής Ιερουσαλήμ, της Λωρίδας της Γάζας, της Δυτικής Όχθης, των υψιπέδων του Γκολάν και της χερσονήσου του Σινά. Ήταν ο Πόλεμος των Έξι Ημερών.
Για τον Ελληνισμό της Αιγύπτου, η διακυβέρνηση Νάσερ ήταν το τελειωτικό χτύπημα. Η παροικία ήταν ηδη ταλαιπωρημένη με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι εθνικοποιήσεις του Νάσερ όμως την αποτελειωσαν. Σήμερα, η Ελληνική κοινότητα επίσημα αριθμεί περίπου στους 4.000 κατοίκους, αν και εκτιμάται πως ο πραγματικός αριθμός είναι υψηλότερος μια και πολλοί Έλληνες άλλαξαν την επίσημη εθνικότητα τους σε Αιγυπτιακή.
About Post Author
