Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ: Ο κύριος συνομιλητής της Δύσης με  το Αφγανιστάν

Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος 

Ο Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ από το 2018 είναι, κατά πολλούς, ο βασικός συνομιλητής των Ταλιμπάν με τη Δύση και ο εγγυητής της ομαλής διακυβέρνησης στο Αφγανιστάν από την  πλευρά της οργάνωσης.

Μάλιστα, φαίνεται ότι είναι αυτός που έχει προωθήσει το καθεστώς της γενικής αμνηστίας προς τους αξιωματούχους της κυβέρνησης Γκάνι, σε μια προσπάθεια να δείξει  την αφοσίωση της οργάνωσης στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη.

Ποιος όμως είναι ο Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ;

Ο Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ γεννήθηκε το 1968 στην επαρχία Ουρουσγκάν. Σε ηλικία μόλις 12 ετών εντάχθηκε στις τάξεις των Μουτζαχεντίν με σκοπό να αγωνιστεί στον πόλεμο κατά των Σοβιετικών. Πρέπει να πούμε εδώ ότι από  τους σημερινούς Ταλιμπάν ( πολιτικούς και  στρατιωτικούς) ήταν από τους ελάχιστους που συμμετείχαν στον πόλεμο κατά των Σοβιετικών. O Μπαραντάρ ανέρχεται στην ιεραρχία των Ταλιμπάν την  πενταετία 1996-2001. Μάλιστα, είναι ένας από τους πρώτους μαχητές που στρατολογεί ο  ιδρυτής της οργάνωσης Μουλά Ομάρ  την  7^η Οκτωβρίου 2001, όταν δηλαδή αρχίζει η επίθεση των Αμερικανών. Τότε, ήταν αναπληρωτής υπουργός άμυνας του ισλαμικού εμιράτου του Αφγανιστάν. Θεωρούνταν  το νούμερο 3 στην ιεραρχία της οργάνωσης. Οι Αμερικανοί τον θεωρούσαν ως μια κορυφαία προσωπικότητα, αλλά και μια ειλικρινή και σχετικά μετριοπαθή προσωπικότητα, του οποίου ο λόγος είχε  μεγάλο βάρος στην οργάνωση.

Εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε  ότι ο Μπαραντάρ συνελήφθη σε κοινή επιχείρηση του Πακιστάν με τις ΗΠΑ και φυλακίστηκε σε πακιστανικές φυλακές το 2010.  Εκείνη τη χρονιά, οι ΗΠΑ είχαν κατανοήσει πλήρως ότι δε μπορούσαν να νικήσουν τους Ταλιμπάν και κατ’ επέκταση  να νικήσουν στον πόλεμο του Αφγανιστάν. Επίσης, οι ΗΠΑ δεν κατάφεραν ποτέ να πείσουν το Ισλαμαμπάντ να αλλάξει την πολιτική του απέναντι στους Ταλιμπάν. Θυμίζω ότι το Πακιστάν έβλεπε στους Ταλιμπάν μια δύναμη που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ανάχωμα  στην προσέγγιση της  τότε φιλοδυτικής κυβέρνησης του Αφγανιστάν με την Ινδία. Πιθανολογώ ότι αυτός ήταν ένας από τους κύριους λόγους που οι ΗΠΑ δεν έθεσαν τον Μπαραντάρ στη διάθεση της αμερικανικής, αλλά  της πακιστανικής δικαιοσύνης. Πολύ απλά διότι τον έβλεπαν ως ένα μελλοντικό τους συνομιλητή. Και τούτο, παρά το γεγονός ότι ήταν ένας από τους κύριους οργανωτές των επιχειρήσεων των Ταλιμπάν κατά των δυνάμεων της ISAF στο νότιο Αφγανιστάν.

Οι ΗΠΑ γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο Μπαραντάρ, έχοντας μεγαλώσει στην επαρχία Κανταχάρ (ένα από τα προπύργια των Ταλιμπάν), έχει  ισχυρό ρόλο στην οργάνωση. Μέχρι  τη σύλληψη του,  διόριζε και απέλυε τους κυβερνήτες και τους στρατιωτικούς διοικητές της οργάνωσης στις νότιες επαρχίες του Αφγανιστάν, τις επαρχίες δηλαδή που συνορεύουν με το Πακιστάν, όπου η εξτρεμιστική οργάνωση είχε ισχυρά ερείσματα. Τα ερείσματα του ενισχύονται και από το γεγονός ότι η σύζυγος του είναι η αδερφή του ιδρυτή των Ταλιμπάν Μουλά Ομάρ. Συνεπώς, αν λάβουμε υπόψη μας όλα αυτά , οι Αμερικανοί (δια μέσου του Χαλιτζάιντ)  διέταξαν την απελευθέρωση του το 2018, διότι θεωρούσαν ότι είναι ειλικρινής, μέτραγε ο λόγος του στην οργάνωση, και η συμφωνία που θα υπέγραφαν οι ΗΠΑ με τους Ταλιμπάν θα δέσμευε όλες τις συνιστώσες τους, ακόμα και το δίκτυο Χακανί  Να πούμε εδώ ότι ο Μπαραντάρ βρίσκεται μέχρι σήμερα σε σφοδρή σύγκρουση με το δίκτυο Χακανί. Το συγκεκριμένο δίκτυο είναι ιδιαίτερα ακραίο και έχει επαφές και ερείσματα με το εναπομείναν, μικρό τμήμα της Αλ Κάιντα. Ο Μπαραντάρ, αντίθετα, φαίνεται ότι έχει μια πιο φιλοδυτική πολιτική, άλλωστε και οι ΗΠΑ με αυτόν ουσιαστικά βρίσκονται σε επικοινωνία.

Απόδειξη αποτελεί το γεγονός πως αυτός υπέγραψε τη συμφωνία της Ντόχα και με αυτόν συναντήθηκε στις 23 Αυγούστου 2021 ο επικεφαλής της CIA William Jozeph Burns  σε μια προσπάθεια να παραταθεί η επιχείρηση εκκένωσης της RSM από το Αφγανιστάν.  

Όμως παρά την επαφή που έχει η Δύση με τον Μπαραντάρ, οι προκλήσεις του μέλλοντος  είναι πάρα πολλές. Αρχικά, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να κρατήσει ενωμένους τους Ταλιμπάν, καθώς (όπως έχουν παραδεχτεί και οι ίδιοι) έχουν μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ τους. Υπάρχουν οι οπαδοί του Μπαραντάρ, οι οποίοι θεωρούν ότι ο πόλεμος εναντίον του ΝΑΤΟ κερδήθηκε χάρη στη διπλωματία του ίδιου του Μπαραντάρ και του επιτελείου του. Και υπάρχουν και οι οπαδοί του δικτύου Χακανί, οι οποίοι πιστεύουν ότι κέρδισαν χάρη στον αγώνα που έκαναν και τις δεκάδες επιθέσεις αυτοκτονίας κατά της ISAF-RSM.

Παράλληλα, ο Μπαραντάρ πρέπει να προωθήσει μια αρκετά  φιλοδυτική πολιτική έτσι ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του αφγανικού λαού. Το Αφγανιστάν σήμερα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ τη βοήθεια της Δύσης,  καθώς η οικονομική αλλά και κοινωνική  κατάσταση της χώρας είναι τραγική. Για να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη στο Αφγανιστάν θα πρέπει ο Μπαραντάρ να παραμείνει στη θέση του ως αντιπρόεδρος  της χώρας και ως άτομο με ισχυρή επιρροή ώστε να  μπορέσει να κρατήσει τους Ταλιμπάν μακριά από τις πολιτικές του παρελθόντος.

Πηγές: 

https://www.voanews.com/usa/afghanistan-withdrawal-could-pose-significant-risk-us-intelligence-officials-say

https://www.reuters.com/world/cia-director-met-taliban-leader-kabul-monday-washington-post-reports-2021-08-24/

https://time.com/collection/100-most-influential-people-2021/6095986/abdul-ghani-baradar/

https://www.aljazeera.com/news/2021/9/7/profile-mullah-baradar-afghanistans-new-leader

https://www.voanews.com/a/who-is-new-taliban-chief-negotiator-/4758847.html

https://www.newsweek.com/meet-talibans-new-chief-81727

https://www.theguardian.com/world/2021/aug/15/talibans-abdul-ghani-baradar-is-undisputed-victor-of-a-20-year-war

http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/8517375.stm

Βιβλιογραφία: Μπάρακ Ομπάμα Γη της επαγγελίας (σελ 339-341)