Η Μολδαβία είναι ο στόχος ή αλλιώς το μεγάλο παιχνίδι της Ρωσίας

Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας

Ο Πούτιν έχει αποκαλέσει την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης «τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του εικοστού αιώνα». Σε αυτό όμως, κατά την προσωπική μου άποψη σφάλλει. Για την Ρωσία τουλάχιστον, η μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή ήταν η υπογραφή της συνθήκης του Μπρεστ – Λιτόφσκ (3 Μαρτίου 1918), όταν οι νέοι κομμουνιστές ηγέτες της Ρωσίας παρέδωσαν με μια υπογραφή περίπου το ένα τέταρτο των εδαφών, με τους πληθυσμούς τους και το ίδιο ποσοστό του συνόλου της βιομηχανίας της, καθώς και το ένα δέκατο του συνόλου των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των ανθρακωρυχείων.

Μια σημαντική πτυχή της ήταν η δημιουργία νέων εθνικών κρατών όπως η Εσθονία, η Λετονία και το «ουκρανικό κράτος». Παρ’ όλο που αργότερα αυτές οι περιοχές ενετάχθησαν εκ νέου στην Σοβιετική Ένωση ως «σοσιαλιστικές δημοκρατίες» η εθνική αφύπνιση που είχε συντελεστεί αποδείχθηκε ότι ήταν δύσκολο να αντιστραφεί.

Η ρωσική πολιτική, με όποια μορφή και αν υφίσταται το ρωσικό κράτος (τσαρική, κομμουνιστική, πουτινική) ακολουθεί κάποιες συγκεκριμένες σταθερές.

Πρώτη• δημιουργία buffer zone στην δυτική ευρωπαϊκή πεδιάδα. Η κεντρικό -ανατολική Ευρώπη για την Ρωσία αποτελεί το ανάχωμα για τον οποιοδήποτε επιχειρήσει να επιτεθεί εναντίον της (το επιχείρησαν ο Ναπολέων και ο Χίτλερ πέφτοντας αμφότεροι θύματα της ανεπαρκούς διοικητικής μέριμνας και του χαοτικού στρατηγικού βάθους της Ρωσίας). Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρωσία ανέπτυξε ιδιαίτερα το τεθωρακισμένο όπλο προσανατολισμένη ακριβώς σε μια πολεμική αναμέτρηση στην αχανή δυτική πεδιάδα.

Δεύτερη• η έξοδος στις θερμές θάλασσες. Η Ρωσία ανέκαθεν επιχειρούσε να βγει στην Μεσόγειο. Βασικός ενδιάμεσος στόχος είναι η κυριαρχία στον Εύξεινο Πόντο. Στην εισβολή στην Ουκρανία η Ρωσία είχε δύο ΑΝΣΚ, έναν πρωταρχικό και έναν δευτερεύοντα. Ο πρωταρχικός – που ακόμα είναι εν ισχύι – είναι η δημιουργία ενός παραλιακού διαδρόμου που θα συνδέει την Ρωσία με την Υπερδνειστερία στην Μολδαβία. Ο δεύτερος ήταν – ακυρώθηκε στην πράξη – η δημιουργία ενός υποτελούς, τυπικά ανεξάρτητου, ουκρανικού κράτους. Το δεύτερο έχει ξανασυμβεί στην ιστορία, όταν ο Χίτλερ διχοτόμησε την Γαλλία δημιουργώντας το υποτελές γαλλικό κράτος του Βισύ.

Στην Υπερδνειστερία κατοικούν εθνικοί Ρώσοι και σταθμεύουν 1.500 περίπου Ρώσοι στρατιώτες. Η ένωση με την Υπερδνειστερία θα ολοκλήρωνε τον πλήρη έλεγχο του βόρειου τομέα του Εύξεινου Πόντου. Ας ληφθεί υπόψη ότι η Μολδαβία είναι ένα ιδιαίτερα αδύναμο κράτος με εξίσου αδύναμο εθνικό αφήγημα. Οπότε οδηγούμαστε στο ερώτημα: μήπως η Τουρκία με την Ρωσία δεν είναι τόσο εφήμεροι σύμμαχοι όσο πιστευόταν;

Η ολοκλήρωση της κυριαρχίας στον Εύξεινο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τον έλεγχο των Στενών. Πρακτικά αν τα Στενά είναι κλειστά, ο έλεγχος του Εύξεινου Πόντου είναι άχρηστος. Η προσέγγιση με τον Ερντογάν εξασφαλίζει τον έλεγχο του Εύξεινου και την έξοδο στην Μεσόγειο. Πριν την Μεσόγειο όμως, απλώνεται το ελληνικό Αιγαίο Πέλαγος. Αν τα παραπάνω ισχύουν, γίνεται ίσως εμφανές ότι η συνεννόηση με την Ρωσία είναι σχεδόν ουτοπική λαμβάνοντας υπόψη τις διαχρονικές διαφορές μας με την αναθεωρητική Τουρκία.

Υπό αυτό το πρίσμα, η Ελλάδα εμφανίζεται ως το κύριο ανάχωμα στην ακύρωση της τελικής φάσης αυτού του σχεδίου. Αν ισχύουν τα παραπάνω, δεν τίθεται θέμα δυτικοφιλίας ή ρωσοφιλίας. Τα πιόνια έχουν λάβει τις θέσεις τους. Η Ελλάδα για μία ακόμη φορά θα παίξει κρίσιμο ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις.