Εsmail Qaani: ο Διοικητής της επίλεκτης δύναμης Quds
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Ο Ισμαΐλ Γκαανί, σημερινός διοικητής της δύναμης QUDS, είναι ένας αξιωματικός ο οποίος ήταν από την πρώτη στιγμή δίπλα στον καλύτερο στρατιωτικό του Ιράν, τον Κασέμ Σολεϊμανί.
Από τα πρώτα χρόνια της στρατιωτικής του καριέρας τον είδαμε στο πεδίο της μάχης. Μάλιστα, τον έχουμε δει ως τώρα σε ευαίσθητα μέτωπα, για παράδειγμα. κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράκ- Ιράν βρέθηκε στο μέτωπο του Βορείου Ιράκ, όπου δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνο τον Ιρακινό στρατό αλλά και τους Κούρδους. Οι Κούρδοι από τότε αγωνίζονταν για να κερδίσουν την αυτονομία τους και την ανεξαρτησίας τους. Ο Γκαανί προξένησε σημαντικά πλήγματα τόσο στο Ιρακινό στρατό όσο και στους Κούρδους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ανεβεί στην ιεραρχία της δύναμης Quds (κατ’ επέκταση, των Φρουρών της Επανάστασης) ενώ το 1997 έγινε υποδιοικητής της επίλεκτης αυτής δύναμης και δεξί χέρι του Σολεϊμανί.
Κατά την προσωπική μου εκτίμηση, ο Γκαανί δεν ήταν για αυτή τη θέση και αυτό θεωρώ ότι το είδε τόσο ο Σολεϊμανί όσο και ο Χαμενεΐ. Ο Γκαανί είναι αξιωματικός περιορισμένων δυνατοτήτων. Και αυτό γιατί από την πρώτη στιγμή της θητείας του ως υπαρχηγός της δύναμης Quds ήταν επικεφαλής για ένα μόνο τομέα, δηλαδή για το Αφγανιστάν και την ευρύτερη περιοχή.
Πρέπει να πούμε όμως ότι σε δύσκολες καταστάσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπο το Ιράν στο Αφγανιστάν, ο Σολεϊμανί επενέβαινε υποσκάπτοντας κατά κάποιο τρόπο τις αρμοδιότητες του Γκαανί. Αναφέρω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: το 1998 η δύναμη Quds είχε δημιουργήσει βάση στο Ουζμπεκιστάν. Ενώ το Αφγανιστάν κυβερνιόταν από το σκοταδισμό των Ταλιμπάν, αρκετοί μαχητές της οργάνωσης φαίνεται ότι επιτέθηκαν στο προξενείο του Ιράν στη Μαζάρ Σαρίφ. Αποτέλεσμα ήταν ο θάνατος 8 Ιρανών διπλωμάτων και ενός δημοσιογράφου. Τότε ο Σολεϊμανί επενέβη στις αρμοδιότητες του Γκαανί, καθώς ήταν αυτός ο οποίος οργάνωσε την εισβολή του Ιράν στο Αφγανιστάν.
Η εισβολή βέβαια δεν έγινε, χάρη στη παρέμβαση του Χαμενεΐ, δηλαδή του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, ο οποίος γνωρίζοντας καλό το Αφγανιστάν και την ιστορία του έκρινε ότι μια ενδεχόμενη εισβολή θα είχε για το Ιράν πολύ περισσότερο κόστος από όφελος.
Ο Γκαανί τότε ήταν αυτός που ανέλαβε να προκαλέσει όσο γίνεται μεγαλύτερη ζημιά στους Ταλιμπάν στη συνοριακή γραμμή Ιράν Αφγανιστάν, περιορίζοντας παράλληλα και το εμπόριο ναρκωτικών προς την επαρχία Χεράτ η οποία κατοικείται στη συντριπτική της πλειονότητα από πολίτες Ιρανικής καταγωγής. Το 2001 συνεργάστηκε στενά με τον στρατηγό Γιαχία Ραχίμ Σαφάβι στην επιχείρηση της Task Force k BAR για την κατάληψη της επαρχίας Χεράτ . Να θυμίσω εδώ ότι η μάχη στην επαρχία Χεράτ το 2001 ήταν η μοναδική στην ιστορία όπου Αμερικανοί στρατιώτες συνεργάστηκαν με Ιρανούς συναδέλφους τους. Το γεγονός όμως ότι είχε επικουρικό ρόλο, παρότι η επιχείρηση έγινε στο τομέα ευθύνης του, δείχνει και μια έλλειψη εμπιστοσύνης του ανώτερου του ως προς τις δυνατότητες του. Το μεγαλύτερο κατόρθωμα του από τη θητεία του ως υπαρχηγού της δύναμης Quds είναι η δημιουργία της ταξιαρχίας Φατμεγούν, η οποία πολεμά μέχρι σήμερα στη Συρία .
Εδώ πρέπει να πούμε ένα παράγοντα που δείχνει την έλλειψη επιρροής του στρατηγού Γκαανί ακόμα και στον τομέα ευθύνης του στο Αφγανιστάν. Η ταξιαρχία Φατμεγούν αποτελείται από Αφγανούς πρόσφυγες οι οποίοι βρίκονταν ήδη στο Ιράν, δηλαδή δεν υπάρχει διείσδυση του Γκαανί στο Αφγανιστάν.
Η Ταξιαρχία έφτασε το 2012 στη Συρία και σύμφωνα με Αμερικανούς συμμετείχε κάτω από τις διαταγές του στρατηγού Γκαανί στη σφαγή στη πόλη Χούλα. Τότε, σκοτώθηκαν 102 άνθρωποι. Πρέπει να πούμε εδώ ότι η Ταξιαρχία Φατμεγούν έχει θρηνήσει πάρα πολλά θύματα στον πόλεμο της Συρίας, με τις απώλειες της να ξεπερνάνε τους 3.000 νεκρούς και τους 10.000 τραυματίες.
Η μοναδική επίσκεψη του Γκαανί στο Αφγανιστάν ήταν το 2018, όπου είχε συνάντηση με τον κυβερνήτη της επαρχίας Μπαμιγιάν, Μοχάμαντ Ταχίρ Ζουχαΐρ, και μάλιστα οι δυο άντρες συμφώνησαν στη δημιουργία νοσοκομείου με το όνομα Imam Khomeini.
Μετά το θάνατο του αρχηγού του Κασέμ Σολεϊμανί , ο οποίος προκάλεσε σοκ στο Ιράν, ο Ισμαϊλ Γκαανί ανέλαβε διοικητής της δύναμης QUDS. Στις 8 Ιανουαρίου ήταν αυτός που εκτέλεσε την πυραυλική επίθεση κατά της βάσης Αλ Άσαντ όπου στάθμευαν Αμερικανοί στρατιώτες της Combined Joint Task Force. Συνολικά η δύναμη Quds εκτόξευσε 11 πυραύλους συνολικού βάρους 1.000 κιλών . Οι πύραυλοι βρήκαν το στόχο τους και προκάλεσαν ζημιές στη βάση Αλ Άσαντ αλλά και τον τραυματισμό 111 Αμερικανών στρατιωτών.
Κατά την εκτίμηση μου, η επίθεση ήταν μεν επιτυχής, αλλά παράλληλα και συμβολική γιατί είχε ενημερωθεί το Ιράκ και δεν αποκλείεται να είχαν ενημερωθεί από τις Ιρακινές αρχές και οι Αμερικανοί. Αυτή για το Ιράν είναι η μοναδική επιτυχία που έχει από το 2021 μέχρι σήμερα. Όπως φαίνεται πλέον η δύναμη Quds είναι ανύπαρκτη στη Μέση Ανατολή και αυτό γιατί ο Γκαανί έχει ελάχιστη επιρροή στην περιοχή. Επίσης ένα σημαντικό μειονέκτημα για αυτόν είναι ότι δεν ξέρει αραβικά.
Αντίθετα, ο προκάτοχος του ήξερε πολύ καλά αραβικά και ήταν κάτι που άρεσε τόσο στους Ιρακινούς όσο και στους Σιίτες. Ένα άλλο μειονέκτημα είναι ότι δεν έχει πρόσβαση στο Ιράκ . Για να ταξιδέψει στο Ιράκ πρέπει να του χορηγηθεί βίζα και κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει ακόμα, γεγονός που δείχνει την ελάχιστη επιρροή που έχει στις φιλοιρανικές πολιτοφυλακές του Ιράκ.
Τώρα, στο Αφγανιστάν έδειξε για ακόμα μια φορά ότι είναι ακατάλληλος για τη θέση του αρχηγού της δύναμης Quds, καθώς δεν προσέφερε την παραμικρή βοήθεια στις δυνάμεις ασφαλείας του Αφγανιστάν αφενός και αφετέρου δεν παρείχε επαρκή υποστήριξη στις επαρχίες του Αφγανιστάν με ιρανικό πληθυσμό ( Χεράτ). Ακόμα και η επιρροή του στο εθνικό κίνημα αντίστασης του Αφγανιστάν είναι εξαιρετικά μηδαμινή. Και πρέπει να πούμε εδώ ότι τα στρατεύματα του αντιπροέδρου Σάλεχ λαμβάνουν υποστήριξη από το Τατζικιστάν.
Πηγές:
https://www.aljazeera.com/features/2020/1/20/esmaii-qaani-new-shadow-commander-of-irans-quds-force
https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/irans-afghan-shiite-fighters-syria
https://www.bbc.com/persian/iran-features-50981849
https://basirat.ir/fa/news/304677/
https://www.bbc.com/persian/iran-42590722
https://www.cbsnews.com/news/iran-missle-strike-al-asad-airbase-60-minutes-2021-02-28/
