29/03/2024

Ποιος είναι ο μουσουλμάνος Αραβοϊσραηλινός που θα κρίνει τον επόμενο πρωθυπουργό του Ισραήλ

Του Zev Chafets
Bloomberg Opinion 

Ο δρ. Μανσούρ Αμπάς, οδοντίατρος σε μικρή πόλη καταγόμενος από τη Γαλιλαία, αποτελεί μάλλον ασυνήθιστη φιγούρα για Ισραηλινό παράγοντα – “κλειδί” για το ποιος θα ανέλθει στην εξουσία στο εβραϊκό κράτος.

Ευσεβής μουσουλμάνος ο οποίος ντύνεται απλά, δεν έχει ιδιαίτερο ρητορικό χάρισμα και μιλά απαλά και χαμηλόφωνα. Μετά τις βουλευτικές εκλογές της περασμένης εβδομάδας, οι οποίες κατέληξαν σχεδόν σε “ισοπαλία” μεταξύ των μπλοκ υπέρ και κατά του απερχόμενου πρωθυπουργού Νετανιάχου (γνωστού με το χαϊδευτικό “Bibi”), ο Αμπάς κρατά ένα πολύ μεγάλο “ραβδί”.

Μαγικό ραβδί

Ή ίσως όχι μεγάλο, αλλά “μαγικό”. Όσο κι αν μοιάζει απίστευτο, ο Αμπάς, του οποίου η Ενωμένη Αραβική Λίστα (UAL) κέρδισε τέσσερις έδρες στη νέα Βουλή (Κνεσέτ) του Ισραήλ, πιθανόν να είναι εκείνος που θα επιλέξει τον επόμενο πρωθυπουργό του εβραϊκού κράτους.

Κανένας Άραβας πολιτικός δεν κατάφερε να κάνει ένα μη εβραϊκό, μη σιωνιστικό κόμμα πολιτικά “ιερό” στη χώρα. Κανείς δεν το ονειρεύτηκε καν.

Ωστόσο, ο Αμπάς είναι Ισραηλινός πολιτικός – και όχι μόνον κατ’ όνομα. Όπως και τα άλλα μέλη της Κνεσέτ από την κοινότητα των Αραβοϊσραηλινών, ο Αμπάς ψήφισε πρόσφατα κατά των “Αβρααμικών Συμφωνιών”, ειρηνευτικών συνθηκών που υπέγραψε το Ισραήλ με τέσσερις αραβικές χώρες. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους αντιπάλους του, απέφυγε τις συναισθηματικά φορτισμένες καταγγελίες. “Αυτό που πραγματικά έχει σημασία”, είπε, “είναι ότι είμαστε Ισραηλινοί και οι ενέργειές μας δεν πρέπει να επηρεάζονται από το εάν υπάρχει ειρήνη με το Μπαχρέιν”.

Παλαιστίνιοι ή Ισραηλινοί Άραβες;

Για δεκαετίες, οι Άραβες πολιτικοί στο Ισραήλ επέμεναν ότι η κύρια ταυτότητά τους είναι Παλαιστίνιοι που τυχαίνει να κατέχουν την ισραηλινή ιθαγένεια. Η πίστη τους στο έθνος τους – οι σκοποί του οποίου περιλαμβάνουν την ίδρυση ενός χωριστού παλαιστινιακού κράτους και την απονομιμοποίηση του Ισραήλ ως εβραϊκού κράτους – υπήρξε ανοικτά δηλωμένη και εξαιρετικά φορτισμένη.

Αυτή η ρητορική και τα “θολά” γεωπολιτικά αιτήματα που τη συνοδεύουν, έχουν καταστήσει τους αντισιωνιστές πολιτικούς εντελώς ξένους  προς τη συντριπτική πλειοψηφία των θρησκευτικά εβραίων ψηφοφόρων και ουσιαστικά έναν “μη παράγοντα” στη διαμόρφωση διαδοχικών κυβερνήσεων στο Ισραήλ.

Ο Αμπάς δεν είναι σιωνιστής. Το κόμμα του έχει τις ρίζες του στο παγκόσμιο δίκτυο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ισχυρής ισλαμικής οργάνωσης η οποία ιδρύθηκε προ δεκαετιών στην Αίγυπτο. Όταν όμως πρόκειται για πολιτική, η ιδεολογική αντιπαράθεση δεν είναι το αγαπημένο πεδίο του. Η εκστρατεία που διεξήγαγε και τα αιτήματα που εγείρει τώρα σε συνομιλίες για τη διαμόρφωση κυβερνητικού συνασπισμού τόσο με το δεξιό Likud όσο και με το μπλοκ κατά του Νετανιάχου, είναι ζητήματα καθημερινότητας που απασχολούν σοβαρά τους Ισραηλινούς Άραβες.

Πρώτα απ’ όλα, ζητεί αποτελεσματική παρέμβαση από την εθνική ισραηλινή αστυνομία κατά της ανεξέλεγκτης εγκληματικής και ενδοοικογενειακής βίας στην αραβική κοινότητα. Ζητεί περισσότερες κρατικές δαπάνες για εκπαίδευση και ευημερία, μεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, αυξημένες σε αριθμό οικοδομικές άδειες, καθώς και λιγότερους περιορισμούς στον πολεοδομικό σχεδιασμό σε αραβικές πόλεις και στο νομικό καθεστώς για τα στρατόπεδα των Βεδουίνων στην ενδοχώρα του Negev.

Εν ολίγοις, ζητά μεγαλύτερη ένταξη των μειονοτήτων στο ισραηλινό mainstream και τα οφέλη που αυτή συνεπάγεται. Το να καταφέρει να κερδίσει σημαντικές παραχωρήσεις σε αυτά και άλλα εσωτερικά ζητήματα θα τον καθιστούσε τον πρώτο Αραβοϊσραηλινό πολιτικό που πραγματικά θα έπαιζε ρόλο στις εσωτερικές εξελίξεις στο Ισραήλ.

Η στροφή του Νετανιάχου

Οι σκληροπυρηνικοί της Δεξιάς δεν επιθυμούν κάτι τέτοιο. Το status quo που υφίσταται έως σήμερα τούς ταιριάζει μια χαρά. Προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα προς την παραχώρηση στους μη σιωνιστές Άραβες εξουσίας σε θέματα εθνικής ασφάλειας και οικοδόμησης του κράτους. Πριν από τις εκλογές, ο Νετανιάχου προσπάθησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες τους, δεσμευόμενος να μην λάβει την πολιτική βοήθεια του Αμπάς. Αυτή η υπόσχεση πετάχτηκε από το παράθυρο λόγω των αποτελεσμάτων των εκλογών.

Σε ό,τι κι αν δεσμεύτηκε, ο Νετανιάχου είχε δει  τι ερχόταν. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν τη δυσαρέσκεια των Αραβοϊσραηλινών με την παραδοσιακή πολιτική ηγεσία τους, με το μπλοκ της “Κοινής Λίστας” να πέφτει τελικώς από τις 15 στις έξι έδρες στην Κνεσέτ την περασμένη εβδομάδα.

Για χρόνια “αναθεματιζόμενος” από την αραβική κοινότητα, ο Νετανιάχου πραγματοποίησε στροφή κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, υιοθετώντας έναν νέο, συμβιβαστικό τόνο και παλεύοντας σκληρά για ψήφους. Δεν περίμενε να κερδίσει πολλά για τον εαυτό του (αν και έβγαλε εκτός νυμφώνος τη Meretz, ένα κοινό εβραϊκό-αραβικό προοδευτικό εκλογικό μπλοκ). Στόχος του ήταν να ενισχύσει τον μετριοπαθή Αμπάς σε περίπτωση που τον χρειαζόταν ως εταίρο σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό.

Η νέα προσέγγιση του Bibi βοήθησε στη νομιμοποίηση του Αμπάς στα μάτια πολλών κεντροδεξιών Likudniks και ορισμένων μελών του κόμματος Haredi, που ανήκει στο μπλοκ του. Τον Σεπτέμβριο του 2019, μια δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ διαπίστωσε ότι λιγότερο από το 20% των εβραίων Ισραηλινών υποστήριζαν μια εβραιο-αραβική κυβερνητική συνεργασία. Σήμερα, το ποσοστό αυτό είναι περίπου 33%. Το μεγαλύτερο μέρος της μετατόπισης, σύμφωνα με την έρευνα, πραγματοποιήθηκε μεταξύ εκείνων που αυτοπροσδιορίζονται ως ευρισκόμενοι πολιτικά στη Δεξιά και στο Κέντρο.

Η προσέγγιση λόγω… κορονοϊού

Αυτή η στροφή της κοινής γνώμης δεν μπορεί να αποδοθεί εξ ολοκλήρου στους μηχανισμούς πολιτικής εκστρατείας του απερχόμενου πρωθυπουργού του Ισραήλ. Ο κορονοϊός έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Είναι η πρώτη εθνική κρίση που ένωσε τους Ισραηλινούς, εβραίους και Άραβες. Ιατρικό προσωπικό και από τις δύο κοινότητες εργάστηκε δίπλα-δίπλα για να βοηθήσει τους ασθενείς. Άνθρωποι και από τις δύο κοινότητες υποβλήθηκαν σε θεραπεία στους ίδιους θαλάμους Covid και μια εθνική εκστρατεία εμβολιασμού προσπαθεί να παρέχει προστασία στους πάντες.

Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης τόνισαν αυτήν τη συνεργασία και μετέφεραν αυτό το νέο πνεύμα στην κάλυψη των πολιτικών τεκταινομένων. Τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης διαθέτουν τώρα Αραβοϊσραηλινούς δημοσιογράφους και σχολιαστές που αναλύουν το φαινόμενο του Αμπάς, με τα άριστα εβραϊκά τους. Οι χαρακτηρισμοί συνεχίζονται σε συζητήσεις σε διάφορα τηλεοπτικά πάνελ, ωστόσο οι συνηθισμένοι επιθετικοί προσδιορισμοί που προδίδουν φανατισμό (“τρομοκράτη!”, “ρατσιστή!”) ακούγονται όλο και πιο παρωχημένοι και εκτός πλαισίου.

Προκαταλήψεις

Ακόμη κι έτσι, θα ήταν πρόωρο να μιλήσει κανείς για πέρασμα σε μια εποχή καλής διάθεσης. Οι προκαταλήψεις και τα ταμπού έχουν βαθιές ρίζες και θα είναι δύσκολο να σπάσουν. Δεν υπάρχει ωστόσο αμφιβολία ότι οι κοινότητες βλέπουν και ακούν η μία την άλλη πιο καθαρά και πιο ειλικρινά απ’ ό,τι στο παρελθόν.

Την ερχόμενη Δευτέρα, μετά τις αργίες του Πάσχα, οι διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού θα ξεκινήσουν στα σοβαρά. Η διαδικασία συμπίπτει με το αποδεικτικό στάδιο της ποινικής δίκης του Νετανιάχου, οπότε οι αντίπαλοί του για την πρωθυπουργία θα ρίξουν τα φώτα στις δικαστικές περιπέτειές του προκειμένου να στρατολογήσουν δυνάμεις στον συνασπισμό τους κατά του Bibi.

Ο ρεαλιστής δρ. Αμπάς είναι απίθανο να επηρεαστεί από τη δίκη. Θα συναντηθεί με όλους τους προσερχομένους οι οποίοι θα δείξουν επιθυμία να αποδεχθούν τις απαιτήσεις του κόμματός του. Ο Αμπάς έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν βρίσκεται στο τσεπάκι κανενός. Αν τα πράγματα πάνε καλά για τον ίδιο, τόσο ο Νετανιάχου όσο και οι αντίπαλοί του μπορεί να βρεθούν στο δικό του.

 

πηγή: Capital.gr 

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024