29/03/2024

Η πολιτική της Ρωσίας στο Αφγανιστάν και την ευρύτερη περιοχή

Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος 

 

 

Ο πόλεμος του Αφγανιστάν αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές συρράξεις στην Ιστορία. Μέχρι τις  11 Σεπτεμβρίου 2021 αναμένεται να ολοκληρωθεί η αποχώρηση των δυνάμεων της Resollute Support Mission of Afghanistan  από τη χώρα. Πολλοί  αναλυτές αναρωτιούνται τί θα ακολουθήσει μετά την αποχώρηση του ΝΑΤΟ. Μια από τις χώρες που ωφελούνται από την απόσυρση της Resollute Support Mission of Afghanistan  είναι η Ρωσία.

Η Ρωσία από την δεκαετία του 90, έβλεπε με πολύ κακό μάτι την ανάπτυξη των Ταλιμπάν, όχι γιατί ήταν άμεση απειλή για την ασφάλεια της, αλλά κυρίως λόγω της στενής συνεργασίας που είχαν αναπτύξει οι Ταλιμπάν με τους Τσετσένους αποσχιστές. Ειδικότερα, το εμπόριο ναρκωτικών και όπλων που γίνονταν από τους Ταλιμπάν προς τους Τσετσένους ήταν κάτι που προβλημάτιζε ιδιαίτερα τη Μόσχα. Ωστόσο η ήττα της Σοβιετικής Ένωσης στο πόλεμο του 1976-1989 , έκανε τη νεοσύστατη ρώσικη κυβέρνηση πολύ επιφυλακτική στο να επέμβει με σκοπό να ανατρέψει το καθεστώς των Ταλιμπάν.

Προχώρησε έτσι  στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και καλών σχέσεων με τα γειτονικά κράτη, Ουζμπεκιστάν και Τατζικιστάν. Μέσω των καλών σχέσεων με το Τατζικιστάν, το Κρεμλίνο θεωρούσε ότι θα μπορούσε να πάρει υπό την επιρροή του τους Τατζίκους (σιιτικό φύλο), που είναι η δεύτερη πολυπληθέστερη φυλή στο Αφγανιστάν μετά τους Παστούν.

Η Ρωσία δεν συμμετείχε στην εισβολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν το 2001, ωστόσο συνεργάστηκε στο τομέα των πληροφοριών με τις ΗΠΑ. Το Κρεμλίνο ήθελε πάση θυσία ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν, όχι όμως συντριβή της οργάνωσης. Κι αυτό γιατί  με τους Ταλιμπάν ενεργούς στην  περιοχή το ΝΑΤΟ έμπαινε σε ένα πόλεμο διαρκείας. Το Κρεμλίνο ήξερε ότι  η International Security Assistane Force –Ressolute Support Mission of Afghanistan ( από το 2014 ) δε θα μπορούσε  να θέσει  υπό τον πλήρη έλεγχο της  το Αφγανιστάν , ούτε να σβήσουν από το χάρτη τους Ταλιμπάν. Η Ρωσία ήθελε το ΝΑΤΟ να θέσει ως ένα βαθμό υπό έλεγχο την κατάσταση,  καθώς αυτό θα οδηγούσε σε σταδιακή αποχώρηση , και αύξηση της οικονομικής επιρροής της Ρωσίας , μία πολιτική η οποία ως τώρα είναι απόλυτα επιτυχής.

Στο υπουργείο εξωτερικών και άμυνας της Ρωσίας θεωρούσαν ότι σε περίπτωση που οι Ταλιμπάν έμεναν στην εξουσία στο Αφγανιστάν, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη του Ισλαμικού εξτρεμισμού στη Ρωσία και συγκεκριμένα στον  Καύκασο. Για το λόγο αυτό, η Μόσχα  θεωρούσε το ΝΑΤΟ ως ανάχωμα προς τους Ταλιμπάν για να πετύχουν οι τελευταίοι τις επιδιώξεις τους.

Το 2011, η Μόσχα άρχισε να στηρίζει ενεργά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Καρζάι για λήξη του πολέμου. Η Ρωσία εκείνη τη χρονιά παρακολουθούσε με  προσοχή τη διακίνηση ναρκωτικών που γινόταν από το Αφγανιστάν. Παρότι η Μόσχα ζήτησε τη βοήθεια του ΝΑΤΟ για την  καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και έδωσε στοιχεία διαφόρων λαθρεμπόρων,  στην αμερικανική υπηρεσία καταπολέμησης των ναρκωτικών,  δυστυχώς ο οργανισμός της Βορειοατλαντικής συμμαχίας δεν ανταποκρίθηκε . Πάνω σε αυτό έχει δημιουργηθεί μια κρίση στις σχέσεις των δυο πλευρών,  καθώς το 2020 η Μόσχα κατηγόρησε το ΝΑΤΟ για λαθρεμπόριο ναρκωτικών.  Οι κατηγορίες αυτές,  που προέρχονται από ανακοινώσεις του ρωσικού υπουργείου εξωτερικών, ήρθαν λίγες μέρες μετά τις καταγγελίες των New York Times ότι η Ρωσία πλήρωνε τους Ταλιμπάν για να σκοτώσουν Αμερικανούς στρατιώτες. 

Η Μόσχα έχει αναπτύξει σχέσεις με τους Ταλιμπάν, αφενός  γιατί τους θεωρεί  μέρος της λύσης  του προβλήματος αλλά και λόγω του γεγονότος ότι από  πλευράς Ρωσίας θεωρούνται ικανοί να αντιμετωπίσουν το Ισλαμικό κράτος.  Οι σχέσεις όμως αυτές περιορίζονται μέχρι σήμερα με τις μετριοπαθείς φωνές του κινήματος.  Η Ρωσία ποντάρει λοιπόν στην αποχώρηση του ΝΑΤΟ καθώς  πιστεύει ότι με την  κατάσταση  που δημιουργείται τώρα  εν έτει 2021 οι Ταλιμπάν δεν είναι ηττημένοι , αφενός , αλλά ταυτόχρονα δεν μπορούν σε καμία περίπτωση  με τη δημιουργία ενός ισχυρού Αφγανικού στρατού από το ΝΑΤΟ  να πετύχουν τις επιδιώξεις τους, δηλαδή να καταλάβουν την εξουσία.

Επομένως, η Μόσχα έχει αναπτύξει σχέσεις μαζί τους όπως και με την Τουρκία μια λυκοφιλία με σκοπό να τους ελέγχουν και να μην θίγονται τα συμφέροντα τους.

ΟΙ ΗΠΑ είχαν καταγγείλει τη σχέση αυτή ήδη από το 2017. Ίσως η Μόσχα περίμενε να γνωστοποιήσει τις σχέσεις της  με τους Ταλιμπάν αφότου το ΝΑΤΟ παραδεχόταν δια μέσου του στρατηγού Νίκολσον,  διοικητή της RSM,  ότι δε μπορούσε  να νικήσει στο Αφγανιστάν και χρειαζόταν ένας ευρύτερος πολιτικός διάλογος . Ώστε να υπάρξει συμφωνία Ταλιμπάν Αφγανικής κυβέρνησης . Ωστόσο  ο αμερικανός στρατηγός τόνισε ότι η Ρωσία στο Αφγανιστάν δεν μπορεί να έχει ρόλο σε ένα πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού κράτους .

Ποια πιθανολογώ ότι θα είναι η πολιτική της Ρωσίας το επόμενο διάστημα στο Αφγανιστάν:

1) Θα προσπαθήσει να διεισδύσει οικονομικά σε όλη την ευρύτερη περιοχή του Αφγανιστάν αλλά και των γειτονικών χωρών.

2) Θα ρίξει ιδιαίτερο βάρος στη καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών καθώς η κοκαίνη και το χασις  που εξάγονται από το Αφγανιστάν  και μπαίνουν στη Ρωσική επικράτεια έχουν προκαλέσει μεγάλη ζημιά στη Ρωσία.

3) Θα προωθήσει τα ενεργειακά της σχέδια στην ευρύτερη περιοχή  και τους αγωγούς της σε μια προσπάθεια να διασπάσει τη συμμαχία που έχουν δημιουργήσει οι ΗΠΑ με την Ινδία και την Ιαπωνία 

4) Θα συνεργαστεί τόσο με τους Ταλιμπάν όσο και με την Αφγανική κυβέρνηση  για το τερματισμό του πολέμου αλλά και για την  καταπολέμηση του Ισλαμικού κράτους.

5) Πιθανολογώ ότι θα αποσταλεί ρωσική ειρηνευτική δύναμη στη χώρα, καθώς ο Πούτιν θεωρείται ο μόνος ικανός που μπορεί να επιβάλλει την ειρήνη κάτι που έχουμε δει και στη περίπτωση του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

 

 

Πηγές: 

https://www.bbc.com/news/world-asia-41842285

https://www.kommersant.ru/doc/4396985

https://www.kommersant.ru/doc/4396985

https://interaffairs.ru/jauthor/material/2188

http://tik.ir/fa/news/248693

https://carnegie.ru/commentary/62459

https://www.refworld.org/docid/469f38e51e.htm

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024