Περί συνειδητής πειθαρχίας

Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας

Για όσους δεν κατάλαβαν πώς με τα «δημοψηφίσματα» ο Πούτιν παραδέχθηκε εν τοις πράγμασι ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» απέτυχε πλήρως, θα ήθελα να θυμίσω ένα παλαιότερο άρθρο μου στο Geopolitics με τίτλο: Τα περί τας μάχας εκβαίνοντα παράλογα (Πολύβιος).

Όχι μόνο το Κίεβο δεν κατελήφθη, αλλά ακόμη και στην ανατολική Ουκρανία, οι Ουκρανοί ανατρέπουν τις τελευταίες ημέρες το σκηνικό. Τώρα, ο Πούτιν «τρέχει» να εντάξει τις περιοχές στη Ρωσία και κηρύσσει επιστράτευση. Ο Ερντογάν από την άλλη, για να μην ξεχνάμε και τα ελληνοτουρκικά όπως και το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι ο καλύτερος μαθητής του ρωσικού εγχειριδίου του Υβριδικού Πολέμου, ας σκέφτεται λίγο περισσότερο αυτά που λέει, γιατί και οι Τούρκοι εισβολή έχουν κάνει στη Κύπρο.

Καθώς όμως οι εξελίξεις τρέχουν όπως και τα γεγονότα μετά το διάγγελμα Πούτιν θα ήθελα να τονίσω το εξής: Υπάρχουν κάποιες παρανοήσεις στον κόσμο σχετικά με το αν η ελευθερία είναι θετικό ή αρνητικό στοιχείο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Στο μυαλό μας, όταν μιλάμε για πόλεμο, έρχονται εικόνες άτεγκτης πειθαρχίας. Η πειθαρχία είναι σημαντική, σημαντική όμως είναι και η ελευθερία του ατόμου.

Τα αυταρχικά μοντέλα διακυβέρνησης φαίνονται ελκυστικά καθώς έχουν την ευχέρεια γρήγορων κινήσεων. Τα ελεύθερα και ανοικτά καθεστώτα όμως είναι συνήθως – λέω συνήθως γιατί παντού υπάρχουν εξαιρέσεις – τα πιο αποτελεσματικά. Στα ελεύθερα καθεστώτα ο πολίτης πολεμά με ελευθερία υπερασπιζόμενος την ελευθερία και τον τρόπο ζωής του που απειλείται.

Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940 αποτελεί ένα ξεχωριστό παράδειγμα. Τυπικά, τα καθεστώτα του Μουσολίνι και του Μεταξά ήταν όμοια. Εν τούτοις ο Μεταξάς είχε καταφέρει να εγχαράξει στα μυαλά και τις καρδιές των Ελλήνων ότι πολεμούν για την Πατρίδα, τους βωμούς, τις εστίες και την ελευθερία τους. Ληφθεί υπ’ όψη ότι ο επιτιθέμενος ευρίσκεται «εν αδίκω» εξ ορισμού, οπότε χρειάζεται να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να πείσει τον λαό του για το δίκαιο της επιχείρησης.

Και επειδή λένε πως μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις, ακολουθούν δυο εικόνες που ισοδυναμούν με εκατομμύρια λέξεις, ειδικά αν σταθούν δίπλα δίπλα. Στη πρώτη φωτογραφία οι Έλληνες πάνε στο μέτωπο με το «χαμόγελο στα χείλη». Στη δεύτερη Ρώσοι συλλαμβάνονται γιατί αντιδρούν στη στράτευση του Πούτιν.