28/03/2024

Το σχέδιο του Νετανιάχου για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη απέτυχε

Gideon Rachman
Financial Times 

 

Μέχρι πριν από περίπου μια εβδομάδα, φαινόταν ότι ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε μια καλή πιθανότητα να αντικρούσει το ρητό ότι «όλες οι πολιτικές σταδιοδρομίες καταλήγουν σε αποτυχία» Το κράτημά του στην εξουσία εξασθενούσε σταδιακά.  Αλλά ακόμα κι αν έχασε το αξίωμά του, ο Νετανιάχου θα άφηνε την πολιτική του όπως το Ισραήλ,  ο μακροβιότερος πρωθυπουργός όλων των εποχών και ένας από τους πιο σημαντικούς. 

Πέρυσι, ο Νετανιάχου είχε μια ιστορική στιγμή στις σχέσεις του εβραϊκού κράτους με τον αραβικό κόσμο. Οι συμφωνίες του Αβραάμ ομαλοποίησαν τις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ,  Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Μπαχρέιν. Το Ισραήλ υπό τον Νετανιάχου ήταν σε ειρήνη, ευημερία και έσπασε τη διεθνή του απομόνωση. Ο μακροχρόνιος και συχνά αιματηρός αγώνας με τους Παλαιστινίους ήταν εκτός των πρωτοσέλιδων. Το πολύ επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμού είχε ενισχύσει περαιτέρω την εικόνα της χώρας. Υπήρχε μόνο το μικρό ζήτημα της αποφυγής καταδίκης στη δίκη για διαφθορά και η πιθανή ποινή φυλάκισης, και η κληρονομιά του θα ήταν ασφαλής.

Όμως την περασμένη εβδομάδα, το σχέδιο του Νετανιάχου να εξασφαλίσει το μέλλον του Ισραήλ διαλύθηκε. Η ελπίδα του Ισραηλινού πρωθυπουργού ότι το Παλαιστινιακό ζήτημα είχε ακυρωθεί με ασφάλεια, αποδείχθηκε ψευδαίσθηση. Η διαμάχη που ξεκίνησε με συγκρούσεις μεταξύ της ισραηλινής αστυνομίας και των μουσουλμάνων διαδηλωτών στην Ιερουσαλήμ κλιμακώθηκε με ρουκέτες σε ισραηλινές πόλεις, το Ισραήλ βομβάρδισε τη Γάζα και βίαιες συγκρούσεις μεταξύ Αράβων και Εβραίων ξέσπασαν σε όλο το Ισραήλ.

Με την υποστήριξη της κυβέρνησης Τραμπ, η κυβέρνηση του Νετανιάχου είχε ακολουθήσει αυτό που κάποιοι ονόμαζαν from the outside in Strategy. Αυτή ήταν η γενική ιδέα ότι δηλαδή το Ισραήλ πρέπει να επιδιώξει συμφωνίες με τον έξω κόσμο, ιδίως τον αραβικό κόσμο, για να βοηθήσει στην επίλυση της εσωτερικής του σύγκρουσης με τους Παλαιστινίους. Επρόκειτο για μια αντιστροφή της  παραδοσιακής «εσωτερικής» προσέγγισης της σύγκρουσης, η οποία έκρινε μέχρι τότε ότι το Ισραήλ έπρεπε πρώτα να εξασφαλίσει μια συμφωνία με τους Παλαιστινίους, και μόνο τότε θα μπορούσε να ελπίζει να επιτύχει μόνιμη ειρήνη και διεθνή αποδοχή.

Η υπογραφή των συμφωνιών του Αβραάμ θεωρήθηκε ως απόδειξη ότι η στρατηγική εξωτερικής δράσης λειτουργούσε. Το Ισραήλ ήλπιζε ότι η Σαουδική Αραβία, η πιο ισχυρή χώρα στον αραβικό κόσμο, θα ήταν η επόμενη που θα δημιουργήσει διπλωματικές σχέσεις. Όσο για τους Παλαιστινίους, η αλαζονική ελπίδα στον κύκλο του Νετανιάχου ήταν ότι, χωρίς την αραβική και τη διεθνή υποστήριξη, θα έχαναν τη βούληση να αντισταθούν. Οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μπορούσαν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τον σκοπό τους, αλλά ο κόσμος γενικά θα προχωρούσε, επιτρέποντας στο Ισραήλ να επιβάλει τους δικούς του όρους σε έναν αποδυναμωμένο και διεσπαρμένο παλαιστινιακό πληθυσμό. Μερικοί Ισραηλινοί πίστευαν ότι οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να καταλήξουν σαν τους Θιβετιανούς, έναν λαό των οποίων οι εθνικές φιλοδοξίες φαίνονται όλο και περισσότερο παραμελημένες και ξεχασμένες.

Οι πύραυλοι που πέφτουν σε ισραηλινές πόλεις από τη Γάζα έχουν προκαλέσει σοβαρές ζημιές όχι μόνο στην περιουσία και στους πολίτες, αλλά και σε αυτήν τη στρατηγική. Η ελπίδα ότι οι πολιτικές του Νετανιάχου καθιστούσαν το Παλαιστινιακό ζήτημα άσχετο, τώρα φαίνεται ανόητη. Οι διεθνές καταδίκες για τις ισραηλινές ενέργειες έχουν αναβιώσει, τροφοδοτούμενες από τους θανάτους αμάχων στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών. Δεν φαίνεται καθόλου απίθανο να σημειωθούν περαιτέρω διπλωματικές εξελίξεις στο Ισραήλ.

Το πιο σοβαρό από όλα, οι βάναυσες συγκρούσεις μεταξύ Ισραηλινών Εβραίων και Αράβων, που αποτελούν το 20% του πληθυσμού της χώρας, έφεραν τη σύγκρουση εντός των συνόρων του ίδιου του Ισραήλ, με αποτέλεσμα κάποιοι να μιλήσουν για εμφύλιο. 

Τα τελευταία χρόνια, πολλοί Ισραηλινοί πολιτικοί είχαν την ελπίδα και την πεποίθηση ότι οι Άραβες που ζούσαν στη χώρα δεν ταυτίζονταν πλέον ισχυρά με την παλαιστινιακή υπόθεση. Αλλά η τρέχουσα κρίση έφερε μια νέα αίσθηση ενότητας μεταξύ των Παλαιστινίων στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και το ίδιο το Ισραήλ. Η ιδέα ότι το παλαιστινιακό πρόβλημα θα μπορούσε να απομονωθεί με ασφάλεια, δεν είναι πλέον αξιόπιστη. Αντ ‘αυτού, η στρατηγική του Νετανιάχου μπορεί να έχει αυξήσει την απειλή για τη χώρα του, ανοίγοντας ακούσια ένα νέο μέτωπο, εντός του ίδιου του Ισραήλ. Αυτή η απειλή θα εξακολουθήσει να υπάρχει, ακόμη και μετά τη διακοπή των εχθροπραξιών της Γάζας.

Το βασικό ελάττωμα της στρατηγικής «out-in» ήταν η υπόθεση ότι η παλαιστινιακή απελπισία θα οδηγούσε σε ησυχία. Στην πραγματικότητα, η αυξανόμενη τόλμη της Ισραηλινής ακροδεξιάς, η οποία είναι αποφασισμένη να προχωρήσει σε περισσότερες προσθήκες των παλαιστινιακών περιουσιακών στοιχείων και της γης, έδωσε τελικά τη σπίθα που πυροδότησε την τελευταία ανάφλεξη. Και ο Νετανιάχου φλέρταρε όλο και  πιο δεξιά ο ίδιος, καθώς αναζήτησε συμμάχους στις προσπάθειές του να προσκολληθεί στην εξουσία.

Για τον ίδιο τον Νετανιάχου, η τρέχουσα κρίση έχει σημαντικό όφελος. Μετά την τέταρτη συνεχόμενη  εκλογή ημιτελή, οι αντίπαλοί του ήταν στα πρόθυρα να σχηματίσουν μια κυβέρνηση συνασπισμού που τελικά θα τον απομάκρυνε από την εξουσία. Αυτές οι διαπραγματεύσεις έχουν πλέον καθυστερήσει, οπότε είναι πιθανό ο Νετανιάχου να συνεχίσει ως πρωθυπουργός.

Μια επιτυχημένη προσπάθεια να διατηρήσει την εξουσία και να υπερασπιστεί τον εαυτό του από υποθέσεις διαφθοράς εναντίον του, θα έδειχνε ότι ο Νετανιάχου παραμένει ειδικός στις πολιτικές τακτικές. Αλλά η άνοδος της βίας αυτή την εβδομάδα έχει υπονομεύσει σοβαρά τον ισχυρισμό του ότι είναι πολιτικός. Οι υποστηρικτές του καυχιόταν ότι η διπλωματική στρατηγική του είχε προσφέρει μια διέξοδο από την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, μια που δεν απαιτούσε καν οδυνηρές παραχωρήσεις για τα παλαιστινιακά εδάφη και δικαιώματα. Αλλά η διαδρομή του Νετανιάχου από τη σύγκρουση μοιάζει τώρα με επικίνδυνο αδιέξοδο.

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024