29/03/2024

Το επίπεδο ισχύος της Ελλάδας και το Διεθνές Σύστημα

της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου*

Ιστορικός- Διεθνολόγος


Να πούμε κάτι που φυσικά είναι γνωστό, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι είναι θέσφατο.

Η κάθε χώρα έχει πολύ συγκεκριμένη θέση στο Διεθνές Σύστημα. Τα κράτη συγκαταλέγονται στους ισχυρούς, λιγότερους ισχυρούς, υπό ανάπτυξη κτλ. Μια κατηγοριοποίηση που αν και είναι περισσότερο οικονομικής φύσεως, ωστόσο αναδεικνύει το συγκεκριμένο ρόλο που φέρουν.

Όμως τα Κράτη, όπως λένε οι Διεθνολόγοι, είναι και οντότητες, δηλαδή με απλά λόγια ενεργούν, όπως και οι άνθρωποι – καθώς θα κάνουμε μία παρένθεση και να πούμε κάτι που θεωρώ ότι πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ως μπούσουλα. Ότι τα κράτη, αφού ως πολιτειακά μορφώματα οργανώθηκαν από τους ανθρώπους «πήραν όλα τα καλά και τα κακά γνωρίσματα» που μπορεί να έχει μία ανθρώπινη προσωπικότητα. Για παράδειγμα, κάποια μπορεί να είναι πιο επιθετικά από κάποια άλλα, κάποια να είναι πιο ήρεμα, κάποια να συμπεριφερονται ως κυρίαρχα κτλ.

Και στη βάση των παραπάνω, θεωρώ ότι παρόλο που οι «ταμπέλες»  έχουν μπει ως προς την τυπική ισχύ των χωρών, αλίμονο αν στεκόταν το Διεθνές Σύστημα (που απαρτίζεται από τις πολιτειακές οντότητες) σε αυτές και δεν εξελισσόταν! Και τι εννοώ με την λέξη εξέλιξη; Πτυχή της εξέλιξης είναι, κάποια οντότητα να θέλει να βγει από την ταμπέλα που της έδωσε το Διεθνές Σύστημα και να πάει ένα βήμα παρακάτω. Και αυτό το είδαμε και το βλέπουμε διαρκώς να συμβαίνει, καθώς κατά περιόδους η διάσταση αυτών που ονομάζουμε Μεγάλες Δυνάμεις, αλλάζει και στο προσκήνιο βγαίνουν και άλλες οντότητες που διεκδικούν μερίδιο σε ρόλους ισχύος.

Το είδαμε με ραγδαίους ρυθμούς να συμβαίνει μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το βλέπουμε σήμερα με την Κίνα, την Ιαπωνία και την Ινδία.

Και φυσικά το Διεθνές Σύστημα (και εννοώ τόσο θεσμικά όσο και νομοκανονιστικά) φτιάχτηκε από συγκεκριμένες ομάδες χωρών με σκοπό τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων τους, ωστόσο δεν υφίσταται μία νομοτέλεια, όπως βλέπουμε καθημερινά να εξελίσσονται τα γεγονότα.

Και καθώς πλέον και μετά την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση τα Κράτη από το διεθνικό άρχισαν να επανέρχονται και σαν στρείδια να κλείνονται στο εθνικό, θεωρώ ότι όλες οι χώρες, άλλες σε μεγαλύτερο, άλλες σε μικρότερο βαθμό, έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν επίπεδο ισχύος στο Διεθνές Σύστημα

Και πώς θα γίνει αυτό; Πρώτα και κυρίαρχα με την αναδόμηση του εσωτερικού κατεστημένου τους σε κάθε επίπεδο, ώστε η αυτάρκεια αυτή να είναι το «βραχιόλι» εξέλιξης. Όταν μία χώρα έχει και τα τρία επίπεδα ανάπτυξης, τον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα σε υψηλό επίπεδο, έχει τις δυνατότητες να αλλάξει επίπεδο ισχύος, γιατί πολύ απλά δεν έχει την οικονομική ανάγκη (σε βαθμό επιβίωσης) των άλλων χωρών.

Είναι όπως ένας άνθρωπος που έχει δημιουργήσει τα προσόντα, ώστε να λαμβάνεται ως αξία από τον κοινωνικό περίγυρό του.

Η Ελλάδα το μόνο ζήτημα που έχει, είναι επειδή από την αρχή της ίδρυσης σε πολιτειακό μόρφωμα έχει μπει σε καλούπια πατερναλισμού, όπου τα ιδιωτικά συμφέροντα κυριαρχούν, με συνέπεια να αδρανοποιείται το πολιτικό σύστημα – δυστυχώς δεν κάνουμε κάτι γι΄αυτό, γιατί δεν έχουμε τη θέληση να αλλάξουμε επίπεδο ισχύος.

Της Ελλάδας δεν της λείπει τίποτα. Το αντίθετο μάλιστα.Τα έχει όλα και είναι αξιοζήλευτη! Αυτό που της λείπει, είναι ένας ηγέτης που θα έχει τη θέληση να σπάσει αυγά, να συγκρουστεί με το κατεστημένο των συμφερόντων και να πάει την Ελλάδα ψηλά. Ο τελευταίος τέτοιος ηγέτης ήταν ο Καποδίστριας.

Όμως, θα μου επιτρέψετε να πω, ότι επ’ουδενί δεν δέχομαι ως Ελληνίδα, ότι θα πρέπει να συμπλέουμε με τα συμφέροντα άλλων. Γιατί πρέπει να συμπλέουμε με τα συμφέροντα άλλων; Το λέει κάποιος νόμος; Δεν νομίζω. Τους νόμους τους θεσπίζουν οι άνθρωποι και το πώς θα κινηθεί μία χώρα σε εξωτερικό επίπεδο επαφίεται στο πολιτικό της σύστημα. Αν οι πολιτικοί μας είναι αδρανείς, γιατί δεν θέλουν να αλλάξουν τη νομοτέλεια των ιδιωτικών συμφερόντων, έτσι όπως αναπτύσσονται στην ελληνική κοινωνία, ούτε το Διεθνές Δίκαιο μάς φταίει, ούτε το Ευρωπαϊκό, ούτε οι ΗΠΑ ούτε κανείς άλλος. Και όταν μία χώρα είναι αναβλητική στο να σπάσει το κακό σπυρί της ευνοιοκρατίας στο κοινωνικό κατεστημένο της, πώς θα πάρει την απόφαση να αλλάξει την Διπλωματία της;

 

*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, ερευνήτρια της ίδιας Σχολής, Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και μέλος και ερευνήτρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.).

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024