Οι σχέσεις ΗΠΑ Ινδίας: Επικίνδυνες ισσοροπίες μεταξύ ΗΠΑ Πακιστάν και Κίνας
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Η Ινδία σήμερα θεωρείται, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν, ως ο μοναδικός σύμμαχος της Ουάσινγκτον σε όλη τη κεντρική Ασία. Έχοντας αναλάβει την προεδρία του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ, η Ινδία προωθεί μια αντικινεζική πολιτική στο διεθνή οργανισμό, ερχόμενη έτσι κοντά με τις ΗΠΑ. Αιτία της πολιτικής αυτής είναι το θέμα του Κασμίρ, όπου οι δυο χώρες είναι σε εμπόλεμη κατάσταση η οποία διαρκεί από το 1962 μέχρι σήμερα.
Ινδία και ΗΠΑ έχουν μια πολύ στενή σχέση η οποία ξεκινάει από το 1949, όταν είχαμε την πρώτη επίσκεψη Ινδού πρωθυπουργού του Τζαβαχάρ-λαλ Νεχρού (ο και επονομαζόμενος «Παντίτ») στην Ουάσινγκτον. Από τότε έχει δημιουργηθεί μια στενή σχέση μεταξύ των δυο χωρών η οποία αναπτύσσεται συνεχώς, παρά τις όποιες διαφωνίες στα ψηφίσματα των Ηνωμένων εθνών, όπου η Ινδία έχει ψηφίσει αρκετές φορές εναντίον ψηφισμάτων που προωθούν οι ΗΠΑ.
Η Ινδία εξέφρασε για πρώτη φορά την αλληλεγγύη της στην Ουάσινγκτον το 1950, όταν έστειλε ιατρική ομάδα συνολικής δύναμης 346 αντρών στην Κορέα, με διοικητή τον αντισυνταγματάρχη A.G. Rangara βετεράνο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η ιατρική μονάδα υπαγόταν στην 50η ινδική ταξιαρχία. Πρέπει να πούμε ότι εκείνη τη χρονιά είχαμε την πρώτη σύγκρουση της Ινδίας με την Κίνα. Το ινδικό σώμα έφτασε στη Κορέα το Νοέμβριο του 1950, το ίδιο διάστημα που ξεκίνησε η μεγάλη κινεζική επίθεση. Ωστόσο, τότε είναι που βλέπουμε τις ΗΠΑ με την Ινδία να έρχονται πολύ κοντά. Ο λόγος ήταν φυσικά η τεράστια προσφορά του ινδικού ιατρικού σώματος. Οι Ινδοί γιατροί έσπευσαν στο πεδίο της μάχης και έσωσαν μέχρι το τέλος του πολέμου τη ζωή σε τουλάχιστον 200.000 στρατιώτες των συμμάχων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν Αμερικανοί.
Οι Αμερικανοί από το πόλεμο της Κορέας έβλεπαν ότι οι σχέσεις τους με τη Κίνα θα ήταν κακές και για αυτό από τότε προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα πόλο στον Ειρηνικό –Ινδικό Ωκεανό και να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με την Ινδία αλλά και χώρες εχθρικές προς το Πεκίνο. Ο λόγος της πολιτικής αυτής ήταν η προσπάθεια που υπήρχε από τότε στην Ουάσινγκτον (μια προσπάθεια που συνεχίζεται μέχρι σήμερα) του περιορισμού της κινεζικής επιρροής
Τη δεκαετία του 60 οι αμερικανο-ινδικές σχέσεις μπαίνουν σε νέα φάση. Συγκεκριμένα, έχουμε την χρησιμοποίηση στον τότε πόλεμο Ινδίας και Κίνας από το Νέο Δελχί αμερικανικών κατασκοπευτικών. Είναι η πρώτη φορά που οι ινδικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν αμερικανικό εξοπλισμό.
Η αποστολή αμερικανικών αεροπλάνων έγινε ύστερα από αίτημα του ίδιου του πρωθυπουργού Νεχρού. Η συνεργασία αυτή ήταν ωφέλιμη και για τις ίδιες τις ΗΠΑ, καθώς έδειχναν την στρατιωτική τους υπεροχή έναντι της Κίνας και της Ρωσίας, η οποία τότε είχε κομμουνιστικό καθεστώς. Μη ξεχνάμε ότι τη δεκαετία του 60 βρισκόμασταν στο Ψυχρό Πόλεμο και ήταν πολύ λογικό οι ΗΠΑ να ακολουθήσουν αυτή τη πολιτική.
Πρέπει να πούμε ότι η ίδια πολιτική ασκείται και σήμερα από την Ουάσινγκτον. Ωστόσο, εδώ υπάρχει ένας αστερίσκος που τώρα, με την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, γίνεται όλο και πιο καθοριστικός. Ο αστερίσκος αυτός είναι το Πακιστάν. Το Πακιστάν βρίσκεται και αυτό σε εμπόλεμη ζώνη με την Ινδία με την αιτία να είναι το Κασμίρ. Η σύγκρουση των δυο χωρών διαρκεί δεκαετίες. Το Ισλαμαμπάντ σε κάθε κρίση με την Ινδία κατάφερνε να πείσει τις ΗΠΑ να διακόψουν κάθε συνεργασία τους με το Νέο Δελχί σε στρατιωτικό τομέα .
Το 2004-2005 ο πρόεδρος Μπους ήταν αυτός που έβαλε τη συνεργασία των δυο χωρών σε μια άλλη φάση, η οποία στηρίζονταν αφενός στις δημοκρατικές αρχές και αξίες αλλά και στο τομέα της ενέργειας . H διοίκηση Μπους απέφυγε να εμπλακεί στο Κασμίρ, και στη Κρίση Πακιστάν- Ινδίας –Κίνας , γιατί οι Αμερικανοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν εμπλακούν δεν θα μπορέσουν να κάνουν πολλά. Μπαίνουν σε μια σύρραξη που μόνο σε περιπέτειες μπορεί να τους βάλει. Κατά τη προσωπική μου εκτίμηση, οι ΗΠΑ αν επέμβουν σήμερα υπέρ της Ινδίας η κρίση με τη Κίνα θα είναι ανεξέλεγκτη, οπότε πολύ ορθά μέχρι τώρα το αποφεύγουν.
Οι ΗΠΑ είναι ουδέτερες στην υπόθεση του Κασμίρ μέχρι σήμερα, τόσο στη σύγκρουση Πακιστάν –Ινδίας όσο και στη σύγκρουση Κίνας-Ινδίας . Οι εκάστοτε αμερικανικές κυβερνήσεις προσπαθούν να ισχυροποιούν οικονομικά την Ινδία με τη βελτίωση των υποδομών και τα ενεργειακά προγράμματα να αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες.
Επί διοίκησης Τραμπ το βάρος έπεσε κυρίως στα οικονομικά ζητήματα αλλά και στα ζητήματα του Ειρηνικού Ωκεανού κατά της Κίνας. Προς αυτή τη κατεύθυνση κινείται και η υπογραφή συμφωνίας το 2018 για τη περαιτέρω ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών στη συλλογή πληροφοριών, τόσο κατά του Πεκίνου όσο και για την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών ομάδων, οι οποίες δραστηριοποιούνται ακόμα και σήμερα στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ασίας.
Εκτιμώ πως η Ινδία πρέπει να επενδύσει στη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ στη θάλασσα, καθώς μπορεί ένας στόλος αποτελούμενος από τις ΗΠΑ, την Μεγάλη Βρετανία, την Αυστραλία, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και την Ινδία να προκαλέσει πλήγματα και μεγάλο πονοκέφαλο στην Κίνα στη ευρύτερη περιοχή του Ινδικού –Ειρηνικού Ωκεανού. Ας μη ξεχνάμε πως στη θάλασσα οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους έχουν το προβάδισμα. Η Κίνα το γνωρίζει αυτό και γι΄ αυτό δε παίζει μπάλα στον Ειρηνικό –Ινδικό Ωκεανό όσον αφορά την Ινδία .
Η πίεση που ασκεί η Κίνα επικεντρώνεται στη ξηρά. Να θυμίσουμε πως το 2020 η Κίνα επιτέθηκε στην Ινδία. Από το καλοκαίρι εκείνου του έτους οι δυο πλευρές βρίσκονται με το δάκτυλο στη σκανδάλη, σε απόσταση 300 μέτρων στα σύνορα τους. Θυμίζω ότι στις συγκρούσεις μεταξύ των δυο χωρών είχαμε 45 Κινέζους νεκρούς και τραυματίες, με τον Ινδικό στρατό να θρηνεί 20 νεκρούς και 76 τραυματίες . Και το ερώτημα που θέτω εδώ είναι αν υπάρξει νέα σύγκρουση μεταξύ των δυο πλευρών πως θα στηρίξουν οι ΗΠΑ την Ινδία και τι είδους στήριξη θα παρέχουν προς το Νέο Δελχί, από τη στιγμή που μέχρι σήμερα αποφεύγεται κάθε αμερικανική εμπλοκή στο Κασμίρ; Οι ΗΠΑ φαίνεται να διστάζουν πολύ να τα βάλουν με τη Κίνα που είναι φυσιολογικό, δεν είναι φυσιολογικό όμως να διστάζουν να στηρίξουν την Ινδία απέναντι στο Πακιστάν.
Ειδικότερα σήμερα, με την κατάσταση που επικρατεί το 2021 στην Κεντρική Ασία, οι ΗΠΑ πρέπει να αλλάξουν πολιτική. ΗΠΑ και Ινδία σήμερα στηρίζονται σε κοινές αξίες, όπως η πίστη στη δημοκρατία και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ουάσινγκτον θα πρέπει να κάνει περισσότερα υπέρ της Ινδίας στο στρατιωτικό τομέα.
Αντ΄αυτού όμως Βλέπουμε αδικαιολόγητα τους Αμερικανούς να βασίζονται σε σημαντικό ποσοστό στο Πακιστάν, υποτίθεται για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας . Το Πακιστάν, όσο και αν οι ΗΠΑ ποντάρουν σε αυτό, δεν πρόκειται ποτέ να αλλάξει την πολιτική του και να γίνει σύμμαχος της Ουάσινγκτον.
Και αυτό φάνηκε στο πόλεμο του Αφγανιστάν όπου δεν πολέμησε ποτέ στο πλευρό των ΗΠΑ, αλλά ήταν πιστός σύμμαχος των Ταλιμπάν. Δε μπορεί η διοίκηση Μπάιντεν να περιμένει ότι το Πακιστάν θα δείξει ανοχή σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Ασίας. Αυτή η αντιτρομοκρατική συνεργασία δεν υπήρχε καν όταν οι ΗΠΑ βρίσκονταν ενεργά στο Αφγανιστάν, θα υπάρξει τώρα με τους Ταλιμπάν στην εξουσία;
Οι ΗΠΑ λοιπόν πρέπει να κατανοήσουν ότι τα συμφέροντα τους είναι πιο κοντά στην Ινδία από ό,τι στο Πακιστάν. Δυστυχώς με τη σημερινή κατάσταση επί του εδάφους, η Ινδία είναι αποδυναμωμένη σε ενδεχόμενο πολεμικής σύρραξης, καθώς το Πακιστάν έχει άριστες σχέσεις τόσο με την Κίνα όσο και με τη Τουρκία. Ουσιαστικά, φαίνεται πως η Ινδία θα πολεμήσει μόνη της. Το Νέο Δελχί κατανοεί απόλυτα και πολύ ορθά ότι πρέπει να στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις και έτσι από το 2018 έχει μπει στη διαδικασία κατασκευής στόλου μαχητικών συνολικής δύναμης 110 αεροσκαφών, σε συνεργασία με τη Locked Martin.
Βέβαια, δεν είναι μόνο ο στρατιωτικός τομέας που οι δυο χώρες πρέπει να τρέξουν τη συνεργασία τους, αφού χρειάζεται και ανάπτυξη της εμπορικής συνεργασίας μεταξύ τους. Και σε αυτό το ζήτημα έχουν γίνει σημαντικά βήματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 τα κέρδη από τις εμπορικές συναλλαγές των δυο χωρών έφτασαν τα 149 δις δολάρια κάτι που είναι αρκετά επωφελές και για το Νέο Δελχί αλλά και την Ουάσινγκτον.
Γενικότερα, το Νέο Δελχί έχει αποφασίσει να στηριχτεί οικονομικά στη Δύση. Επίσης η Ινδία είναι ένας από τους βασικούς αγοραστές πετρελαίου από τις ΗΠΑ. Μόνο το 2019 το Νέο Δελχί αγόρασε 42, 9 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, από τις ΗΠΑ. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε τη δημιουργία του οργανισμού AUKUS . Πρόκειται στην ουσία για το ΝΑΤΟ του Ειρηνικού στο οποίο οι ΗΠΑ θέλουν πάση θυσία την Ινδία μέσα για να ισχυροποιηθούν στον αγώνα τους κατά της Κίνας.
Ο τομέας της ενέργειας είναι εξαιρετικά σημαντικός στον οποίο ΗΠΑ και Ινδία πρέπει να τρέξουν, προκειμένου να αποφύγουν να γίνει ό,τι έγινε ενεργειακά στην γηραιά ήπειρο, όπου οι ΗΠΑ έχουν χάσει ενεργειακά ένα πολύτιμο τους σύμμαχο τη Γερμανία που παίρνει πλέον φυσικό αέριο από τη Ρωσία μέσω Nord Stream 2. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ινδία προμηθεύεται το 83% του πετρελαίου της από το εξωτερικό, άρα ως αγοραστής θέλει να έχει στη διάθεση της όσες περισσότερες πόρτες γίνεται ανοικτές.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η σχέση που έχουν οι ΗΠΑ με την Ινδία δεν είναι αυτή που θα ήθελε το Νέο Δελχί, καθώς θα περίμενε περισσότερη διπλωματική και στρατιωτική υποστήριξη ειδικά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Οι ΗΠΑ μάλλον πρέπει να ρισκάρουν και να βοηθήσουν την Ινδία στον αγώνα της κατά της Κίνας τόσο στη ξηρά όσο και στη θάλασσα, γιατί πλέον είναι και προς το συμφέρον των ίδιων. Η στρατιωτική συνεργασία και ο τομέας της ενέργειας είναι τομείς στους οποίους ο πρόεδρος Μπάιντεν πρέπει να κινηθεί προσεκτικά,διότι αν θέλει ως ανάχωμα προς τη Κίνα την Ινδία, θα πρέπει η Ινδία να είναι πολύ ισχυρή ενεργειακά.
Πηγές:
https://www.cfr.org/timeline/us-india-relations
https://www.state.gov/u-s-relations-with-india/
https://www.thehindu.com/opinion/open-page/the-doctor-heroes-of-war/article17529390.ece
https://indianembassyusa.gov.in/pages/MzM,
https://indianembassyusa.gov.in/pages/MzM,
https://www.energy.gov/ia/initiatives/us-india-energy-cooperation
https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2005/07/20050718-6.html
https://foreignpolicy.com/2009/02/20/india-needs-a-lot-more-love-from-obama/
