ΠΑΡΑΝΟΜΗ  ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ (ΛΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ)

Γράφει ο Κωνσταντίνος Κούσαντας*

Η διαδικασία που ακολουθείται για τους  παράνομα εισερχόμενους μετανάστες  της ΕΕ είναι ο Κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙΙ (Ν 604/2013 της ΕΕ) που αφορά την εξέταση της αίτησης των  αιτούντων για διεθνή προστασία (άσυλο) και ο κανονισμός EURODAC, ο οποίος θεσπίζει μια πανευρωπαϊκή βάση δεδομένων δακτυλικών αποτυπωμάτων στην ΕΕ[1].

Το υπεύθυνο κράτος για να δώσει ασυλία (διεθνή ή επικουρική για μη πρόσφυγες) είναι το κράτος μέσω του οποίου ο αιτών άσυλο εισήλθε για πρώτη φορά στην ΕΕ, γεγονός που επιβαρύνει τις χώρες πρώτης γραμμής, όπως είναι η Ελλάδα με δυσανάλογα βάρη διαχείρισης της παράνομης μετανάστευσης.

Η διαδικασία της αίτησης ασύλου έχει διάρκεια από τριάντα (30) ημέρες έως ένα (1) έτος και η έγκριση της ισχύει για τρία (3) χρόνια για τους αιτούντες διεθνή προστασία και  δύο (2)  έτη για τους αιτούντες επικουρική προστασία, με δικαίωμα ανανέωσης. Σε περίπτωση έγκρισης οι Ελληνικές Αρχές χορηγούν ταξιδιωτικό έγγραφο, πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην εκπαίδευση, στην κοινωνική πρόνοια και στην ιατρική περίθαλψη. Ο Προσωρινός Αριθμός Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης των αιτούντων άσυλο  μετατρέπεται σε ΑΜΚΑ με παροχές κοινωνικής πρόνοιας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με τους όρους που ισχύουν για τους Έλληνες πολίτες, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης @ Ασύλου[2]. Στη συνέχεια όλοι οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας (διεθνούς προστασίας πρόσφυγες ή επικουρικής προστασίας μετανάστες), μπορούν να υποβάλουν αίτηση για ελληνική ιθαγένεια – υπηκοότητα στο αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών[3].

Η εκβιαστική πολιτική της Τουρκίας (παρά την συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ το 2016 για τη μείωση των ροών) και η γεωγραφία της Ελλάδας ενθάρρυναν την είσοδο μεταναστών.  Από το 2014 μέχρι το 2020 συνολικά διέσχισαν την Ελλάδα 1.200.000 παράνομοι μετανάστες, μέρος αυτών 317.135[4]  περίπου ζήτησαν επικουρική προστασία στην Ελλάδα και μέρος αυτών 302.561 ήταν πρόσφυγες και ζήτησαν διεθνή προστασία (European Parliament’s website). Επομένως περίπου 620.000 χιλιάδες μετανάστες δικαιούμενοι διεθνούς προστασίας ή επικουρικής προστασίας διαμένουν επίσημα στην χώρα μας από το 2014, χωρίς να υπολογίσουμε τα προηγούμενα χρόνια. Ερωτηματικό αποτελεί ο αριθμός των παράνομων μεταναστών που διαμένουν στην Ελλάδα χωρίς να έχουν καταγραφεί  χωρίς επίσημα έγγραφα.  

Μετά την υβριδική απειλή μαζικής εισόδου παράνομων μεταναστών από την Τουρκία στην Ελλάδα τον Δεκέμβριο 2019, η  Βουλή των Ελλήνων ψήφισε  της συγκρότηση Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων (ΕΝ.Φ.Ε.Σ.), υπαγόμενη απευθείας  στον Πρωθυπουργό. Επιπλέον καθορίστηκε σύσταση θέσης Εθνικού Συντονιστή (με ειδικό επιτελείο) για την αντιμετώπιση – διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος και εγκρίθηκε η συνέργεια μεταξύ όλων των συναρμόδιων υπουργείων [5]. 

Η ολοκληρωμένη αυτή νέα αντίληψη του Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων (ΕΝ.Φ.Ε.Σ.) για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος που χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Οικονομικών και ευρωπαϊκούς πόρους, απαιτεί τη χρήση όλων των δυνατοτήτων επιτήρησης των συνόρων της χώρας για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα με προσωπικό και μέσα. Όλα τα διατιθέμενα μέσα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς καμία εξαίρεση, ανεξάρτητα εάν ανήκουν στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το Υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής, Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου, την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κλπ.

Αποτέλεσμα αυτής της επιτυχημένης αντίληψης της  διαχείρισης – παρεμπόδισης παράνομων μεταναστών είναι η μείωση του αριθμού στις 20.000 περίπου για το 2020, όταν είχε κινητοποιηθεί το σύνολο των Σωμάτων Ασφαλείας με την συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά  και το 2021.

Εκτιμάται όμως ότι η τεράστια  αυτή κινητοποίηση, από τον Δεκέμβριο του 2019,  με την συνεργασία όλων των Σωμάτων Ασφαλείας και την συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων  για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, παρόλες τις δυσκολίες, θα έπρεπε να είχε αποδώσει περισσότερο στην ανακοπή του αριθμού των παράνομων μεταναστών, εάν ληφθεί  υπόψη ότι οι μεταναστευτικές ροές του 2021, είναι οι ίδιες με το 2020 της τεράστιας κινητοποίησης της χώρας μας. Με την πανελλαδική κινητοποίηση των δύο συνεχόμενων ετών  2020 και 2021 θα έπρεπε να μην επιτρέπεται ούτε από την θάλασσα αλλά ούτε από την ξηρά η είσοδος κανενός παράνομου μετανάστη με την προσέγγιση του στα Ελληνικά χωρικά ύδατα των Ελληνικών νησιών ή στον Έβρο και να αποτρέπεται ταυτόχρονα  η απώλεια τόσων ανθρώπινων ζωών.

Ο Ενιαίος Φορέας Επιτήρησης Συνόρων θα πρέπει  να επαυξήσει τα μέτρα επιτήρησης, να συντονιστεί περισσότερο και  να προσαρμοστεί πλήρως ως ασπίδα  αποτροπής της εισβολής των παράνομων μεταναστών  σε συνεργασία με την συνοριοφυλακή που έχει την θεσμική ευθύνη φύλαξης  των συνόρων, του Λιμενικού Σώματος και των συναρμόδιων υπουργείων.  

Οι νηοψίες θα πρέπει να είναι επιτακτικές σε όλα τα θαλάσσια σύνορά μας, μόλις εντοπιστούν στο Αιγαίο ύποπτα πλοία, προκειμένου να εντοπιστούν παράνομες μεταφορές μεταναστών οι οποίοι χρησιμοποιούν πλέον νέες μεθοδολογίες και πρακτικές που θα πρέπει να εξεταστούν από το Υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής με την συνδρομή του Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εάν απαιτηθεί.

Εναέριες επιτηρήσεις των  Λιμενικών  Δυνάμεων, πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού, ελικοπτέρων, μέσων και προσωπικού της FRONTEX θα πρέπει να συνεργάζονται  για τον έλεγχο των ύποπτων πλοίων ή πλοιαρίων και να τους   υποχρεώνουν να επιστρέφουν πίσω.

Όλα τα διατιθέμενα μέσα παρατήρησης και εντοπισμού παράνομων μεταναστών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από τον Ενιαίο Φορέα Επιτήρησης Συνόρων (χερσαία, θαλάσσια, εναέρια, δορυφορικά μέσα όλων των πλωτών μέσων, RADARs, θερμικές κάμερες ή κάμερες ημέρας, διόπτρες, νέα ταχύπλοα σκάφη του Λιμενικού Σώματος και του Πολεμικού Ναυτικού, πλοία επιφανείας  και όλα τα διατιθέμενα μέσα ηλεκτρονικής παρατήρησης).

Διακλαδικές ασκήσεις και επιχειρήσεις παρεμπόδισης θα πρέπει να προσαρμόζονται σε ειδικές καταστάσεις εισερχομένων παράνομων μεταναστών πριν παραβιάσουν τα σύνορά μας.

Επιτακτική είναι η ανάγκη θεσμικής ενεργοποίησης και των Ταγμάτων Εθνοφυλακής που διαθέτει η χώρα μας στον Έβρο και τα νησιά μας ώστε να εκδοθεί νομικό πλαίσιο που να αφορά την αξιοποίησή τους. Το νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί στην νομοπαρασκευαστική επιτροπή της Βουλής πριν ένα χρόνο για την θεσμική χρησιμοποίηση της Εθνοφυλακής στα σύνορά μας, θα πρέπει να επιταχυνθεί η ψήφισή του[6]. Τα Τάγματα Εθνοφυλακής, ενεργά τμήματα του Στρατού Ξηράς με εξαιρετική οργάνωση και μέσα μπορούν να συνδράμουν εθελοντικά σε μεγάλο βαθμό στην ετοιμότητα παρεμπόδισης των παράνομων μεταναστευτικών ροών και ταυτόχρονα στην ενίσχυση των ενεργών Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που βρίσκονται στον Έβρο και τα νησιά. Οι εθνοφύλακες μας είναι άριστοι γνώστες των περασμάτων των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων, διέπονται από υψηλό εθνικό φρόνημα διαχρονικά και η διαρκής εκπαίδευσή τους επιβάλει την χρησιμοποίησή τους με τρόπο που να μην εμποδίζει την επαγγελματική τους δραστηριότητα. 

Η πρόσφατη πολιτική της πολιτείας να αποσυμφορήσει τις δομές των Νησιών και να μεταφέρει τους παράνομους μετανάστες στην Ηπειρωτική χώρα, ναι μεν ήταν επιτυχής και σωστή, αλλά έχει αρχίσει να δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα σε αρκετές περιοχές της ενδοχώρας και κυρίως την Αθήνα στην οποία κατοικεί το ήμισυ του Ελληνικού πληθυσμού.

Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη – Ελληνική Αστυνομία, θα πρέπει να δημιουργήσει ειδικά  τμήματα για τον καθημερινό έλεγχο των παράνομων μεταναστών – τύπου Ομάδας ΔΙΑΣ με συνεχείς ελέγχους στο κέντρο μεγάλων πόλεων όπου υπάρχει συνωστισμός  ώστε να επανέλθει το κλίμα της ασφάλειας των πολιτών που ζουν στο κέντρο, οι οποίοι δεν τολμούν να εξέλθουν από την οικία τους την νύχτα.

Κεντρικές περιοχές των Αθηνών έχουν σχεδόν μετατραπεί σε γκέτο παράνομων μεταναστών με κατοικίες, καταστήματα κινητών τηλεφώνων, εστιατόρια, internet shop, κλπ. Αυτό σημαίνει ότι έχουν δημιουργηθεί πλήρως στις πόλεις οι κατάλληλες συνθήκες για να διαμείνουν οι νέοι παράνομοι μετανάστες ανεξέλεγκτα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πολλές περιοχές της Αθήνας (Πατησίων, Αχαρνών, Πλατεία Βάθης, Πλατεία Βικτωρίας, Άγιος Παντελεήμονας, Μεταξουργείο, Πλατεία Θεάτρου) η κυκλοφορία την νύχτα ενέχει κινδύνους. Η εγκληματικότητα αυξάνεται από σπείρες αλλοδαπών και καθημερινά γινόμαστε γνώστες πρωτόγνωρων εγκλημάτων κατά αθώων πολιτών.  

Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μαζί με το Υπουργείο Μετανάστευσης @ Ασύλου, θα πρέπει να ξεκινήσει την ηλεκτρονική διαδικασία καταγραφής – απογραφής όλων των μεταναστών που βρίσκονται στην χώρα μας για προφανείς λόγους. Ο κανονισμός ηλεκτρονικής καταγραφής EURODAC είναι σε ισχύ και οι Ελληνικές αρχές μπορούν να έχουν άμεσα το σύνολο των μεταναστών που έχουν ζητήσει διεθνή ή επικουρική προστασία  στην χώρα μας. Σε περίπτωση που από ελέγχους υπάρχουν παράνομοι μετανάστες οι οποίοι έχουν αποφύγει την διαδικασία ταυτοποίησης – αίτησης διεθνούς προστασίας να γίνει άμεση  απέλασή τους με συνοπτικές διαδικασίες όπως προβλέπεται.

Τα αποτελέσματα της παράνομης μετανάστευσης  φάνηκαν το βράδυ της πρωτοχρονιάς στο Σύνταγμα κατά την συγκέντρωση χιλιάδων αυθορμήτως  αλλοδαπών, εν μέσω πανδημίας, προκαλώντας το κράτος που ζουν. Αυτό το γεγονός και τα  γεγονότα στις αρχές του 2020 στον Έβρο, μας υποδεικνύουν ότι οι ροές παράνομων μεταναστών από χώρες τουρκικής επιρροής, όπως το Πακιστάν, η Σομαλία ή χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής, καταφθάνουν αεροπορικώς στην Κωνσταντινούπολη, προωθούνται στα ελληνικά νησιά ή τον Έβρο και κατακλύζουν την Ελλάδα[7] με απρόβλεπτες συνέπειες.

Το παράδειγμα της Δανίας[8] στο ζήτημα της μετανάστευσης θα πρέπει να εξετασθεί σοβαρά, καθόσον αναμένεται να υιοθετήσει νόμο που θα της επιτρέψει να ανοίγει κέντρα για την υποδοχή αιτούντων άσυλο σε τρίτες χώρες του εξωτερικού, όπου θα στέλνονται και θα παραμένουν οι μετανάστες ως την ολοκλήρωση της επεξεργασίας των φακέλων τους.

Δυστυχώς εξανεμίζεται η ανοχή των Ελλήνων πολιτών. Η συνεχής μείωσης των Ελλήνων πολιτών λόγω του δημογραφικού προβλήματος, η διαρκής αύξηση του αριθμού των παράνομα εισερχομένων μεταναστών στη χώρα μας οι οποίοι ζητούν άσυλο και διαμένουν στην Ελλάδα επ΄ αόριστο, επηρεάζει αρνητικά την διατήρηση στη χώρα μας της κοινωνικής ειρήνης και της δημόσιας τάξης – ασφάλειας, με εκδήλωση πολλών παράνομων συμπεριφορών.

Δυστυχώς ένα τμήμα του πολιτικού συστήματος δηλώνει ότι θεωρεί τις παράνομες μεταναστευτικές ροές ως λύση του δημογραφικού προβλήματος  λόγω ιδεοληπτικής εμμονής, συμπεριλαμβανομένης και της Προέδρου της Δημοκρατίας όταν τον Ιούνιο του 2021  δήλωσε[9] ότι  «είναι αναγκαίο να δούμε το θέμα της ενσωμάτωσης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία που θα συμβάλλει στην αναγκαία ανανέωση του πληθυσμιακού δυναμικού της χώρας μας».

Είναι επιτακτικός ένας νέος ολοκληρωμένος διακλαδικός σχεδιασμός στα πλαίσια του Ενιαίου Φορέα Επιτήρησης Συνόρων (ΕΝ.Φ.Ε.Σ.), για την αντιμετώπιση του τεράστιου εθνικού αυτού προβλήματος,  με τη λήψη νέων πολιτικών αποφάσεων και προσαρμοσμένων άμεσων επιχειρησιακών σχεδιάσεων στην γεωγραφική μορφολογία των συνόρων μας ώστε να κρατήσουμε τα σύνορά μας κλειστά στην παράνομη μετανάστευση.

* Ο Αντιστράτηγος εα Κούσαντας Κωνσταντίνος έχει υπηρετήσει στο ΝΑΤΟ και είναι κάτοχος 2 Masters στην Διεθνή Ασφάλεια (Plymouth) και Διεθνείς Σχέσεις (Brussels) 

[1]https://migration.gov.gr/wp- content/uploads/2020/06/%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82-45402018.pdf

[2] https://migration.gov.gr/gas/diadikasia-asyloy/thetiki-apofasi/

[3] https://migration.gov.gr/gas/diadikasia-asyloy/thetiki-apofasi/

[4] https://www.europarl.europa.eu/infographic/welcoming-europe/index_el.html#filter=2014

[5] https://www.e-nomothesia.gr/kat-enoples-dynameis/nomos-4650-2019-phek-207a-17-12-2019.html

[6] https://www.iefimerida.gr/politiki/panagiotopoylos-thesmiko-plaisio-organosi-ethnofylakis

[7] https://slpress.gr/koinonia/synechizetai-i-dimografiki-katarreysi-ki-omos-yparchei-tropos-anastrofis/

[8] https://www.naftemporiki.gr/story/1734071/i-dania-thelei-na-stelnei-tous-aitountes-asulo-ektos-europis

[9] https://www.huffingtonpost.gr/entry/menema-ayonias-yia-to-demoyrafiko-apo-ten-katerina-sakellaropoeloe_gr_60b8d408e4b0fd4b86969366