Τα περί τας μάχας εκβαίνοντα παράλογα (Πολύβιος)

Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας

Για να μπουν κάποια πράγματα στη θέση τους. Υπενθυμίζεται ότι η χώρα που έκανε εισβολή σε άλλη χώρα ήταν η Ρωσία. Επίσης υπενθυμίζεται ότι η α’ φάση του πολέμου ήταν μια ολοκληρωτική αποτυχία για τους Ρώσους αφού απέτυχαν να καταλάβουν το Κίεβο. Τα πώς και τα γιατί έχουν εκτεθεί σε προηγούμενες δημοσιεύσεις.

Στην ανατολική Ουκρανία τα πράγματα είναι δύσκολα για τους Ουκρανούς καθώς ο πόλεμος κρίνεται από το πόση ισχύ μπορείς να σπρώξεις στο μέτωπο, ήτοι στρατιώτες, οπλισμό (όλων των ειδών), εφόδια και πολεμοφόδια. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα ισοζύγιο το οποίο είναι σαφώς αρνητικό για τους Ουκρανούς.

Το παραπάνω όμως δεν σημαίνει ότι οι Ρώσοι ακόμα και αυτή τη στιγμή «κάνουν παρέλαση». Οι 100 + ημέρες επιχειρήσεων επηρεάζουν κάθε στράτευμα διότι έχει να κάνει και με το ζήτημα της ανθρώπινης αντοχής. Προφανώς υπάρχουν εφεδρείες αλλά τίθενται σημαντικά ερωτήματα με κυριώτερο το κατά πόσο μπορεί σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα να αντικατασταθεί ένα μεγάλο μέρος του στρατεύματος με νέους άνδρες. Η ανανέωση ανδρών ναι μεν προσφέρει νέα δυναμική – αφού ξεκούραστοι άνδρες προωθούνται στο μέτωπο – αλλά παράλληλα στερεί την πολεμική εμπειρία που αποκτήθηκε από τους «μπαρουτοκαπνισμένους» στο συγκεκριμένο πεδίο των επιχειρήσεων.

Επιπρόσθετα ένα ερώτημα είναι και το εξής. Αλλάζουν και οι κατώτεροι αξιωματικοί; Αν αλλάζουν οι νέοι που έρχονται πρέπει να μάθουν τα θέματα από την αρχή. Αν όχι, η κόπωση στους ηγήτορες των ανδρών παραμένει. Ένας κουρασμένος ηγέτης, πλημμυρισμένος με αισθήματα ηττοπάθειας αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για τους άνδρες του. Ένας άπειρος επί του συγκεκριμένου πεδίου ηγέτης μπορεί να οδηγήσει τους άνδρες του στη σφαγή μη όντας εξοικειωμένος με τις συγκεκριμένες συνθήκες. Βλέπετε ότι τονίζω την λέξη συγκεκριμένος, διότι όσο είναι αληθές ότι υπάρχουν γενικές αρχές του πολέμου, αλλό τόσο ισχύει ότι κάθε πόλεμος είναι διαφορετικός.

Συν τοις άλλοις, υπάρχει και η κόπωση της ανώτερης και ανώτατης ηγεσίας. Η αποτυχία εκπλήρωσης των ΑΝΣΚ της επιχείρησης, οδηγεί τα ανώτερα και ανώτατα στελέχη του στρατεύματος σε πνευματική κόπωση και ηττοπάθεια. Πολύ απλά κάθε νέος «Αρχιστράτηγος» που αναλαμβάνει ενδόμυχα αναζητεί την λήξη της επιχείρησης και την απεμπλοκή, άσχετα με το τί λέει στον Πρόεδρο.

Μπορεί οι Ουκρανοί να ευρίσκονται σε δεινή θέση και να έχουν βαριές απώλειες κάθε ημέρα αλλά είναι απίθανο «να σπάσουν». Νιώθουν ότι ο πόλεμος τους είναι δίκαιος και πολεμούν «υπέρ βωμών και εστιών». Ο άντρες του εισβάλλοντα στρατού από την άλλη φθάνουν σε ένα σημείο που αναρωτιούνται «γιατί είμαι εδώ», που πολύ απλά και ανθρώπινα επιζητούν την επιστροφή στις ζωές και τις οικογένειές τους.

Εν κατακλείδι, ας μην βιαζόμαστε να θεωρήσουμε ότι οι Ρώσοι επικράτησαν στην ανατολική Ουκρανία. Ναι, ισχύει ότι η ισχύς τους σε αυτή τη φάση του πολέμου είναι δυσμάχητη αλλά οι νεκροί και οι θυσίες των Ουκρανών δίνουν ψυχικά αποθέματα αντί να αφαιρούν. Ο πόλεμος είναι ένας παραλογισμός, μια τρέλα οπότε και η θυσία των ηρώων είναι μια τρέλα, ένας λογικός άνθρωπος αποφεύγει τον θάνατο δεν πάει καταπάνω του. Πολλές φορές μετράει ποιού «η τρέλα» είναι μεγαλύτερη. Αν μέ ρωτούσαν ποιό τίτλο θα έβαζα στον πόλεμο στην Ουκρανία θα έλεγα: η επιστροφή των ηρώων.