29/03/2024

Ελλάδα & Διαχείρισης Κρίσης: Αρνητική Βαθμολογία

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας

 

Μερικές φορές είναι καλό να κάνουμε μια παρατήρηση σε διάφορα σημεία που σχετίζονται με την διαχείριση κρίσης, κυρίως για να μάθουμε μερικά πράγματα και να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη. Σε αυτά λοιπόν τα λάθη θα εστιάσω κυρίως, τα οποία έγιναν από την αρχή της διαχείρισης της πανδημίας μέχρι και σήμερα και είναι σημεία όπου η ηγεσία του τόπου αλλά και οι ειδικοί που κλήθηκαν σε κάθε τομέα έλαβαν θέσεις. Προσοχή!!!! δεν θα κρίνω ό,τι είπαν οι ειδικοί (πέρα από σημεία που αφορούν ξεκάθαρα την ασφάλεια), αλλά το πώς ειπώθηκε και σε τί πλαίσιο.

 

 

Κύκλος διαχείρισης κρίσης και φάσεις ενεργειών και αντιδράσεων
Credits – source: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2590061720300399

Σημείο αναφοράς πρώτο

Σε μια διαχείριση κρίσης έχεις πρωτόκολλα και διαδικασίες για την αντιμετώπιση μιας επερχόμενης κατάστασης. Η χώρα μας δυστυχώς δεν είχε τίποτα, παρότι πολύ πρόσφατα είχε υπάρξει σοβαρό θέμα διάδοσης του ιού SARS (H1N* ) και θα έπρεπε ήδη να υπήρχε προκαθορισμένη σειρά ενεργειών για την περίπτωση επιδημίας, τουλάχιστον εντός της χώρας. Η έλλειψη όλων αυτών οδήγησε σε σοβαρή καθυστέρηση απόκρισης σε κάθε επίπεδο.

Σημείο αναφοράς δεύτερο

Μια κρίση που αφορά την υγεία της χώρας, προφανώς και θα πρέπει να έχει ομάδα από ειδικούς γιατρούς. Όχι, όμως μόνο αυτούς και σίγουρα δεν είναι εκείνοι που θα λαμβάνουν αποφάσεις. Ο ρόλος ενός ειδικού είναι πάντα συμβουλευτικός και όχι εκτελεστικός. Παρόλα αυτά, από την στιγμή που κρίθηκε πώς εκείνοι αποφασίζουν και η διοίκηση (πολιτικοί) εκτελεί, τότε το τεράστιο λάθος του ποινικού ακαταδίωκτου, οδήγησε σε δηλώσεις και παρουσίες σε βαθμό γραφικότητας και μηδενισμού της αξιοπιστίας της επιτροπής.

Σημείο αναφοράς τρίτο

Στην διαχείριση κρίσης μιλάει πάντα ΕΝΑΣ. Ορίζεται διά επιλογής της κεντρικής εξουσίας και σύστασης των συναδέρφων του ειδικών. Δεν μιλάνε όλοι και φυσικά όσοι το κάνουν περνάνε πειθαρχικό, διότι έτσι συντελείται μια κατάσταση χάους στον πολίτη, που και γνώσεις ειδικές δεν έχει και βρίσκεται υπό την απειλή ενός άγνωστου ιού, άρα είναι σχεδόν σίγουρο πώς θα επηρρεαστεί από διάφορους και διάφορες με ανυπόστατες θεωρίες και δηλώσεις. Εδώ αναφέρεται και το ποινικό ακαταδίωκτο, καθώς με αυτό σε εφαρμογή ο καθένας  έβγαινε και έλεγε ό,τι ήθελε με το ακαταλόγιστο στην τσέπη.

Σημείο αναφοράς τέταρτο

ΜΜΕ και πληροφόρηση. Η επιδότηση τους με πολλά εκατομμύρια ευρώ έφερε ένα “τρομοκρατικό αποτέλεσμα” και στο τέλος έγινε αρνητική προώθηση, καθώς ο κόσμος μετά από τόσο βομβαρδισμό περί του θανατηφόρου ιού και υποδείξεων στο να μην κάνει αυτό και να μην κάνει εκείνο, προφανώς και αντέδρασε και πλέον κάθε προσπάθεια ενημέρωσης, ακόμα και αν θα γίνει με θετικό τρόπο, φαίνεται πως βρίσκει αντίσταση.  Τα ΜΜΕ να σημειωθεί πώς είναι ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΑ βάση νόμου να πληροφορούν τους πολίτες σε τέτοιες καταστάσεις και μάλιστα με πηγές κυρίως επίσημες, καθώς και τα ίδια θεωρητικά είναι νομικά υπόλογα για διασπορά ψευδών ειδήσεων και υποκίνηση φόβου στους πολίτες με την μεταφορά τους. Έτσι, αν κάποιος πάθει κάτι επειδή το “άκουσε/είδε/διάβασε” σε ένα ΜΜΕ, έχει κάθε λόγο νομικής κίνησης εναντίον του συγκεκριμένου δημοσιογραφικού φορέα.

Σημείο αναφοράς πέμπτο (ασφάλεια)

Έχω αναφερθεί με ανάλυση και δεδομένα γιατί η απομόνωση επί συνόλου (lockdown) είναι μια κίνηση που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και χρονική διάρκεια και δεν μπορεί να είναι εργαλείο για πάσα νόσον, όπως εύστοχα αναφέρει ο ελληνικός λαός στην γνωστή παροιμία. Το αποτέλεσμα τέτοιων περιορισμών έχει πολλάκις αναλυθεί πώς δεν μπορεί να γίνει επί μιας χώρας στο σύνολο της και  προκαλεί αρνητικό αντίκτυπο σε πολλαπλούς τομείς, συν φυσικά τα μετατραυματικά σύνδρομα των ανθρώπων που το περνάνε. Η δε απόδοση του είναι και πάλι συγκεκριμένη και αφορά κυρίως την πρόκληση χρονικού αναχώματος για να υπάρξει κάποιο φάρμακο/εμβόλιο (στην συγκεκριμένη περίπτωση) όπου θα μειώσει το πρόβλημα. Από την στιγμή που υπάρχει, κάθε προσπάθεια επαναφοράς του κλεισίματος, ακόμα και σε τοπικό επίπεδο το μόνο που κάνει είναι να “τιμωρεί” και προφανώς να προκαλεί αντιδράσεις. Εντελώς λάθος διαχείριση εδώ, κάτι που έχει επισημανθεί πολλάκις από  πολλούς ανθρώπους στο χώρο της ασφαλείας.

Σημείο αναφοράς έκτο (ασφάλεια)

Στα μέτρα περιορισμού και προστασίας μπήκε η μάσκα, οι αποστάσεις, η μείωση συνευρέσεων κτλ. Κάποια εξ’ αυτών είχαν νόημα, κυρίως διότι είχαν ως στόχο να μειωθεί η διασπορά με την εφαρμογή τους. Όμως,  όταν τα μέτρα αυτά δεν εφαρμόζονται πλήρως και υπάρχουν διάφορες περιπτώσεις, που εξαιρέθηκαν, είτε λόγω μαζικότητας (π.χ. μέσα μαζικής μεταφοράς) είτε λόγω άλλων αιτών (κομματικές συγκεντρώσεις, συγκεντρώσεις κοινωνικών ομάδων συγκεκριμένων χαρακτηριστικών), είναι δεδομένο πώς θα επέλθει η κατάρρευση τους.

Στο ζήτημα της υποχρεωτικότητας της μάσκας επίσης είχα τοποθετηθεί το 2020 και είχα αναφέρει την ακαταλληλότητα όσων έλεγαν και την επικινδυνότητα που προωθείται με το να λένε στον κόσμο να φοράει υφασμάτινες μάσκες (πανιά στο πρόσωπο), να φοράει διπλές χειρουργικές (που σίγουρα δεν θα έχουν σωστή εφαρμογή) και άλλα γραφικά και ανυπόστατα. Επειδή λόγω κάποιας ιδιότητας μου, αναγκαστικά φοράω μάσκες σε πολύ επικίνδυνα περιβάλλοντα για πάνω από μια δεκαετία, έχω αποκτήσει μια ικανή γνώση (εκπαίδευση και εμπειρία) πάνω στο θέμα ΜΑΠ (Μέσα Ατομικής Προστασίας). Να το πούμε λοιπον ξανά. Για έναν πολίτη σε τέτοιες περιπτώσεις η καλύτερη μάσκα είναι η ΚΝ95-FFP2/3. Είναι οι μόνες μάσκες που μπορεί να βάλει κάποιος πριν επιλέξει μια λύση σε επαγγελματική χρήση (μάσκες φίλτρων) που προστατεύουν τόσο εκείνον που τις φοράει όσο και τον απέναντι. Αυτό φυσικά για λίγες ώρες (3-4) καθώς η υγρασία την καθιστά άχρηστη, όπου μετά θα πρέπει να πεταχθεί και να μην ξαναχρησιμοποιηθεί. Μην πιάσουμε φυσικά και τον τρόπο που τις βάζουμε και τις βγάζουμε, διότι εκεί το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο, αφού το 90% των ανθρώπων δεν γνωρίζουν πώς γίνεται η σωστή χρήση της μάσκας ώστε να μην μεταδοθούν τα μικρόβια ενός ιού. 

Σημείο αναφοράς έβδομο (ασφάλεια)

Αστυνομία. Η υπηρεσία που δυστυχώς χρησιμοποιήθηκε για να καλύψει όλα τα κενά.  Όταν ειδικά επιβαρρύνεις μια υπηρεσία που ήδη έχει θέματα λειτουργικότητας έναντι εγκλημάτων και απειλών στην χώρα, είναι αδύνατον να πιστεύεις ότι θα εκπληρωθεί το έργο ελέγχου των πολιτών (δηλαδή  αν φοράνε μάσκα ενώ περπατάνε, αν είναι 5 αντί για 4 σε ένα τραπέζι κοκ).  Είναι προφανές πώς μιλάμε για αστείο, αφού οι αστυνομικοί είχαν και έχουν να επιτηρήσουν 10.000.000 κατοίκους (ημεδαπούς) και περίπου 1.000.000 αλλοδαπούς με το δυναμικό της ΕΛΑΣ να είναι 50-55.000. Είναι μια δυσαναλογία αριθμητική που βγάζει μάτι και αν μπει στην εξίσωση και η γεωγραφική διασπορά των κατοίκων, αρχίζει και γίνεται γελοιότητα. Γι΄αυτό και είπα εξαρχής πώς το lockdown επί του συνόλου μιας χώρας είναι μια φαιδρότητα άνευ προηγουμένου. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με στρατιωτικό νόμο και φυσικά με πολλαπλάσιες δυνάμεις που θα έχουν και το ΟΚ για άσκηση βίας. Κάτι που είναι αδυνατόν για μια δημοκρατική κοινωνία.

Σημείο αναφοράς όγδοο

Ανακολουθίες σε οδηγίες και αδυναμία συγκρότησης μια κοινής στρατηγικής γραμμής από κάθε κόμμα. Νομίζω πώς δεν χρειάζεται κάτι παραπάνω ως σχόλιο. Όλοι ως πολίτες είχαμε οδηγίες που αναιρούσε η μία την άλλη, ανακολουθίες και αλλαγές που επηρρεάζαν άμεσα την ζωή μας και στην συνέχεια έπεφτε και το βάρος της ευθύνης (ατομική ευθύνη) για ό,τι γινόταν επάνω στον πολίτη. Εδώ μπαίνει και εκείνο που ανέφερα για το ποινικό ακαταδίωκτο που θεσπίστηκε επί της επιτροπής των ειδικών. Είναι πολύ σοβαρό το να είσαι ειδικός, να προτείνεις κάτι ελαφριά την καρδία και μετά να το παίρνεις πίσω έχοντας υποβάλλει το κράτος και τους πολίτες σε σοβαρή ζημιά (οικονομική και άλλη). Όσο για τα κόμματα, τα οποία θέλησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για να καρπωθούν ψήφους ή να βγουν στο προσκήνιο, μπορεί κάποιος να επισημάνει πώς τέτοιος αριβισμός και καιροσκοπισμός θα έπρεπε να τους αποβάλλει απευθείας από κάθε συμμετοχή στα κοινά ως εθνικά επικίνδυνους.

Σημείο αναφοράς ένατο

Μαθήματα προς αφομοίωση (Lessons Learned). Είναι το στάδιο της κρίσης όπου ό,τι έχεις κάνει, περνάει από αξιολόγηση και βάσει αυτής είτε το ξαναχρησιμοποιείς με βελτιώσεις, είτε το πετάς με συνοπτικές διαδικασίες στον κάδο. Παράδειγμα αυτού είναι όσα ειπώθηκαν παραπάνω. Καθώς οδηγούμαστε στο φθινόπωρο, όλα πάλι επαναλαμβάνονται με εμμονή δείχνοντας και το μέγεθος ανικανότητας κάποιων να βελτιώσουν και να αλλάξουν προσεγγίσεις και καταστάσεις που εμφανώς δεν είναι θετικές. Ανεξάρτητα των άλλων καταστάσεων που επικρατούν και σίγουρα επηρρεάζουν (λ.χ. οικονομία, πυρκαγιές, κ.α. ) η επανάληψη μιας πράξης που προφανώς δεν βγάζει πουθενά (τοπικοί περιορισμοί, επαναφορά μάσκας με υποχρεωτικό τρόπο) και που είναι σχεδόν σίγουρο πώς δεν θα τηρηθεί από τους πολίτες σε κανένα σημείο, είτε εμβολιασμένοι είτε ανεμβολίαστοι, αποδυκνείει πώς όσοι διαχειρίζονται την κρίση έχουν μειωμένη ικανότητα ανάπτυξης άλλων λύσεων και μειωμένη την δυναμική της ευελιξίας.

Σημείο αναφοράς δέκατο

Ό,τι δεν αναφέρθηκε ήδη και ό,τι θα πρέπει να αναφερθεί στο μέλλον. Εδώ μπαίνει το κομμάτι που αναφέρει πώς ο κύκλος της διαχείρισης κρίσης που είναι πολύ συγκεκριμένος και με πολύ απτά χαρακτηριστικά, δεν έχει τηρηθεί, και η λανθασμένη πορεία των πραγμάτων συνεχίζει και οδηγεί σε ένα ελλειπτικό σπιράλ το οποίο δεν θα έχει επιτυχής κατάληξη. Κυρίως, γιατί δεν προσπαθεί να οδηγήσει τις εξελίξεις προς λύση, αλλά τις ακολουθεί και ψάχνει να αντιδράσει με μια εύρεση λύσης κατά τύχη. Το δυστυχές επίσης είναι πώς δεν υπάρχει εναλλακτική, καθώς για να διορθωθεί, κατά τη δική μου προσωπική εκτίμηση, όλο αυτό, πρέπει να πάμε ξανά όλη την διαδικασία από το πρώτο σημείο αναφοράς με σωστό τρόπο εκτέλεσης που θα γίνει σε υποδεκαπλάσιο χρόνο και με υπερδεκαπλάσιο, προφανώς, κόπο και χρήση πόρων.

Δηλώνω απαισιόδοξος, κυρίως γιατί η πανδημία, όπως φαίνεται, θα εξακολουθήσει να υφίσταται στον πλανήτη για ένα χρόνο ακόμα τουλάχιστον, με δεδομένο ότι οι χώρες του τρίτου κόσμου δεν έχουν ακόμα κανένα αντίμετρο προστασίας, ούτε καν εμβόλια για τον πληθυσμό τους για μείωση διασποράς. Μια κατάσταση που μπορεί να βγάλει την X-Z-Y παραλλαγή του ιού και αυτή να είναι πιο μεταδοτική, να είναι πιο επίφοβη για αδυναμούς οργανισμούς κοκ, και με την εύρεση θεραπειών να είναι ακόμα στο στάδιο δημιουργίας. Οπότε, με το παραπάνω στο μυαλό και με τον τρόπο διαχείρισης κρίσης που έχει η κυβέρνηση, η οποία φάνηκε και στην πανδημία αλλά και στις πυρκαγιές (άλλο μεγάλο κεφάλαιο εκεί) ας ελπίζουμε και πάλι στον “Θεό της Ελλάδος”, διότι οι άνθρωποι της στις θέσεις ευθύνης κρίνονται ως ανεπαρκείς στο θέμα αυτό.

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024