Ιράν – Παλαιστίνη : Μια σχέση αγάπης και μίσους ταυτόχρονα
source: https://www.tehrantimes.com/news/418885/Iran-says-will-continue-backing-Palestinians-for-their-legal
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Το Ιράν σήμερα αποτελεί έναν από τους κύριους υποστηρικτές του αγώνα του Παλαιστινιακού λαού. Ωστόσο, είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πως ξεκίνησαν οι σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών, και κυρίως ποιες είναι οι σχέσεις του Ιράν με τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ.
Επί διακυβέρνησης Σάχη, οι σχέσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ ήταν οι καλύτερες δυνατές. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 1979 το Ισραήλ έδινε στο Ιράν μεγάλες ποσότητες όπλων, ενώ το Ιράν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου στο Ισραήλ. Τα πράγματα αλλάζουν ριζικά με την επανάσταση εναντίον του Σάχη : Aπό τις πρώτες μέρες στην εξουσία ο Αγιατολάχ Χουμεινί, έδειξε τεράστια εχθρότητα προς τις ΗΠΑ και το Ισραήλ Η νεοσυσταθείσα δύναμη Quds( επίλεκτο σώμα των φρουρών της επανάστασης ) ανέπτυξε στενές σχέσεις με τη Παλαιστινιακή αρχή. Eδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι ανέκαθεν το Ιράν πίστευε ότι η Παλαιστίνη πρέπει να είναι ενιαία και σε καμία περίπτωση δε θα έπρεπε τα ένοπλα κινήματα να δρούν μεμονωμένα.
Το 1980 μπορεί το Ιράν με το Ισραήλ να είχαν διακόψει διπλωματικές σχέσεις ,ωστόσο μέχρι τότε το Ιράν είχε προμηθευτεί μεγάλες ποσότητες πολεμικού υλικού από τις συναλλαγές που γινόντουσαν τα προηγούμενα χρόνια. Οι θρησκευτικοί ηγέτες του Ιράν, όπως και η δύναμης Quds, θεωρούσαν το Ισραήλ συνέχεια των ΗΠΑ και κυρίως πίστευαν ότι το Ισραήλ κατείχε παράνομα εδάφη που άνηκαν δικαιωματικά στο μουσουλμανικό κόσμο. Με την ίδρυση της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ το Ιράν απομακρύνθηκε από το PLO και τον Αραφάτ , ο οποίος ήταν ο σχετικά πιο συζητήσιμος, τουλάχιστον μέχρι το 2000 με το Ισραήλ . Το Ιράν δεν επιθυμούσε σε καμία περίπτωση την λύση των δυο κρατών. Αντίθετα ο Αραφάτ ποτέ δεν αρνήθηκε την ύπαρξη του κράτους του Ισραήλ.
Οι σχέσεις του Ιράν με τις δυο παλαιστινιακές οργανώσεις, Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ, ήταν δύσκολες. Αρχικά πρέπει να πούμε ότι είχαν ένα κοινό: και οι δυο οργανώσεις δεν αναγνώριζαν την ύπαρξη του Ισραήλ . Εδώ συμπορεύονταν με το Ιράν , δεν συμπορευόταν όμως σε θέματα Θρησκείας η Χαμάς και η ισλαμική Τζιχάντ καθώς τόσο η Χαμάς όσο και η Ισλαμική Τζιχάντ πιστεύουν στο Σουνιτικό Ισλάμ , σε αντίθεση με το Ιράν που πιστεύει στο Σιιτικό Ισλάμ . Το Ιράν προσπαθεί μέχρι σήμερα να διεισδύσει στη Παλαιστίνη και κυρίως στα ένοπλα σώματα όπως μπορεί, παρά τις θρησκευτικές διαφορές. Ο ανώτερος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Χαμείνι είχε χαρακτηρίσει ουκ λίγες φορές τη Χαμάς ως μέρος του σώματος του Ιράν. Η Τεχεράνη θέλει πάση θυσία δίοδο προς τη Μεσόγειο Θάλασσα ,και για αυτό έχει αναπτύξει πολύ στενές σχέσεις με κράτη και οργανώσεις που είναι αντίθετα προς τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Από το 2006 μέχρι σήμερα το Ιράν έχει δώσει, μέσω των φρουρών της επανάστασης, εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ με σκοπό αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το Ισραήλ. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η Παλαιστίνη είναι διασπασμένη, καθώς η Χαμάς ελέγχει αυτή τη στιγμή τη Γάζα σε ποσοστό μπορούμε να πούμε 90-100% , αντίθετα η Φατάχ ελέγχει τη περιοχή της Ραμάλας και σχεδόν ολόκληρη την περιοχή της Δυτικής Όχθης. Το Ιράν ήθελε να συνεργάζεται με ένα ενιαίο Παλαιστινιακό κίνημα και όχι με κάθε οργάνωση ξεχωριστά. Παρά τον εμφύλιο που επικρατούσε στις τάξεις του Παλαιστινιακού λαού , το Ιράν συνέχισε την υποστήριξη του κυρίως οικονομική προς όλες τις οργανώσεις του Παλαιστινιακού κινήματος.
Ωστόσο, από το 2011 οι σχέσεις Χαμάς και Ιράν επιδεινώνονται επικίνδυνα καθώς η Παλαιστινιακή οργάνωση τάσσεται υπέρ της ανατροπής της Κυβέρνησης του Μπασάρ Αλ Άσαντ. Ενώ απέφυγε να καταδικάσει και τις αεροπορικές επιδρομές της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη εναντίον των Χούθι ανταρτών φιλικά προσκείμενων προς τη Τεχεράνη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το Ιράν να διακόψει την οικονομική βοήθεια προς τη Χαμάς το 2015. Οι σχέσεις αναθερμάνθηκαν 2 χρόνια μετά, με τον Σαλέχ αλ Αρούρι να επισκέπτεται το Ιράν. Η Τεχεράνη ξανά ενεργοποίησε την οικονομική βοήθεια υπέρ της Χαμάς. Οι Παλαιστινιακές οργανώσεις τότε ήταν σε έντονη σύγκρουση και αυτό γιατί η Χαμάς ήθελε να εξαφανίσει τη Φατάχ. Η Χαμάς, παρά τη σύγκρουση με τη Φατάχ, προσπαθούσε να είναι όσο μπορεί κοντά στο Ιράν . Καταδίκασε την δολοφονία του Κασέμ Σουλειμανί , και μάλιστα ο ηγέτης της οργάνωσης Ismail Haniya βρέθηκε στη κηδεία του Ιρανού υποστράτηγου και μάλιστα είχε και συνάντηση με την κόρη του Ζεινάπ Ωστόσο, παρά τις κινήσεις καλής θέλησης, ο στρατηγός Amir Ali Hajizadeh διοικητής των δυνάμεων αεροδιαστημικής της δύναμής Quds ανέφερε (μετά την επίθεση εναντίον της βάσης Αλ Άσαντ στο Ιράκ η οποία τραυμάτισε 111 Αμερικανούς στρατιώτες) όλες τις οργανώσεις που συνεργάζονται το Ιράν , αλλά δεν συμπεριέλαβε τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ ίσως ως ένδειξη δυσαρέσκειας για τις συγκρούσεις που διαρκούν μέχρι σήμερα στα Παλαιστινιακά εδάφη.
Βλέπουμε λοιπόν ότι οι σχέσεις Ιράν και Παλαιστίνης είναι αρκετά σύνθετες, και προσωπικά βλέπω το Ιράν και κυρίως τη δύναμη Quds να μην επιθυμεί ως μέρος του Παλαιστινιακού κράτους τη Χαμάς, αν δεν τελειώσουν οι συγκρούσεις μεταξύ Χαμάς και Φατάχ. Βεβαίως, το Ιράν δε πρόκειται να εγκαταλείψει την Παλαιστινιακή αρχή, λόγω εχθρότητας με το Ισραήλ . Αλλά πλέον με την επερχόμενη όπως δείχνουν όλα άνοδο των εθνικιστών, πιθανολογώ ότι οι σχέσεις των δυο κρατών θα επιδεινωθούν. Επίσης πρέπει να τονιστεί ότι οι σχέσεις της Χαμάς με την δύναμη Quds είναι ήδη αποδυναμωμένες. Ειδικά ο θάνατος του υποστράτηγου Κασέμ Σουλειμανί έχει αποδυναμώσει πολύ τους φρουρούς της επανάστασης , διότι ο Σουλειμανί ήταν ένα σύμβολο για το Ιράν με επιρροή και στο σιιτικό αλλά και στο Σουνιτικό Ισλάμ. Αυτές τις ικανότητες φαίνεται ότι δεν τις έχει ο στρατηγός Γκαανί που είναι τώρα διοικητής της δύναμης Quds. Πάντως ο μεγάλος αριθμός των ρουκετών που έριξε η Χαμάς στο Ισραήλ 4.340, αποδεικνύει τη διείσδυση που είχε ο Κασέμ Σουλειμανί στα Παλαιστινιακά εδάφη . Ο ανώτερος αξιωματικός του Ιράν έστελνε όπλα στη Γάζα σε μια προσπάθεια να κρατήσει όσο γίνεται πιο ζωντανή την αντίσταση κατά του Ισραήλ .
πηγές:
https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4684713,00.html
https://www.lawfareblog.com/palestinian-islamic-jihads-balancing-act
https://www.jewishvirtuallibrary.org/palestine-islamic-jihad
https://iranprimer.usip.org/blog/2018/jul/09/iran-hamas-and-palestinian-islamic-jihad
https://iranprimer.usip.org/blog/2018/jul/09/iran-hamas-and-palestinian-islamic-jihad
https://iranprimer.usip.org/resource/iran-and-palestinians
https://iranprimer.usip.org/resource/iran-and-palestinians
https://www.theblaze.com/contributions/why-is-iran-shipping-arm-to-hamas-and-hezbollah
