Γεωπολιτικός ανταγωνισμός με πληρεξούσιους

Γράφει ο Δημήτριος Τσαϊλάς *

Η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία έχει πυροδοτήσει έναν πόλεμο για τη γεωπολιτική κυριαρχία στην Ευρώπη μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ρωσικές υβριδικές επιχειρήσεις σε συνδυασμό με τις στρατιωτικές αναπτύξεις είναι μια έξυπνη τακτική. Η Ρωσία επέλεξε έναν σχετικά αδύναμο αντίπαλο, όπως έκανε και στη Γεωργία το 2008. Έχει αναπτύξει σημαντική δύναμη εισβολής στη συμμαχική Λευκορωσία, η οποία απέχει σχεδόν 100 μίλια από το Κίεβο. Εκτιμάται ότι δεν θα προσπαθήσει να εισβάλει για να καταλάβει το Κίεβο, καθώς θα ήταν ανόητη στρατηγική κίνηση από τη Ρωσία. Δεν στοχεύει ο Πούτιν να  προκαλέσει καταστροφή σε μια πόλη όπου η Μόσχα επιθυμεί να εγκαταστήσει μια κυβέρνηση-μαριονέτα μετά την καταλλαγή. Ο αντικειμενικός σκοπός του, μάλλον είναι μια προσποίηση από τον Βορρά, που κρίνεται ως ένας ελιγμός για να κρατηθούν οι ουκρανικές δυνάμεις καθηλωμένες και προσανατολισμένες προς τα εκεί, αφήνοντας το νότο περισσότερο αδύναμο. Ένας στρατιωτικός ελιγμός από τη Μολδαβία στα δυτικά, είναι επίσης, πιθανός. Εν τω μεταξύ, οι ρωσικές δυνάμεις που εδρεύουν στην Κριμαία, μπορούν να ασχοληθούν με τις περιοχές των ανταρτών του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, συνεπικουρούμενοι με τα ρωσικά πολεμικά πλοία, στοχεύοντας τη Μαριούπολη και άλλες πόλεις κατά μήκος της Αζοφικής Θάλασσας. Στόχος τους, εκτιμάται, η δημιουργία μιας χερσαίας γέφυρας προς την Κριμαία. Εάν το καταφέρουν, μπορεί να προσπαθήσουν να φτάσουν μέχρι την Οδησσό. Αποκομμένοι οι Ουκρανοί από τη Μαύρη Θάλασσα, περικυκλωμένοι και ηττημένοι, θα παραδίδονταν χωρίς μάχες χαρακωμάτων, η κυβέρνηση θα έφευγε ή θα έπεφτε και η Μόσχα θα διαχειριζόταν ολόκληρη τη χώρα, ως προτεκτοράτο.

Τίποτα όμως δεν μπορούμε να προδικάσουμε. Στην περίπτωση σύγκρουσης, όπως ήδη ανακοίνωσε, η Ουάσιγκτον δεν θα αποστείλει τα δικά της στρατεύματα στη διακεκαυμένη ζώνη. Βέβαια, η Ουκρανία θα συνεχίσει να λαμβάνει αμυντική βοήθεια από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, ενώ, τέλος το Κίεβο το οποίο δεν είναι μέλος της Συμμαχίας δεν δικαιούται τη συλλογική άμυνα που προβλέπεται στο καταστατικό του αμυντικού σχηματισμού. Παρόλα αυτά, οι Ουκρανοί μπορεί να αιφνιδιάσουν τους Ρώσους επιδεικνύοντας σκληρή αντίσταση με τα πρόσφατα απόκτηθέντα προηγμένα όπλα, όπως των αμερικανικών αντιαρματικών. Ενώ φαίνεται ότι είναι περικυκλωμένοι, οι Ουκρανοί έχουν το πλεονέκτημα των μικρότερων εσωτερικών γραμμών επικοινωνίας. Θα αγωνιστούν επίσης στο δικό τους γνωστό χώρο. Ο καθένας μπορεί να μαντέψει πόσες χιλιάδες στρατιώτες μπορεί να χάσει ο Πούτιν σε μια ενδεχόμενη εισβολή.

Στην απευκταία περίπτωση που  ξεκινήσει ο Πούτιν τη σύγκρουση, θα είναι δύσκολο να σταματήσει, ανεξάρτητα από τις απώλειες. Η Μόσχα βέβαια ανακοινώνει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν έχει σχέδια για εισβολή στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος Μπάιντεν βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Οι Αμερικανοί δεν θέλουν να υπερασπιστούν την Ουκρανία, στέλνοντας στρατεύματα. Όμως, στον απόηχο της αποχώρησης από το Αφγανιστάν, μια ρωσική νίκη θα υπογραμμίσει την αμερικανική αδυναμία. Ο Μπάιντεν πρέπει είτε να πείσει τον Πούτιν να μην εισβάλει στην Ουκρανία, είτε να επιβάλλει κυρώσεις πολύ πιο τιμωρητικές από το συνηθισμένο. Μόνο ο χρόνος θα δείξει εάν είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να επιβάλουν σοβαρές κυρώσεις στη Ρωσία, αποκόπτοντάς την από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και από τα έσοδα του αγωγού φυσικού αερίου Nordstream 2.

*Ο Υποναύαρχος ε.α. Δημήτριος Τσαϊλάς δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, είναι μέλος και ερευνητής του Ινστιτούτου για την Εθνική και Διεθνή Ασφάλεια.