29/03/2024

Η αμερικανική αποχώρηση στο Αφγανιστάν  έναυσμα της επιστροφής του αμερικανικού στρατού στη χώρα;

Afghan National Police, ‘America’s Battalion’ Marines maintain security in Garmsir- https://commons.wikimedia.org/

Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος 

 

 

Από τη 1η Μαΐου μέχρι σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν και μέχρι στιγμής έχει αποσυρθεί το 30-44% του αμερικανικού στρατού και του ΝΑΤΟ από τη χώρα.  Η αμερικανική αποχώρηση μοιάζει πάρα πολύ με την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ το 2010-2011, τουλάχιστον ως προς τις συνθήκες που επικρατούν τώρα στο Αφγανιστάν.  Το 2010 στο Ιράκ είχε επιτευχθεί μια μεγάλη πρόοδος τουλάχιστον ως προς τη δημιουργία του στρατού .

Στο Αφγανιστάν έχει δημιουργηθεί στρατός δύναμης περίπου 352.000 στρατιωτών που όμως στο πεδίο της μάχης είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικός και αδύναμος στο να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις των Ταλιμπάν. Είναι χαρακτηριστικό ότι 7.000 Αφγανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν το 2020 στο Αφγανιστάν. Αυτό μου προκαλεί  προβληματισμό:  θυμίζω ότι και το 2010-2011  στο Ιράκ οι Αμερικανοί έριξαν ιδιαίτερο βάρος στην εκπαίδευση του Ιρακινού στρατού και για το λόγο αυτό οι μονάδες που βρίσκονταν στη χώρα υπό τον στρατηγό Λόιντ Όστιν  δεν ήταν μάχιμες. Το ανησυχητικό είναι  ότι παρά τη μεγάλη διάρκεια που κράτησε η εκπαίδευση του Ιρακινού στρατού αλλά και του Αφγανικού, οι δυο στρατοί ήταν ιδιαίτερα αναποτελεσματικοί στο πεδίο της μάχης.

Κατά τη προσωπική μου άποψη, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κατανοήσουν σε βάθος την κατάσταση, τόσο στο Ιράκ όσο και στο Αφγανιστάν. Σε προηγούμενο μου άρθρο  είχα τονίσει ότι μια αμερικανική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, πέρα  από το ότι  θα εντείνει την επιθετικότητα των Ταλιμπάν, θα εντείνει και τις διαφορές μεταξύ των ίδων των Αφγανών. Η αμερικανική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία, δεν έχει κατανοήσει ότι το Αφγανιστάν, όπως και το Ιράκ το 2011, ήταν χώρες με πολλές ανισότητες και πολύ βαθύ μίσος μεταξύ των αντίπαλων φυλών. 

Στο Αφγανιστάν, ένα μεγάλο κεφάλαιο είναι η Βόρεια Συμμαχία, οι στρατηγοί της οποίας έχουν διαχρονικό μίσος που μπορεί να τους φέρει σε βαθιά πολεμική σύρραξη ύστερα από αρκετά χρόνια ειρήνης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ που το 2018 παραλίγο να χάσει τη ζωή του από επίθεση αυτοκτονίας που έλαβε χώρα στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Ο Ντοστούμ έχει έντονη αντιπαλότητα με τα πρώην στελέχη της Βόρειας Συμμαχίας. Υπενθυμίζεται επίσης ότι όλοι οι στρατηγοί της δύναμης που ανέτρεψε τους Ταλιμπάν σε συνεργασία με τους Αμερικανούς βρίσκονται εν ζωή, με ό,τι και αν σημαίνει αυτό ( Οι πιθανότητες να σταματήσουν το πόλεμο εναντίον των Ταλιμπάν, και να αρχίσουν να σφάζονται μεταξύ τους είναι μεγάλες). Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι στη διάρκεια της μάχης της Μαζάρ Σαρίφ, η Βόρεια συμμαχία παραλίγο να καταρρεύσει και να διασπαστεί, λόγω συμμετοχής αμερικανικών δυνάμεων τόσο με τον στρατηγό Άττα όσο και με τον στρατηγό Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ. Κατά τη προσωπική μου άποψη,  οι Αμερικανοί  δεν θα μπορέσουν εύκολα να εμποδίσουν μια νέα σύγκρουση μεταξύ των Αφγανών πολεμάρχων ούτε φυσικά την ανάδειξη τους.  Αυτό, σε συνδυασμό με τις συνεχείς επιθέσεις των Ταλιμπάν, οι οποίοι από τον Οκτώβριο του 2020 που άρχισαν οι συνομιλίες μεταξύ των δυο πλευρών έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα σταματήσουν τις επιθέσεις καθώς αντλούν δύναμη από αυτές. Άρα εδώ στο Αφγανιστάν βλέπουμε ότι δεν υπάρχει ασφάλεια, με τους Ταλιμπάν να μην έχουν τηρήσει ως τώρα καμία από τις υποσχέσεις τους. Οι γυναίκες ήδη ανησυχούν για την αποχώρηση των Αμερικανών  καθώς οι Ταλιμπάν δεν έχουν δώσει εγγυήσεις για τα δικαιώματα τους.

Ένα άλλο κεφάλαιο που φαίνεται να μην ανησυχεί τις ΗΠΑ είναι ο ρόλος του Ιράν. Η Τεχεράνη έχει ανοικτούς λογαριασμούς  καθώς το 1998 είχαμε την επίθεση εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Μάζαρ Σαρίφ όπου σκοτώθηκαν 8 Ιρανοί διπλωμάτες.

Η επέμβαση του Ιράν στο Αφγανιστάν,  κατά την  προσωπική μου άποψη,  θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ:  Διότι και στην  περίπτωση της αμερικανικής αποχώρησης από το Ιράκ, το Ιράν μετά την ανατροπή του Σαντάμ Χουσείν κατάφερε να πάρει τη χώρα αυτή υπό την επιρροή του. Ο Κασέμ Σουλειμανί ήταν ένας αξιωματικός που είχε βαθιά ερείσματα στο Ιράκ  και κατάφερε λόγω της αμερικανικής απόσυρσης από τη Μέση Ανατολή  να φτιάξει ένα ισχυρό δίκτυο που ξεκινά από το Ιράκ και φτάνει μέχρι την Υεμένη. Αυτό το δίκτυο, αν και πράγματι αποδυναμωμένο με το θάνατο του Ιρανού στρατηγού, παραμένει πολύ ισχυρό.

Οι ΗΠΑ είναι δεδομένο ότι δε θέλουν να ξανά επιστρέψουν στο Αφγανιστάν , όπως έγινε στο Ιράκ το 2014.  Όταν το Δεκέμβριο του 2011 οι Αμερικανοί έφυγαν  από το Ιράκ, παρέδωσαν μια χώρα  εξαιρετικά διχασμένη, μια κυβέρνηση η οποία είχε μεγάλα οικονομικά προβλήματα αφενός και αφετέρου μια κυβέρνηση η οποία κατά τη γνώμη μου δεν έκανε τίποτα για να συμφιλιωθεί με τον σουνιτικό κόσμο.   Ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα σε συνάντηση του με τον Αλ Μαλίκι το 2009, τον ενθάρρυνε να προχωρήσει σε βαθιές οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Το ίδιο  συμβαίνει και στο Αφγανιστάν, όπου οι Αμερικανοί προσπάθησαν  να πείσουν τους Αφγανούς να προχωρήσουν σε ριζικές μεταρρυθμίσεις, κυρίως  στο τομέα της Οικονομίας. Οι Αμερικανοί στο Αφγανιστάν  δεν μπόρεσαν να πείσουν τους Αφγανούς  ότι η δημοκρατία  που υπάρχει στη δύση είναι καλύτερη από το καθεστώς των Ταλιμπάν. Για μεγάλη μερίδα του Αφγανικού λαού οι Ταλιμπάν ήταν αδερφοί μουσουλμάνοι και παραμένουν ένα εθνικό απελευθερωτικό κίνημα.

Ωστόσο οι Αμερικανοί δε θέλουν να πάθουν ό,τι έπαθαν στο Βιετνάμ που μετατράπηκε σε ένα κομμουνιστικό καθεστώς αμέσως μετά την εγκατάλειψη της αμερικανικής πρεσβείας και την  κατάληψη της Σαϊγκόν από τους Βιετκόνγκ. Το αμερικανικό πεντάγωνο αλλά και ο Λευκός Οίκος θέλουν το Αφγανιστάν πάση θυσία να έχει φιλοδυτική κυβέρνηση. Για το λόγο αυτό,  φαίνεται θέση αναλαμβάνει  η Τουρκία που απ΄ό,τι φαίνεται θα είναι τα μάτια και τα αυτιά του ΝΑΤΟ στη περιοχή. Αυτό είναι ένα άκρως θετικό βήμα για την Τουρκία, γιατί αναδεικνύεται σε περιφερειακή δύναμη  ωστόσο υπάρχει  ένα τεράστιο ρίσκο, καθώς φαίνεται ότι η Τουρκία εμπλέκεται πολύ ενεργά στην υπόθεση του Κασμίρ. Εκεί  φαίνεται ότι φτιάχνει ένα συνασπισμό μεταξύ Κίνας – Πακιστάν – Τουρκίας και Ινδίας. Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κίνα βρίσκεται σε πόλεμο από το καλοκαίρι του 2020 με την Ινδία και έχει καταλάβει μέρος της κοιλάδας Γκαλουάν. Οι Κινέζοι βρίσκονται σε βάθος 3 χιλιομέτρων μέσα στο Ινδικό έδαφος.   Μάλιστα σε εκείνες τις επιχειρήσεις σκοτώθηκαν 45 Κινέζοι στρατιώτες έναντι 20 Ινδών νεκρών και 76 τραυματιών.  

Με την ενεργότερη παρουσία στο Αφγανιστάν της Τουρκίας πιθανολογώ ότι θα υπάρξει ένα κοινό μέτωπο Τουρκίας- Πακιστάν- Κίνας  εναντίον της Ινδίας , και πρέπει να πούμε ότι το Κασμίρ ελέγχεται κατά 15 % από τη Κίνα κατά 50% από την Ινδία και κατά 35% από το Πακιστάν. Πιθανολογώ λοιπόν ότι σύντομα θα έχουμε συγκρούσεις στο Κασμίρ με σκοπό την μείωση της ινδικής επιρροής στη περιοχή .  Συνεπώς  η Τουρκία είναι πιθανό  ότι θα εμπλακεί σε νέο πόλεμο διαρκείας στη περιοχή, για το οποίο θα χρειαστεί μεγάλο αριθμό δυνάμεων. Το θέμα είναι κατά πόσο θα μπορέσει να ελέγξει αυτές τις δυνάμεις, γιατί όπως έχουμε δει και στη περίπτωση της Συρίας και στη περίπτωση της Λιβύης και στη περίπτωση του Ναγκόρνο Καραμπάχ, στις επιχειρήσεις χρησιμοποιήθηκε μεγάλος αριθμός Τζιχαντιστών και αντρών του ελεύθερου συριακού στρατού. Συνεπώς θα υπάρξουν λόγω της μεγάλης ευαισθητοποίησης της Ρωσίας σε θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, κοινές περιπολίες και στη περίπτωση του Αφγανιστάν μεταξύ Ρωσίας- Ιράν –Τουρκίας, καθώς οι Ρώσοι μπορεί να έχουν αναπτύξει στενές σχέσεις με τους Τούρκους αλλά δεν τους εμπιστεύονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι κοινές περιπολίες μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας στη Συρία  ξεπερνάνε τις 60,  δείγμα της έλλειψης εμπιστοσύνης από πλευράς Ρωσίας προς την Τουρκία . Επιλογικά η λύση της Τουρκίας στο Αφγανιστάν είναι σωστή, αρκεί να υπάρχει παρακολούθηση των κινήσεων της από ΗΠΑ και Ρωσία, διότι αν δεν υπάρξει παρακολούθηση δυστυχώς θα βρεθούμε στην ίδια κατάσταση που βρεθήκαμε και στο Ιράκ το 2014 . Ελπίζω οι Αμερικανοί να έμαθαν από τα λάθη τους.

 

 

Βιβλίογραφία :Γη της Επαγγελίας – Μπάρακ Ομπάμα σελ .178-180

Πηγές:

https://www.dw.com/en/afghan-peace-talks-open-in-qatar-with-calls-for-ceasefire/a-54908669

https://www.defense.gov/Explore/News/Article/Article/2642935/military-leaders-plan-for-post-withdrawal-financial-support-for-afghans/

https://www.military.com/daily-news/2020/12/23/once-part-of-invasion-force-christopher-miller-returns-afghanistan-close-down-war.html/amp

https://www.army.mil/article/44757/austin_leads_usf_i_into_new_dawn

https://www.reuters.com/article/us-iraq-withdrawal-idUSTRE7BH03320111218

https://www.state.gov/secretary-antony-j-blinken-secretary-of-defense-lloyd-j-austin-and-nato-secretary-general-jens-stoltenberg-at-a-joint-press-availability/

https://theprint.in/defence/chinese-troops-challenge-india-at-multiple-locations-in-eastern-ladakh-standoff-continues/428304/

https://www.usnews.com/news/world-report/articles/2020-06-16/dozens-killed-as-india-china-face-off-in-first-deadly-clash-in-decades

https://www.ndtv.com/india-news/chinese-army-confirms-their-commanding-officer-was-killed-in-ladakh-face-off-during-military-level-talks-in-galwan-sources-2250280

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024