14/11/2024

Η Δύση και ο νέος κόσμος   

 

Του Χρήστου Μανταρτζίδη

Ο κόσμος -όπως τον γνωρίζουμε- βρίσκεται σε κρίση και μπροστά σε εποχές περίεργες και καιρούς  επικίνδυνους.

Το μεταπολεμικό διπολικό μοντέλο του ψυχρού πολέμου, διήρκησε 50 περίπου χρόνια και κατέρρευσε στις αρχές του ’90 με  την πτώση του κομμουνισμού και  την θλιβερή  οικονομική, κοινωνική και πολιτική διάλυση των κρατών του πάλαι ποτέ κραταιού Ανατολικού μπλοκ. Ένα νέο μονοπολικό μοντέλο δημιουργήθηκε την επικράτηση των ΗΠΑ και της Δύσης. Αυτό το μοντέλο βρίσκεται πλέον σε κρίση και αμφισβητείται ξεκάθαρα. Επικρατεί πλέον γενικευμένη καχυποψία, αμφιβολία και αβεβαιότητα στο διεθνές γεωπολιτικό σύστημα. Ο σύνθετος και περίπλοκος κόσμος της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και των αλληλεξαρτημένων χωρών  γίνεται πλέον ασταθής, επικίνδυνος αλλά προπάντων απρόβλεπτος.

Η μονοκρατορία των ΗΠΑ για περίπου 30 χρόνια στα οποία  υπαγόρευαν την διεθνή πολιτική, διαμόρφωναν τους κανόνες του γεωπολιτικού παιχνιδιού και μπορούσαν να ¨απομονώνουν¨ χώρες (Σερβία, Λιβύη, Ιράκ κλπ), φαίνεται να υποχωρεί σχετικά και να φθίνει.

Η σταδιακή μείωση της επιρροής των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα, σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πλέον εμφανής και τα αποτελέσματά της ορατά καθώς έχει δημιουργήσει ¨κενά ισχύος¨ και έχει ανοίξει ¨παράθυρα ευκαιρίας¨ για την δράση άλλων κύριων αλλά και  περιφερειακών παικτών και την ανάδειξη και άλλων πόλων. Το διεθνές γεωπολιτικό σύστημα βρίσκεται σε ανασύνταξη και αναμόρφωση. Μετατρέπεται σε πολυπολικό.

Αναδύεται ένας νέος γεωπολιτικά κόσμος, με νέες ισχυρές χώρες- πόλους, που συσπειρώνουν γύρω τους συμμάχους. Αρχίζει να σχηματοποιείται μια νέα τάξη πραγμάτων που αμφισβητεί ανοικτά πλέον το υφιστάμενο παγκόσμιο status quo των  ΗΠΑ και της Δύσης, τόσο από την Ρωσία όσο και από την Κίνα και την Ινδία.

Οι ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ δεν αποδέχονται (και πως θα μπορούσαν άλλωστε) αυτή την νέα κατάσταση ως τετελεσμένο και οδηγούνται σε αλλαγή της γεωπολιτικής τους στρατηγικής. Έχουν επιδοθεί σε μια επίμονη και επίπονη προσπάθεια διατήρησης  της αντικειμενικής και ιστορικής τους κυριαρχίας στην διεθνή γεωπολιτική σκηνή.

Αυτές  οι αλλαγές στρατηγικής τόσο από τις χώρες που φιλοδοξούν να διαδραματίσουν έναν νέο αναβαθμισμένο ρόλο όσο και από τις ΗΠΑ που επιθυμούν να διατηρήσουν τον ηγετικό τους ρόλο τους  στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, δημιουργούν την αυξανόμενη ένταση και αστάθεια που παρατηρείται σήμερα στις διεθνείς σχέσεις.

Το αποτέλεσμα αυτής της έντασης είναι ορατό με την Ρωσο-ουκρανική κρίση. Ίσως η διάρκεια όσο και η ένταση της κρίσης δεν είναι ξεκάθαρες. Αλλά με τις πολεμικές αψιμαχίες, τις τεράστιες δυτικές οικονομικές κυρώσεις και πολιτικές πιέσεις σε βάρος της Ρωσίας και την στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας από την Δύση, αλλάζουν οι γεωπολιτικές ισορροπίες και επιταχύνονται οι διαδικασίες σχηματισμού του νέου παγκόσμιου γεωπολιτικού χάρτη. Η Ρωσία οδηγείται σε συμμαχίες με την Κίνα, την Ινδία, το Ιράν και την Τουρκία, προσφέροντας τους φθηνή ενέργεια και ενδυναμώνοντάς τες ανταγωνιστικά. Η Δύση όμως διστάζει να αλλάξει υπόδειγμα στρατηγικής απέναντι σε αυτές τις χώρες. Έτσι ο ¨ασιατικός πόλος¨ ισχυροποιείται και αναδύεται δυναμικά με την Ρωσία από ότι φαίνεται να είναι καθοριστικό γρανάζι στην ενίσχυση του ρόλου του στην παγκόσμια γεωπολιτική.

Γι αυτό και η σύγκρουση στα oυκρανικά εδάφη δεν πρέπει να αποπροσανατολίζει. Έχει βαθύτερα αίτια και ευρύτερες διαστάσεις οι οποίες ξεπερνούν γεωγραφικά όρια της Ευρώπης. Δεν αφορά μια σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας αλλά αφορά μια σύγκρουση στην οποία οι αντιμαχόμενοι είναι κατ΄ ουσία από την μια η Δύση με κύριο εκφραστή της τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και από την άλλη την Ρωσία με την διακριτική στήριξη κυρίως της Κίνας αλλά και της Ινδίας, της  Τουρκίας και του Ιράν.  

Οι χώρες αυτές αντιμετωπίζουν την σύγκρουση ΗΠΑ/Δύσης με την Ρωσία ως ευκαιρία ανεξαρτητοποίησης από την επιρροή των ΗΠΑ και δημιουργίας ενός νέου ασιατικού πόλου. Νιώθουν πλέον ισχυρές και απαιτούν ρόλους περιφερειακών δυνάμεων στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή. Έως και σήμερα αποφεύγουν να πάρουν ξεκάθαρη θέση για να μην χαλάσουν τις σχέσεις της με αμφότερες τις αντιμαχόμενες πλευρές. Υπολογίζουν -και όχι άδικα- ότι με αυτή την πολιτική μπορούν να είναι αυτές οι μεγάλες κερδισμένες από την υφιστάμενη κόντρα ΗΠΑ και Ρωσίας. Όχι μόνον οικονομικά αλλά και γεωπολιτικά.

Ίδωμεν…

 

 

 

 

 

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024