Stratfor: Το βασικό σχέδιο της ΕΕ για οικονομία, πληθωρισμό και Ουκρανία

Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και οι εθνικές κυβερνήσεις θα αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες για να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτό θα διασφαλίσει τη συνεχή οικονομική ανάπτυξη, αλλά παράλληλα θα συμβάλει στον πληθωρισμό και θα αυξήσει τον κίνδυνο κρίσης χρέους.

Η Κομισιόν θα χαλαρώσει την εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε οι εθνικές κυβερνήσεις να μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις που επηρεάζονται αρνητικά από τις υψηλές τιμές ενέργειας, τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τη συνολική αύξηση της γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Οι Βρυξέλλες θα προτρέψουν επίσης τις κυβερνήσεις της ΕΕ να ανακατευθύνουν τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης για τον Covid-19, έτσι ώστε να βοηθήσουν τα νοικοκυριά και τις εταιρείες που πλήττονται.

Ακόμη, οι κυβερνήσεις θα συζητήσουν εάν θα εξουσιοδοτήσουν την Επιτροπή να δανείζεται στις χρηματοπιστωτικές αγορές για λογαριασμό τους, ωστόσο ενδέχεται να μη ληφθεί απόφαση εντός τριμήνου λόγω εσωτερικών διαφωνιών. Η άνοδος της παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας θα ενεργοποιήσει εκ νέου τη συζήτηση σχετικά με το εάν θα πρέπει να μεταρρυθμιστούν οι κανόνες για το δημόσιο χρέος και το δημοσιονομικό έλλειμμα της ΕΕ, γνωστοί ως Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Ενώ μια ριζική μεταρρύθμιση του Συμφώνου είναι απίθανη, καθώς δεν θα τη δέχονταν οι κυβερνήσεις της Βόρειας Ευρώπης, εντούτοις οι αυξανόμενες οικονομικές προκλήσεις θα έδιναν περιθώριο για συμβιβασμό που θα επέτρεπε σε ορισμένους τομείς δαπανών (όπως οι δαπάνες για την ενεργειακή μετάβαση ή την άμυνα) να αποκλειστούν από τους υπολογισμούς του χρέους ή του ελλείμματος μιας χώρας.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των επεκτατικών πολιτικών θα εξασφαλίσει πιθανώς τη συνεχή οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Αλλά θα διατηρήσει επίσης τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που θα αναζωπυρώσει τη συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για το εάν τα επιτόκια θα πρέπει να αυξηθούν ταχύτερα από το αναμενόμενο (αν και είναι απίθανο να πραγματοποιηθεί αύξηση κατά τη διάρκεια του τριμήνου, καθώς η Τράπεζα δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη). Αυτά τα μέτρα θα οδηγήσουν επίσης σε δημοσιονομικά ελλείμματα και σε υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χρηματοπιστωτικές κρίσεις στο μέλλον.

«Γκάζι» για την ενεργειακή διαφοροποίηση

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα λάβει μέτρα για να επιταχύνει την ενεργειακή της διαφοροποίηση από τη Ρωσία, αλλά η διαδικασία θα είναι άνιση και θα διαρκέσει πολύ πέρα από το τρίμηνο. Μεταξύ άλλων, θα αρχίσει να εφαρμόζει ένα σχέδιο αντικατάστασης δεκάδων δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ρωσικού φυσικού αερίου αυξάνοντας τις εισαγωγές LNG από άλλες πηγές και θα διπλασιάσει την παραγωγή βιομεθανίου. Πιθανώς θα ανακοινώσει μέτρα και για την αύξηση της παραγωγής και εισαγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου, για την επιτάχυνση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε κτίρια και στην ύπαιθρο, καθώς και για την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης υποδομών μεγάλης κλίμακας για την αξιοποίηση αιολικής και ηλιακής ενέργειας.

Τον Απρίλιο η Επιτροπή θα εκδώσει νομοθετική πρόταση που θα απαιτεί οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στην EE να είναι πλήρεις έως 90% την 1η Οκτωβρίου κάθε χρόνου. Αυτά τα μέτρα όμως θα χρειαστούν μήνες (και σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνια) για να εφαρμοστούν, κάτι που σημαίνει ότι η Ενωση δεν θα μειώσει σημαντικά την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο κατά τη διάρκεια του τριμήνου, άρα δεν θα μπορέσει να απαγορεύσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Εν τω μεταξύ, μεμονωμένα κράτη μέλη ενδέχεται να ανακοινώσουν σχέδια αύξησης της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, ενώ άλλα είναι πιθανό να επιβραδύνουν τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα. Αυτές οι κινήσεις πιθανώς θα δυσχεράνουν τις προσπάθειες της ΕΕ να επιτύχει τους στόχους μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα το 2030 και ίσως επηρεάσουν τις επιχειρήσεις ώστε να μην απομακρυνθούν από τον άνθρακα τόσο γρήγορα όσο αρχικά είχε προγραμματιστεί.

Oι κρίσιμες γαλλικές εκλογές 

Η Γαλλία θα εκλέξει έναν μετριοπαθή πρόεδρο και μια Εθνοσυνέλευση που θα πιέσει για βαθύτερη οικονομική, πολιτική και στρατιωτική ολοκλήρωση της ΕΕ. Η χώρα θα περάσει ολόκληρο το τρίμηνο σε εκλογικούς ρυθμούς, με δύο γύρους προεδρικών εκλογών τον Απρίλιο που θα ακολουθηθούν από δύο γύρους βουλευτικών εκλογών τον Ιούνιο. Και στις δύο διπλές αναμετρήσεις, οι ψηφοφόροι πιθανότατα θα υποστηρίξουν μετριοπαθή, φιλοευρωπαϊκά κόμματα που θα υπερασπιστούν τον ρόλο της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη και θα προτείνουν βαθύτερη ευρωπαϊκή πολιτική, οικονομική ολοκλήρωση και ασφάλεια. Ενώ ίσως θα έχουν καλή απόδοση και τα ακροδεξιά ή τα αριστερά κόμματα, ο κίνδυνος να αναλάβουν την προεδρία ή τον έλεγχο της Εθνοσυνέλευσης ώστε η Γαλλία να βγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή την ευρωζώνη θα είναι πολύ χαμηλός.

Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα χρησιμοποιήσει την προεκλογική εκστρατεία και τον πόλεμο στην Ουκρανία για να πιέσει για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια, διαφοροποιώντας τις πηγές ενέργειας στην Ενωση και αυξάνοντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών και πυρηνικής ενέργειας. Τυχόν επανεκλογή θα τον βοηθήσει να προωθήσει μεγαλύτερη συνεργασία σε αμυντικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της κοινής έρευνας και ανάπτυξης και των κοινών προμηθειών, αν και μια τέτοια συζήτηση θα τραβήξει σε μάκρος. Εν τω μεταξύ, η εκλογική περίοδος στη Γαλλία θα έχει αποτέλεσμα να επιβραδύνει η Επιτροπή τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, ζήτημα αμφιλεγόμενο στη Γαλλία. Θα επιβραδυνθούν διαπραγματεύσεις με χώρες όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία και θα παραμείνει παγωμένη η επικύρωση συμφωνιών με τη νοτιοαμερικανική κοινή αγορά (Mercosur).

Το ουκρανικό φέρνει χρήμα στην Ανατολική Ευρώπη  

Η κρίση στην Ουκρανία θα αυξήσει την πολιτική σταθερότητα στην Κεντρική Ευρώπη και θα μετριάσει τις διαφορές με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, γεγονός που θα εξασφαλίσει ανεμπόδιστη πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια, τουλάχιστον προσωρινά. Ο πόλεμος θα συμβάλει στη σταθερότητα των προηγουμένως εύθραυστων κυβερνήσεων σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ρουμανία, καθώς οι γεωπολιτικές ανησυχίες και η ανάγκη για ενιαία απάντηση στη Ρωσία θα παραμερίσει προσωρινά τις εσωτερικές πολιτικές διαφορές και θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις συνασπισμού να επιβιώσουν.

Η πολιτική και κοινωνική σταθερότητα ίσως όμως θα είναι βραχύβια, καθώς η βελτίωση των συνθηκών στην Ουκρανία ή η μείωση της ρωσικής απειλής θα μπορούσαν να επαναφέρουν τις πρότερες εσωτερικές πολιτικές διαμάχες. Οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, εκφράζοντας αλληλεγγύη προς την Ουκρανία, θα κρατήσουν τα σύνορά τους ανοιχτά για τους μετανάστες που φεύγουν από την εμπόλεμη ζώνη, ενώ ορισμένους θα δεχτούν και οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Επιπλέον, η Επιτροπή πιθανότατα θα αποφύγει την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με χώρες όπως η Πολωνία σε σχέση με το κράτος δικαίου, ώστε να μη βαθύνει ο ενδοευρωπαϊκός πολιτικός διχασμός σε μια περίοδο επιδείνωσης των σχέσεων με τη Ρωσία. Ετσι, η Βαρσοβία και άλλες πρωτεύουσες θα εξασφαλίσουν τη συνεχή πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ.

Προς συμβιβασμούς στη Βόρεια Ιρλανδία

Η σύγκρουση στην Ουκρανία και οι πολιτικοί υπολογισμοί θα έχουν ως αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο να αμβλύνουν τη διαμάχη τους σχετικά με το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, ανοίγοντας την πόρτα σε συμβιβασμούς για την αποφυγή ενός εμπορικού πολέμου. Στη Βόρεια Ιρλανδία θα διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές τον Μάιο: τα ενωτικά κόμματα θα κάνουν εκστρατεία για την κατάργηση του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι θα υποστηρίξουν το πρωτόκολλο. Σε αυτό το πλαίσιο, Λονδίνο και Βρυξέλλες θα συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για την τροποποίηση του πρωτοκόλλου και την αποφυγή της κατάρρευσης των συνομιλιών, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε όξυνση της θρησκευτικής βίας στη Βόρεια Ιρλανδία.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία θα πείσει επίσης Βρυξέλλες και Λονδίνο να αποφύγουν έναν εμπορικό πόλεμο που θα προκαλούσε πρόσθετα οικονομικά προβλήματα εν μέσω αυξανόμενης αβεβαιότητας παγκοσμίως. Εάν δεν προκύψει αμοιβαία αποδεκτή τροποποίηση του πρωτοκόλλου, πιθανότατα θα αναβληθεί η επιβολή ορισμένων πτυχών του ώστε να συνεχίσουν για αρκετούς μήνες ακόμη να κινούνται τα εμπορεύματα μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας, έως ότου βρεθεί μόνιμη λύση. Ενώ η εκτεταμένη βία στη Βόρεια Ιρλανδία φαίνεται απίθανη, η εκλογική περίοδος θα μπορούσε να οδηγήσει σε προσωρινή έξαρση των διαδηλώσεων, σε περιορισμένες συγκρούσεις μεταξύ Ρεπουμπλικανών και Ενωτικών ή και σε μικρής κλίμακας επιθέσεις και πράξεις δολιοφθοράς.

πηγή: Euro2day.gr