Η πρόταση Τατάρ καταλύει τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου και την Κυπριακή Δημοκρατία
Γράφει ο δρ Όθων – Ηλίας Φλωράτος
Η Τουρκία συνεχώς επιβεβαιώνει ότι τίποτα αλλάζει στους σχεδιασμούς και τη συμπεριφορά της παρά το “κλίμα αποκλιμάκωσης” το οποίο κάποιοι ανόητοι στην Αθήνα φαντασιώνονται ότι υπάρχει.
Μεταξύ 27 και 29 Απριλίου, οι «άτυπες» συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, στο πλαίσιο της γνωστής «πενταμερούς» διάσκεψης στην οποία κυριολεκτικά σύρθηκαν οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου, μέσα από μία ακόμα έκφραση της βλακώδους πολιτικής του «καλού παιδιού».
Τα πέντε μέρη που θα συμμετάσχουν είναι οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, Μ. Βρετανία, Τουρκία και Ελλάδα καθώς και οι δύο κοινότητες της Κύπρου.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης εκδήλωσε την ισχυρή αποφασιστικότητά του να συμμετάσχει, με πλήρη πολιτική βούληση, ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης των συνομιλιών για την επίτευξη μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του κυπριακού προβλήματος προς όφελος και των δύο κοινοτήτων.
Ως τι λοιπόν θα συμμετάσχει ο «αποφασιστικός» κύριος Αναστασιάδης; Ως εκπρόσωπος της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας; Δεν έχει την επάρκεια να καταλάβει ο άνθρωπος, ότι η παρουσία του και μόνο στις συνομιλίες αυτές υποβαθμίζει τη θέση του σαν Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας; Ή πως διαφορετικά, στην χειρότερη περίπτωση, αναβαθμίζει τον εκπρόσωπο της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας σε ομόλογο του αρχηγό κράτους. Κάλλιστα την Ελληνοκυπριακή πλευρά θα μπορούσε να εκπροσωπήσει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής, όχι όμως ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο κ. Αναστασιάδης επισήμανε ότι η λύση του Κυπριακού προβλήματος πρέπει να βασίζεται στις συμφωνίες κορυφής, στα ψηφίσματα και στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε., στις αρχές και αξίες της Ε.Ε. Από την άλλη, ο Tουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ δήλωσε πως ελπίζει ότι η πρότασή του για μια λύση δύο κρατών στο Κυπριακό θα φέρει ένα «νέο όραμα», παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Κύπρου την αποκλείει.
Η θέση αυτή βέβαια, δεν είναι του κυρίου Ερσίν Τατάρ, αλλά της Τουρκίας και δεν είναι καινούργια. Από το 1956 η Τουρκία έθεσε, το στρατηγικό της σχέδιο και τις πολιτικές της επιδιώξεις επί του Κυπριακού, οι οποίες δεν ήταν άλλες από τη διχοτόμηση της Κύπρου και τη δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών εντός μιας ενιαίας γης. Αυτό το σχέδιο ακολουθεί η Τουρκία, με απόλυτη για εκείνην επιτυχία, από τον Νοέμβριο του 1956. Το σχέδιο παραμένει επίκαιρο, χωρίς κανένα ίχνος απόκλισης από πλευράς Άγκυρας.
Η γένεση της Τουρκικής Στρατηγικής στο Κυπριακό, έχει τις ρίζες της πίσω στο 1956, όταν ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας Ατνάν Μεντερές προσέλαβε ως μόνιμο σύμβουλο του Τουρκικού Κράτους, τον καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου και βουλευτή του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, Νιχάτ Ερίμ, και του ανέθεσε τη σύνταξη ενός στρατηγικού σχεδίου επί του οποίου θα στηριχθούν οι μακροχρόνιες επιδιώξεις της Τουρκίας στο Κυπριακό Ζήτημα.
Ο Μεντερές θεωρούσε την Κύπρο ως “επέκταση της Ανατολίας” και αρνούνταν τη διαίρεση και τον διαμοιρασμό του νησιού. Αντιθέτως, υποστήριζε την προσάρτηση όλης της Κύπρου στην Τουρκία, με το κυβερνών κόμμα να διακηρύττει πως η Κύπρος είναι τουρκική και αναπόσπαστο κομμάτι της μητέρας πατρίδας. Με τη συνειδητοποίηση, όμως, πως μόνο το 20% του πληθυσμού του νησιού είναι Τουρκοκύπριοι, η επίσημη πολιτική άλλαξε υπέρ του διαχωρισμού των κοινοτήτων. Έτσι, το σύνθημα “η Κύπρος είναι Τουρκική” μετατράπηκε σε “Διαίρεση ή Θάνατος”.
Ο Νιχάτ Ερίμ παρέδωσε, στα τέλη του 1956, δύο εκθέσεις (24 Νοεμβρίου και 22 Δεκεμβρίου) στον πρωθυπουργό Μεντερές, οι οποίες εκθέσεις απετέλεσαν το βασικό στρατηγικό σχέδιο βάσει του οποίου υλοποιήθηκε η τουρκική πολιτική επί του κυπριακού. Σύμφωνα με τις εκθέσεις, οι Τουρκικές διεκδικήσεις επί της Κύπρου δεν θα πρέπει να στηρίζονται σε νομικά επιχειρήματα αλλά σε πολιτικούς λόγους (τα ίδια επιχειρήματα που προβάλει η Τουρκία και για τις διαφορές με την Ελλάδα). Όμως, προκειμένου να διατηρηθούν οι σχέσεις Βρετανίας – Τουρκίας – Ελλάδας, και να μην δημιουργηθεί οποιοδήποτε πρόβλημα, στην περίπτωση που παραχωρηθεί αυτοδιοίκηση στο νησί, «η καλύτερη λύση είναι η μέση λύση, δηλαδή αυτή της διχοτόμησης». Οι εκθέσεις Ερίμ, αναφέρουν ότι «θα πρέπει η Τουρκία να επιμένει διεθνώς ότι στην Κύπρο υπάρχουν δύο διαφορετικές κοινότητες, η κάθε μια από τις οποίες έχει το δικαίωμα της ξεχωριστής αυτοδιάθεσης. Η αρχή της αυτοδιάθεσης θα πρέπει εφαρμοσθεί αφού πρώτα μετακινηθεί ο Ελληνικός πληθυσμός, έτσι ώστε να υπάγεται στη διοίκηση της αρεσκείας του.
Η Τουρκία, ακολουθώντας πιστά το σχέδιο, θα πρέπει, σύμφωνα με τις εκθέσεις, να προσδιορίσει την προσφορότερη γι’ αυτήν μορφή διχοτόμησης λαμβάνοντας υπ’ όψη τα οικονομικά και στρατιωτικά της συμφέροντα, καθώς και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων. Στην προσπάθεια της να αποκτήσει το “πάνω χέρι” στο νησί, η Τουρκία επιθυμεί να συμμετέχει αναγκαστικά «στην ασφάλεια της περιοχής που θα παραχωρηθεί στους Ρωμιούς της νήσου, διότι το θέμα σχετίζεται με την ασφάλεια της, καθώς και με την πολιτική της στη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ζητήσει το ίδιο δικαίωμα για την Τουρκική περιοχή διότι το νησί απέχει από την Τουρκία 45 ν.μ. ενώ από την Ελλάδα 600 ν.μ.» (Η Κύπρος κείται μακράν).
Άλλο σημείο των εκθέσεων, αναφέρει ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί η ελεύθερη μετάβαση Τούρκων προς την Κύπρο. Αφού η Τουρκία λάβει τα μέτρα της, το σύνολο του Τουρκικού πληθυσμού μπορεί να αυξηθεί στον αριθμό που ανερχόταν επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Έποικοι). Τότε μόνο, η Τουρκία, δεν θα ανησυχεί για την έκβαση προβλεπόμενου δημοψηφίσματος που θα γίνει, είτε για τον καθορισμό του συνόλου της νήσου είτε της διχοτόμησης.
Οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, που υπογράφηκαν το 1959 μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, Ελλάδας, Τουρκίας, ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας, ήταν οι Συνθήκες με τις οποίες τερματίστηκε η βρετανική κυριαρχία στην Κύπρο και ιδρύθηκε ανεξάρτητο Κυπριακό κράτος. Το σημαντικότερο ζήτημα ήταν η στρατιωτική παρουσία που ήθελαν να είχαν οι Τούρκοι. Η ελληνική πλευρά δεχόταν την ύπαρξη ενός τιμητικού αγήματος, 100 περίπου τούρκων, όμως η Τουρκία ήθελε αρκετά μεγαλύτερο. Τελικά με παρέμβαση των πρωθυπουργών, λύθηκε το πρόβλημα με αναλογία 950 ελλήνων και 650 τούρκων στρατιωτικών. Μετα λύθηκε το ζήτημα του πολιτεύματος- η Τουρκία ζήταγε ομοσπονδία και η Ελλάδα επιχειρηματολογούσε πως μπορεί να οδηγήσει στην διχοτόμηση. Τελικά κατάληξαν στην προεδρευόμενη δημοκρατία, με έλληνα πρόεδρο και τούρκο αντιπρόεδρο, ο οποίος θα διέθεται βέτο για μια σειρά ζητημάτων στην άμυνα, εξωτερική πολιτική και αλλού. Τόσο το κοινοβούλιο όσο και η δημόσια διοίκηση θα είχε αναλογία ελλήνων και τούρκων 70/30. Σε περίπτωση συγκρούσεων θα λειτουργούσε το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο θα είχε 3 δικαστές, έναν Ελληνα, ένα Τούρκο και ένα ουδέτερο. Επιπλέον, συμφωνήθηκαν η συνθήκη Εγγύησης και η συνθήκη Συμμαχίας, οι οποίες θα είχαν συνταγματική ισχύ. Πέρα από αυτές τις συμφωνίες, οι Καραμανλής και Μεντερές, συμφώνησαν σε μια μυστική συμφωνία κυρίων 5 σημείων, η οποία προέβλεπε την ένταξη της Κύπρου στον ΝΑΤΟ, οτι θα ασκούσαν επιρροή για να τεθεί εκτός νόμου το κομμουνιστικό κόμμα, ο πρώτος στρατιωτικός διοικητής θα αποφασιζόταν με κλήρο και πως θα κήρυσσαν γενική αμνηστία.
Oι συμφωνίες αυτές, απέτρεπαν μεν την διχοτόμηση του σχεδίου Μακμίλλαν, όμως περιείχαν ένα δομικό σφάλμα: το δικαίωμα των τουρκοκυπρίων σε βέτο, θα μπορούσε να δημιουργήσει αρκετά προβλήματα. Τότε κανείς δεν είχε προβλέψει πως η συγκεκριμένη διάταξη θα εξελισσόταν σε δυναμίτη. Αυτό που σκεφτόντουσαν ήταν μόνο να αποσπάσουν την συμφωνία των Βρετανών, του Μακαρίου και του Γρίβα.
Η πρόταση του Tουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ, δηλαδή των Τούρκων, για μια λύση δύο κρατών στο Κυπριακό καταλύει τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου και την Κυπριακή Δημοκρατία.
Θα έπρεπε να έχει είδη γίνει σαφές στους “φίλους” μας τους Άγγλους ότι εάν ακυρωθούν οι συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου και καταλυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο μίας άλλης λύσης, θα ακυρωθεί ταυτόχρονα και το καθεστώς των βάσεων τους στην Κύπρο, κάτι που προφανώς καταλαβαίνουν, δεδομένων των πρόσφατων θέσεων που φέρονται να εκφράζουν.
Πέρα απ’ όλα αυτά, οι πιθανές λύσεις στο πρόβλημα της Κύπρου είναι η μία χειρότερη από την άλλη. Μία λύση θα ήταν αυτό που υποστηρίζει η Ελληνική πλευρά, δηλαδή η Διζωνική – Δικοινοτική Ομοσπονδία. Είναι πράγματι απορίας άξιο ποιός πάνσοφος νους σκέφτηκε αυτή την αυτοκτονική για την Κύπρο θέση. Τι θα πει Διζωνική – Δικοινοτική; Διχοτόμηση θα πει. Μπαίνει λοιπόν και το «Ομοσπονδία» για να χρυσώσει το χάπι στους Έλληνες της Κύπρου, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι παραμένει η ενότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό βεβαίως δίνει και στους Άγγλους τη δικαιολογία να διατηρήσουν το καθεστώς των βάσεων τους στην Κύπρο. Η θέση αυτή όμως, της «Ελληνικής» πλευράς, είναι κυριολεκτικά αυτοκτονική γιατί ανοίγει την πόρτα της Τουρκικής επιρροής στο σύνολο της Κύπρου, μέσω του Τουρκοκυπριακού μέρους. Επιπρόσθετο πρόβλημα δημιουργείται και με τον πληθυσμιακό συσχετισμό στο νησί, δεδομένου ότι όλοι οι απόγονοι των αρχικών εποίκων που είναι κάτω των 47 ετών, δεν έχουν γνωρίσει άλλη πατρίδα.
Η λύση των Τούρκων για δύο κράτη, είναι εξαιρετικά πικρή για τον Ελληνισμό, όμως περιορίζει την Τουρκική επιρροή μόνο στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού και αποδεσμεύει την Κυπριακή Δημοκρατία από κάθε υποχρέωση παροχής υπηρεσιών προς το βορά. Φυσικά αυτό δίνει την δυνατότητα Βέτο από Ελληνικής πλευράς σε κάθε προσπάθεια ένταξης του βορά στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Η λύση αυτή, αφήνει περιθώρια διαφορετικών εξελίξεων, εάν στο μέλλον η Τουρκία κάνει κάτι απονενοημένο εις βάρος της Ελλάδας ή του Κυπριακού νότου.
Μία Τρίτη λύση είναι αυτή της ενέργειας, στο πλαίσιο των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου και των 22 αποφάσεων του ΣΑ, για την απελευθέρωση της κατεχόμενης Κύπρου, δεδομένου ότι τα πολλά λόγια είναι φτώχια και του «ο καλός καλό δεν βλέπει».
Εννοείται πως άν υπήρχε σοβαρότητα στην Ελληνική πλευρά, θα έπρεπε να έχει τιμηθεί η υπογραφή της Ελλάδας σαν εγγυήτριας δύναμης και να έχει υπάρξει Ελληνική παρέμβαση, στο πλαίσιο των εγγυήσεων, τόσο με τον Αττίλα 2 (αφού είχε αποκατασταθεί η νομιμότητα στην Κύπρο, την κατάλυση της οποίας επικαλέστηκαν οι Τούρκοι για τον Αττίλα 1), όσο και με την ανακήρυξη του Τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους καθώς και με πλήθος μικρότερων προκλήσεων όπως την προέλαση στα Στροβίλια, πιο πρόσφατα στην Αμμόχωστο αλλά και την εισβολή στην Κυπριακή ΑΟΖ. Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει σοβαρότητα στην Ελληνική πλευρά, τη μία πουλάμε νταηλίκι και την άλλη απεμπολούμε μόνοι μας τα συμφέροντα μας στο όνομα των όποιων δικαιολογιών. Με αυτά ο Ελληνισμός, αν δεν σοβαρευτεί, αργά ή γρήγορα θα πληρώσει πολύ ακριβά τις κατά καιρούς ανοησίες του.
