Στέφεν Τάουνσεντ: ο αφγανικής καταγωγής Αμερικανός στρατηγός
Townsend receives the AFRICOM command guidon from acting Deputy Secretary of Defense Richard V. Spencer on July 26, 2019.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Νικολετόπουλος
Ο Στέφεν Τάουνσεντ είναι ένας από τους κορυφαίους στρατηγούς των ΗΠΑ, με πολύχρονη πολεμική εμπειρία. Είχε μια στενή σχέση με το Αφγανιστάν, καθώς ο πατέρας του ήταν Αφγανός. Για την ακρίβεια, ο Τάουνσεντ γεννήθηκε στο Σάινφελντ της Βαυαρίας της Δυτικής Γερμανίας από μητέρα Γερμανίδα φοιτήτρια τέχνης και πατέρα φοιτητή ιατρικής από το Αφγανιστάν, αποτέλεσμα μιας ερωτικής σχέσης. Υιοθετήθηκε αμέσως μετά τη γέννησή του από μια αμερικανική στρατιωτική οικογένεια που την εποχή εκείνη βρισκόταν στη Γερμανία και μετακόμισε στις ΗΠΑ.
Ο Τάουνσεντ βρίσκεται από το 1983 στα μέτωπα του πολέμου, γεγονός που σημαίνει ότι έχει πολλές γνώσεις και εμπειρία. Άρχισε να γίνεται γνωστός το 2002 με τη συμμετοχή του στον πόλεμο του Αφγανιστάν ως αξιωματικός της ISAF. Είναι ο πρώτος αξιωματικός του αμερικανικού στρατού που προώθησε τις κοινές και συντονισμένες επιχειρήσεις αεροπορίας και στρατού. Αυτό όμως στο οποίο ξεχώρισε ήταν το δόγμα που ανέπτυξε στις μονάδες του, δηλαδή η ομαδική δουλειά, η εμπιστοσύνη, η αμοιβαία κατανόηση και η συνοχή. Στοιχεία που είναι απαραίτητα στο στρατό για την επιτυχίας μιας πολεμικής αποστολής.
Το 2002, όταν αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στο Αφγανιστάν, είδε ένα κράτος που του έλειπαν τρία βασικά πράγματα: Σχολεία, Νοσοκομεία, Στρατός!
Ο ίδιος έριξε ιδιαίτερο βάρος στην εκπαίδευση των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας, όπως και όλοι οι αξιωματικοί του αμερικανικού στρατού. Πρέπει να πούμε ότι η ISAF-RSM απέτυχε παταγωδώς στο θεσμό αυτό και το είδαμε περίτρανα το καλοκαίρι του 2021. Ένα λάθος που έκανε διαχρονικά η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ είναι ότι δεν άκουγε τις εισηγήσεις των Αμερικανών αξιωματικών της ISAF-RSM, μεταξύ αυτών και του Τάουνσεντ, που από την πρώτη στιγμή είχαν παρατηρήσει ότι ο αφγανικός στρατός δε μπορούσε να δράσει μόνος του, αλλά πάντα με τη βοήθεια και την παρουσία Αμερικανών συμβούλων.
Ο ίδιος καθ’όλη τη διάρκεια της παρουσίας του στο Αφγανιστάν προσπάθησε να έρθει σε επαφή με το λαό μέσω συνεχών συναντήσεων με τοπικούς αξιωματούχους. Και ήταν μια σωστή τακτική, καθώς οι Αμερικανοί, μ’ αυτό τον τρόπο, έπαψαν να θεωρούνται εχθροί του αφγανικού λαού και μπορούσαν να αναπτύξουν μια στενότερη συνεργασία μεταξύ ISAF-RSM και αφγανικής κοινωνίας.
Το 2007, ο Τάουνσεντ έδρασε στο Ιράκ και υπηρέτησε ως αξιωματικός της Multi Natioanl Force. Στο Ιράκ απέκτησε πολύτιμες γνώσεις, οι οποίες θα του φαίνονταν ιδιαίτερα χρήσιμες στο μέλλον. Εκεί έμαθε να μάχεται αποτελεσματικά σε αστικό περιβάλλον και να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά (με τη βοήθεια της αεροπορίας) τις ενέδρες.
Το 2014 ήταν διοικητής της 82ης αερομεταφερόμενης μεραρχίας και αρχικά πέρασε από το Αφγανιστάν, όπου είδε την πρόοδο που είχε σημειωθεί σε όλα τα επίπεδα. Υπήρχε βελτίωση στα δημόσια οικονομικά, αξιόμαχος στρατός, αστυνομία, βελτιωμένο σύστημα εκπαίδευσης, ικανοποιητικό σύστημα υγείας (πάντα φυσικά σε σύγκριση με το 2002). Βεβαίως είχε υπερεκτιμήσει τις δυνατότητες του αφγανικού στρατού και αγνοούσε ότι οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας δε μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές χωρίς τη βοήθεια της ISAF-RSM. Παράλληλα όμως εντόπισε ότι ακόμα και εκείνη τη χρονιά, που είχε επιτευχθεί τόση πρόοδος στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάιντα εξακολουθούσαν να είναι ιδιαίτερα ισχυροί στις περιοχές της συνοριακής γραμμής μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν.
Στη μάχη εναντίον του ISIS
Το 2015, στο Ιράκ και τη Συρία, το Ισλαμικό κράτος προέλαυνε και έλεγχε άνω του 50% της ιρακινής επικράτειας, αλλά και μεγάλο μέρος της Συρίας , απειλώντας έτσι τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής και της Ευρασίας. O Στρατηγός Στέφεν Τάουνσεντ ανέλαβε τη διοίκηση της Combined Joint Task Force η οποία αριθμούσε περίπου 9.000 στρατιώτες από 11 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, οι 4.000 εκ των οποίων Αμερικανοί. Ο Τάουνσεντ σ’ αυτή την εκστρατεία ανέπτυξε την εξής στρατηγική σε συνεργασία με τον τότε διοικητή της Centcom και σημερινό υπουργό άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν.
1) Εκπαίδευση των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας, αλλά και του YPJ
2) Στοχευμένους ναυτικούς και αεροπορικούς βομβαρδισμούς κατά επιλεγμένων στόχων με σκοπό την εξόντωση υψηλόβαθμων ηγετών του ISIS
3)Διεξαγωγή ειδικών επιχειρήσεων σε στενή συνεργασία με την ιρακινή αντιτρομοκρατική αλλά και ξεχωριστά με τους Κούρδους της Συρίας και του Βορείου Ιράκ.
Ο Τάουνσεντ ήταν ο οργανωτής δυο εκ των κορυφαίων μαχών στην πρόσφατη αμερικανική ιστορία: Την κατάληψη της Μοσούλης αλλά και της Ράκας, δυο πλούσιων σε πετρέλαιο πόλεων, που ήταν οι «ντε φάκτο» πρωτεύουσες του Ισλαμικού Κράτους σε Ιράκ και Συρία. Το αμερικανικό τμήμα της Combined Joint Task Force στην αρχή δε συμμετείχε σε μάχες, αλλά ανώτεροι αξιωματικοί του αμερικανικού τμήματος του διεθνούς συνασπισμού επέβλεπαν τις συγκρούσεις από τα στρατηγεία των μεγάλων ιρακινών σχηματισμών. Ίδια τακτική ακολουθήθηκε σε πρώτη φάση και στη Ράκα. Οι αμερικανικές δυνάμεις άρχισαν να συμμετέχουν πιο ενεργά στις μάχες με επίλεκτα τμήματα ειδικών δυνάμεων όταν ο ιρακινός στρατός προσέγγισε το κέντρο της πόλης και τα στρατηγεία των ανώτερων αξιωματικών του Ισλαμικού Κράτους.
Ο Τάουνσεντ διέταξε τις δυνάμεις της Combined Joint Task Force να αποφύγουν τις απώλειες αμάχων, ωστόσο αυτό δεν κατέστη δυνατό καθώς το Ισλαμικό Κράτος χρησιμοποιούσε τους αμάχους ως ανθρώπινη ασπίδα. Είναι χαρακτηριστική μια επιδρομή που έγινε στη μαρτυρική πόλη της Μοσούλης, το Μάρτιο του 2017. Η επιδρομή στόχευε σε ένα κτίριο στην επαρχία Αλ Τζαχίντα, στο οποίο βρίσκονταν ελεύθεροι σκοπευτές του ISIS, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες που είχε συγκεντρώσει η Combined Joint Task Force. Δυστυχώς, από την επιδρομή σκοτώθηκαν και πάρα πολλοί άμαχοι, συνολικά 105 . Η επιδρομή αυτή δείχνει ότι ο Τάουνσεντ είχε αρκετές δυσκολίες ως προς τη συλλογή ορθών πληροφοριών γύρω από τις θέσεις του Ισλαμικού Κράτους. Επιπλέον, θεωρώ ότι τέτοια δυσάρεστα συμβάντα θα μπορούσε να τα αποφύγει αν χρησιμοποιούσε περισσότερα τμήματα ειδικών δυνάμεων της Combined Joint Task Force, ώστε να μειώσει τις απώλειες του άμαχου πληθυσμού. Πάντως, παρά το μεγάλο αριθμό αμάχων που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεών στη Μοσούλη και τη Ράκα, η κατάληψη των δυο αυτών πόλεων ήταν μια μεγάλη επιτυχία η οποία πρέπει να πιστωθεί στον Τάουνσεντ.
Συνολικά, όσο ήταν διοικητής της Combined Joint Task Force ο διεθνής συνασπισμός απελευθέρωσε συνολικά 75.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε Ιράκ και Συρία. Στη Λιβύη, όσο ήταν διοικητής της Combined Joint Task Force, προσπάθησε με περιορισμένο αριθμό αεροπορικών επιδρομών να βοηθήσει τη κυβέρνηση Σάρατζ στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Η εμπλοκή του στη Λιβύη
Στις 26 Ιουλίου 2019, ο Τάουνσεντ ανέλαβε τη διοίκηση της US Africom. Eκείνη την περίοδο βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ο λιβυκός εμφύλιος πόλεμος, ενώ λίγο καιρό μετά υπογράφηκε και το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που στρέφεται εναντίον της Ελλάδας. Ο Τάουνσεντ απέφυγε να συμμετάσχει ενεργά στην πολιορκία της Τρίπολης από τις δυνάμεις του Χαλίφα Χαφτάρ, οι οποίες έφτασαν σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της πόλης και αποκρούστηκαν από τις δυνάμεις του προέδρου Σάρατζ. Την πόλη υπερασπίστηκε και μια δύναμη περίπου 1.000 Τούρκων στρατιωτών που στάλθηκαν στη Λιβύη αμέσως μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου. Ο Τάουνσεντ προσπάθησε να βοηθήσει τη κυβέρνηση Σάρατζ μέσω αναγνωριστικών πτήσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. (Εγχείρημα όχι πολύ επιτυχές, καθώς οι δυνάμεις του Χαφτάρ κατέρριψαν αρκετά από αυτά τα αεροσκάφη). Η αποστολή του ήταν να συμβάλλει στην αποκλιμάκωση των συγκρούσεων και να βρει μια πολεμική λύση με τον Σάρατζ στην εξουσία. Αποστολή η οποία επιτεύχθηκε, καθώς οι δυνάμεις του Χαλίφα Χαφτάρ, υποστηριζόμενες από τη Wagner Group, δεν κατάφεραν τελικά να καταλάβουν τη λιβυκή πρωτεύουσα.
Ο Τάουνσεντ ανησυχούσε ιδιαίτερα με το γεγονός ότι ο διαρκής εμφύλιος πόλεμος στη χώρα υπέθαλπε τον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους. Ένα άλλο σημαντικό μέτωπο για τον ίδιο είναι ο πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας στην Αφρική. Ο αμερικανός στρατηγός είναι εξαιρετικά ικανοποιημένος με τη μη απόσυρση τελικά των αμερικανικών δυνάμεων από την Αφρική, πολιτική που προωθούσε η διοίκηση Τραμπ. Η στρατηγική που ακολουθεί είναι η διεξαγωγή κοινών επιχειρήσεων με τις ένοπλες δυνάμεις των αφρικανικών κρατών συμμάχων των ΗΠΑ κατά της Αλ Σαμπάμπ και η προώθηση πολιτικής σταθερότητας στα κράτη της Αφρικής, στα οποία οι ΗΠΑ έχουν επιρροή.
Κατά την εκτίμηση μου, ο στρατηγός Τάουνσεντ είναι ένας στρατηγός προσηλωμένος πάντα στους στόχους του, όπου προσπαθεί να πετύχει όσα του αναθέτει ο Λευκός Οίκος και το Πεντάγωνο στον εκάστοτε τομέα ευθύνης του με το λιγότερο κόστος σε ανθρώπινες απώλειες.
Πηγές:
https://www.youtube.com/watch?v=gzvd3-lH9ew
https://time.com/4926525/stephen-townsend-isis-operation-inherent-resolve-mosul/
https://www.voanews.com/middle-east/raqqa-fight-starting-soon-isolation-operation-include-ypg
https://alchetron.com/Stephen-J.-Townsend
