Το επεισόδιο Μουσούρου ή Μουσουρικά

Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας

Τον Ιανουάριο του 1847 ο Δημήτριος ή Τσάμης Καρατάσος, υπασπιστης του βασιλιά Όθωνα μετέβη στην πρεσβεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Αθήνα για να επικυρώσει το διαβατήριό του με σκοπό να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη για οικογενειακούς λόγους. Προς μεγάλη του έκπληξη ο πρέσβης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα Κωνσταντίνος Μουσούρος, Φαναριώτης, αρνήθηκε να του το επικυρώσει υποστηρίζοντας ότι λόγω της δράσης του στην οθωμανική τότε Μακεδονία, εθεωρείτο από τον Σουλτάνο persona non grata.

Ο Δημήτριος ή Τσάμης Καρατάσος (1798 – 1861) ήταν Έλληνας αγωνιστής (γιος του οπλαρχηγού Αναστάσιου Καρατασου) στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, που έδρασε στην περιοχή της Νάουσας. Μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, ο Τσάμης Καρατάσος συνέχισε τις προσπάθειες για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, συμμετέχοντας αργότερα στη νέα επανάσταση της Χαλκιδικής, το 1854, της οποίας και ήταν ένας από τους βασικούς υποκινητές της.

Ο Κωνσταντίνος Μουσούρος-Πασάς (1807-1891) ήταν ελληνικής καταγωγής διπλωμάτης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Διετέλεσε πρέσβης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα, από το 1840 μέχρι 1848, επί Βασιλείας του Όθωνα και στη συνέχεια στη Βιέννη, το Λονδίνο, και το Τορίνο. Υποστήριζε πάντοτε σθεναρά τα οθωμανικά συμφέροντα.

Δύο ημέρες μετά το περιστατικό στην πρεσβεία της Υψηλής Πύλης, διοργανώθηκε ο χορός στα Ανάκτορα, στον οποίο ήταν προσκεκλημένος και ο Κωνσταντίνος Μουσούρος. Ο Όθωνας έχοντας ενημερωθεί για το περιστατικό τον πλησίασε και του είπε στα γαλλικά ότι θεώρησε το γεγονός προσβλητικό προς το πρόσωπό του. Από εκεί και πέρα ίσως και με παρέμβαση του Βρετανού πρέσβη στην Ελλάδα Ναυάρχου Edmund Lyons, ο Κωνσταντίνος Μουσούρος αποχώρησε προσβεβλημένος.

Την αμέσως επόμενη ημέρα, ο πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης προσπάθησε να λύσει την παρεξήγηση αλλά ο Βρετανός πρέσβης έπεισε τον Μουσούρο να στείλει έγγραφο στην ελληνική κυβέρνηση, θεωρώντας υπεύθυνο για το επεισόδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό. Ο Κωλέττης από την άλλη κατηγόρησε τον Μουσούρο. Με αυτόν τον τρόπο διεκοπησαν οι διπλωματικές σχέσεις Ελλάδος – Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Άμεση συνέπεια ήταν η διακοπή των εμπορικών σχέσεων, ενώ οι οθωμανικές αρχές δεν αναγνώριζαν τις ελληνικές προξενικές αρχές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το παραπάνω οδηγούσε τους μη κατέχοντες την οθωμανική υπηκοότητα στο να εγκαταλείψουν τις οθωμανικές περιοχές.

Μετά τον θάνατο του Κωλέττη, η επόμενη κυβέρνηση απέστειλε επιστολή στον Υπουργό Εξωτερικών της Υψηλής Πύλης, με την οποία εξέφραζε τη λύπη της για την παρεξήγηση. Ο Σουλτάνος από την πλευρά του απέστειλε εκ νέου τον Μουσούρο στην Αθήνα ως πρέσβη.