28/03/2024

ΑΓΩΓΟΣ EAST MED Ή ΜΗΠΩΣ MIDDLE EAST;

Chessman is changed to the shadow of the crown. Idea concept

του Ηλία Σολωμού*

 

 

Κατά το προηγούμενο έτος η Ελλάδα διακρίθηκε από μια ενεργητική διπλωματία που άνοιξε νέους ορίζοντες και δρόμους για συνεργασίες. Πέραν των συμφωνιών οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο, υπήρξαν εμβληματικές κινήσεις στο πεδίο της σύσφιγξης των σχέσεων με τις μοναρχίες του Περσικού Κόλπου.

  Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν δύο ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις που υπό την ευλογία των ΗΠΑ έχουν αναλάβει τον ρόλο του εξισοροπητή ισχύος απέναντι στην απειλή του σιιτικού Ιράν. Η Ελλάδα τόνωσε τις συνεργασίες της με αυτές της δύο χώρες πολλαπλώς. Στη μεν Σαουδική Αραβία δόθηκε μια συστοιχία Patriot με αντάλλαγμα την παραλαβή μιας νέας από τις ΗΠΑ, ενώ με τα δε ΗΑΕ υπεγράφη τον περασμένο Νοέμβριο συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με τις δύο χώρες να ευθυγραμμίζουν το αμυντικό τους δόγμα. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απολύτως λογική η γνωστοποίηση συμφωνίας για την εκπαίδευση πιλότων της Σ. Αραβίας στην αεροπορική βάση της Σούδας από την ΠΑ. Αξίζει να επισημανθεί ότι οι δύο αυτές αραβικές μοναρχίες και η Αίγυπτος ευθυγραμμίζονται με την ελληνική πλευρά και στο θέμα της στήριξης του στρατάρχη Χαφτάρ, ηγέτη μιας εκ των δύο αντιμαχόμενων παρατάξεων στον λιβυκό εμφύλιο. Παράλληλα, τα ΗΑΕ συμμετέχουν με το στάτους του παρατηρητή στο East Med Gas Forum.

  Το 2020, πέραν του γεωστρατηγικού αναπροσανατολισμού της Αθήνας, έλαβαν χώρα κάποια κοσμοϊστορικά γεγονότα που ορθώς έκαναν τον Αμερικανό ΥΠ.ΕΞ Μάικ Πομπεο να μιλήσει για την ‘‘νέα Μέση Ανατολή’’ και τον Λευκό Οίκο για την ‘‘συμφωνία του αιώνα’’. Οι συμφωνίες ειρήνευσης του Ισραήλ με τις αραβικές μοναρχίες (ΗΑΕ, Μπαχρέιν, Σ. Αραβία, Σουδάν) αλλά και χώρες της ευρύτερης περιοχής (Μαρόκο) διαμορφώνουν μια νέα πραγματικότητα και γεφυρώνουν το χάσμα που μέχρι πριν λίγα χρόνια έμοιαζε αδύνατο να μετριαστεί. Όλες αυτές οι κινήσεις ενθαρρύνθηκαν και ενορχηστρώθηκαν από την διοίκηση Τραμπ και το State Department και εντάσσονται στα πλαίσια της στρατηγικής απομόνωσης του Ιράν και δευτερευόντως στην ανάσχεση του αναθεωρητισμού της Τουρκίας. Οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές ότι εγγυώνται την ασφάλεια των χωρών του Κόλπου και αυτές φυσικά το ανταποδίδουν με παχυλά συμβόλαια απόκτησης αμερικανικών οπλικών συστημάτων. Μία από τις τελευταίες συμφωνίες της διοίκησης Τραμπ ήταν αυτή μεταξύ ΗΠΑ και ΗΑΕ για την αγορά 50 μαχητικών F35 και 18 drones. Ένα ακόμη γεγονός των τελευταίων ημερών, η ανακωχή των ΗΑΕ με το Κατάρ –βασικό υποστηρικτή της Άγκυρας- δείχνει ότι τα αραβικά κράτη αντιλαμβάνονται τη σημασία της τήρησης ενιαίας γραμμής, ειδικά δε τώρα που ο νέος πρόεδρος Μπάιντεν θα εκκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ιράν για επιστροφή των ΗΠΑ στη συμφωνία αποπυρηνικοποίησης.

   Η Ελλάδα έχει μια μοναδική στα χρονικά ευκαιρία να θέσει επί τάπητος την ιδέα για ένα εμβληματικό έργο που θα δέσει αρμονικά με τα σχέδια για τον αγωγό East Med. Το αραβικό πετρέλαιο και κυρίως το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο να έλθει μέσω της Ιορδανίας, του Ισραήλ και της Κύπρου στην Ευρώπη. Ας μην λησμονούμε ότι η Σ. Αραβία είναι όγδοη χώρα σε παραγωγή φυσικού αερίου παγκοσμίως με τα ΗΑΕ να βρίσκονται στην 14η θέση. Παρότι το σχέδιο για τον East Med μοιάζει και χρονοβόρο και κοστοβόρο, η Αμερική δεν θα είναι σε θέση να αγνοήσει την προοπτική ενός νέου υπερ-αγωγού που θα φέρει την πλήρη αποκατάσταση των αραβο-ισραηλινών σχέσεων και ταυτόχρονα θα οδηγήσει στην πολυπόθητη ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία. Η πορεία των εξελίξεων με την επιλογή της Γερμανίας να προχωρήσει με την Ρωσία στην κατασκευή του Nord Stream 2, παρά τις αμερικανικές κυρώσεις αφήνει πρόσφορο έδαφος και ίσως καθιστά μονόδρομο τη διερεύνηση αυτής της εναλλακτικής.

   Καταληκτικά, γίνεται αντιληπτό ότι η πρόταση για έναν Middle East αγωγό θα προσδώσει την απαιτούμενη γεωπολιτική αλλά και οικονομική βιωσιμότητα στις προσπάθειες Ελλάδας και Κύπρου να καταστούν ενεργειακοί κόμβοι και παράλληλα να προβούν σε ένωση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών τους, κίνηση που εν πολλοίς αποτελεί προαπαιτούμενο για να εκκινήσει η κατασκευή του East Med. Ταυτόχρονα θα εμπλέξει ενεργά στο παιγνίδι τα ισχυρότερα ενεργειακά συμφέροντα και θα παρακινήσει σημαντικές περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Ιταλία και η Γαλλία να συμμετάσχουν. Μετά την συμφωνία του αιώνα, μήπως έχει έρθει η ώρα και για το έργο του αιώνα;

 

*απόφοιτος τμήματος Επικοινωνίας του Πάντειου Πανεπιστημίου. Μεταπτυχιακός φοιτητής Διεθνών Σχέσεων

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024