Ο επίκτητος συμβολισμός της Πρωτομαγιάς
Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας
Στην περίοδο που ορίζεται από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το 1914, παρατηρείται η άνοδος των εθνικών συμβολισμών που ως στόχο έχουν να ενώσουν τους λαούς υπό την σκέπη των εθνών και των εθνικών κρατών. Κυρίως προωθούνται από κρατικές πολιτικές. Οι Γερμανοί συσπειρώνονται γύρω από τον Κάιζερ, οι Γάλλοι γύρω από την Γαλλική Επανάσταση, αλλά ακόμη και η βρετανική μοναρχία, ενώ χάνει πολιτική δύναμη, εξυψωνεται σε υπερκομματικο, πανεθνικό και πολυεθνικό ενοποιητικό στοιχείο της αυτοκρατορίας.
Όμως τέτοιους συμβολισμούς ανέπτυξαν και πολιτικά κινήματα με πιο εκπληκτικό παράδειγμα την Πρωτομαγιά, της οποίας το τελετουργικό εξελίχθηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η ιδέα ενός φεστιβάλ εργατών με εορταστικές εκδηλώσεις απορρίφθηκε το 1889 από την Εργατική και Σοσιαλιστική Διεθνή με ιδεολογικά παραδείγματα. Ήταν απεργία για το οκτάωρο αρχικά.
Η επιλογή της ημέρας, ο συσχετισμός με το χριστιανικό Πάσχα αλλά και η αφιέρωση στους “Μάρτυρες του Σικάγο” μετέβαλε τον χαρακτήρα της Πρωτομαγιάς. Ο Andrea Costa, Ιταλός ακτιβιστής του Σοσιαλισμού θα πει: “Οι Καθολικοί έχουν το Πάσχα, επομένως οι εργάτες θα έχουν το δικό τους Πάσχα” (Maurice Dommanget, “Histoire du Priemer Mai”, Paris 1953, σελ. 36 – 37). Το κόκκινο χρώμα και τα λουλούδια συνδέθηκαν με το ανανεωτικό πνεύμα. Το πέρασμα από τον Χειμώνα στην Άνοιξη συνδέθηκε με την πολιτική ανανέωση. Τα φεστιβάλ εργατών άρχισαν να περιλαμβάνουν φολκλόρ στοιχεία, ενώ καθιερώθηκαν και οι ομιλίες. Ένα έμεινε σταθερό: ο διεθνικός χαρακτήρας. Οι Ρώσοι επαναστάτες το 1917 εγκατέλειψαν το δικό τους ημερολόγιο για να γιορτάσουν την Πρωτομαγιά μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο. Οι “Μάρτυρες του Σικάγο” ήταν οι νέοι άγιοι και στην Πρωτομαγιά τα εργατικά κινήματα εύρισκαν ευκαιρία να προβάλουν τις διεκδικήσεις τους.
Ο Χίτλερ αναγνώρισε την πολιτική χρησιμότητα της Πρωτομαγιάς. Το 1933 καθιέρωσε την “ημέρα των εργατών”, ενώ ίσως το κόκκινο της σημαίας του Γ’ Ραιχ να συνδέεται με το κόκκινο που είχαν υιοθετήσει ως σύμβολο οι εργάτες. Σήμερα η Πρωτομαγιά αναγνωρίζεται από τις δυτικές καπιταλιστικές χώρες ως καθολική αργία. Η απεργία πολύ γρήγορα έγινε αργία και γιορτή.
About Post Author
