28/03/2024

Μπορεί η Λιβύη να προχωρήσει σε εκλογές το 2023;

Credit : Noeman AlSayyad/UNDP https://www.flickr.com/photos/unitednationsdevelopmentprogramme/7534073092

Καθώς η προσοχή του κόσμου παραμένει προσηλωμένη στον πόλεμο στην Ουκρανία, τα Ηνωμένα Έθνη πιέζουν για νέες εκλογές στη Λιβύη, μια άλλη χώρα στο κατώφλι της Ευρώπης, όπου η Ρωσία επιδιώκει μεγαλύτερη επιρροή.

Πάνω από μια δεκαετία μετά την εξέγερση που ανέτρεψε τον μακροχρόνιο δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι, η βορειοαφρικανική χώρα παραμένει βυθισμένη στο πολιτικό χάος με δύο αντίπαλα στρατόπεδα, που το καθένα υποστηρίζεται από ξένες δυνάμεις, που συναγωνίζονται για τον έλεγχο.

Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Αμπντουλάγι Μπατίλι, είπε στο Συμβούλιο Ασφαλείας  ότι θα σχηματίσει μια επιτροπή υψηλού επιπέδου που θα καταρτίσει έναν οδικό χάρτη για προεδρικές και βουλευτικές εκλογές μέχρι το τέλος του 2023. Το σχέδιο του Μπατίλι είναι η δεύτερη διεθνής ώθηση για εθνικές εκλογές στη Λιβύη εδώ και πολλά χρόνια.

Οι κάλπες που είχαν προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο του 2021 κατέρρευσαν εν μέσω διαφωνιών σχετικά με τη συνταγματική βάση των εκλογών και το ποιος ήταν επιλέξιμος για υποψηφιότητα. Μεταξύ των υποψηφίων ήταν ο στρατηγός Χαλίφα Χάφταρ, πρώην πολέμαρχος της CIA – ο οποίος πέρασε σχεδόν δύο δεκαετίες ζώντας στις ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια και απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα – στα ανατολικά της Λιβύης, και ο Σάιφ αλ-Ισλάμ Καντάφι,  ο υποστηριζόμενος από τη Ρωσία γιος του έκπτωτου δικτάτορα.

Καθώς οι εκλογές σταμάτησαν, η Λιβύη βρέθηκε με δύο πρωθυπουργούς – τον Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ο οποίος τοποθετήθηκε ως επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ και τον  Φετχί Μπασάγα, ο οποίος διορίστηκε από το ανατολικό κοινοβούλιο που υποστηρίζεται από τον Χάφταρ. 

Οι προτεινόμενες εκλογές το 2023 στοχεύουν στην ενοποίηση της Λιβύης υπό μια ενιαία εκτελεστική αρχή. Πολλοί παρατηρητές της Λιβύης και ξένοι αξιωματούχοι λένε ότι το σχέδιο του Μπατίλι είναι μια καλή αρχή αλλά δεν έχει λεπτομέρειες. Παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πώς θα επιλεγούν τα μέλη του διοικητικού πάνελ και εάν μπορούν να επιτύχουν πολιτική συναίνεση σε μόλις 10 μήνες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες λένε ότι είναι «100% δεσμευμένες» να βοηθήσουν τον Μπατίλι να πετύχει.

Η Λιβύη μπορεί να μην αποτελεί προτεραιότητα εξωτερικής πολιτικής, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν αναγνωρίζει ότι η περαιτέρω αστάθεια στην πιο πλούσια σε πετρέλαιο χώρα της Αφρικής θα μπορούσε να υπονομεύσει τις παγκόσμιες προσπάθειες αντιτρομοκρατίας, να στείλει νέες μεταναστευτικές ροές στην Ευρώπη και να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας στην Αφρική και τη Μεσόγειο.

Την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, η κυβέρνηση φιλοξένησε τον Μπατίλι και ανώτερους αξιωματούχους από την Αίγυπτο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, το Κατάρ, την Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ηνωμένο Βασίλειο για μια συζήτηση σχετικά με τις αδιέξοδες εκλογές στη Λιβύη.

Αμερικανοί αξιωματούχοι επισκέπτονται επίσης τη βορειοαφρικανική χώρα με μεγαλύτερη συχνότητα και η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να ανοίξει ξανά η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τρίπολη, η οποία έκλεισε δύο χρόνια μετά τη θανατηφόρα επίθεση του 2012 στην αμερικανική αποστολή στη Βεγγάζη.

Ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος είπε στο Al-Monitor ότι η κυβέρνηση «εξετάζει εσωτερικά και ως ενδεδειγμένη διαβούλευση με το Κογκρέσο για βήματα προς αυτή την κατεύθυνση». Ο αξιωματούχος άφησε επίσης να εννοηθεί  ότι θα γίνονται «πιο τακτικά και πιο ανώτερα ταξίδια» στη Λιβύη, καθώς το επιτρέπουν οι συνθήκες ασφαλείας.

Ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς πραγματοποίησε μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στη Λιβύη στα τέλη Ιανουαρίου, με τη ρωσική ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία Wagner να φέρεται να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας.

Οι μαχητές του Wagner υποστήριξαν τον αυτοαποκαλούμενο Λιβυκό Εθνικό Στρατό του Xάφταρ στην αποτυχημένη επίθεσή του 14 μηνών για την κατάληψη της Τρίπολης. Οι μισθοφόροι της ομάδας παραμένουν στη Λιβύη, παρά την κατάπαυση του πυρός το 2020 που ζητούσε την απομάκρυνση ξένων μαχητών από τη χώρα. Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Μπερνς και του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, ζήτησαν από το Κάιρο να πιέσει τον Χάφταρ να τερματίσει τις συναλλαγές του με τον Βάγκνερ, αναφέρει το Associated Press.

Μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, ο ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι η κυβέρνηση έχει συζητήσει την παρουσία ξένων μαχητών με «ένα ευρύ φάσμα Λίβυων παραγόντων».

«Δεν θα καθίσουμε στα χέρια μας και θα περιμένουμε όταν υπάρχει πραγματικά σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια», είπε ο αξιωματούχος. «Η συνεχιζόμενη παρουσία μαχητών Wagner στη Λιβύη είναι τρομερά αποσταθεροποιητική για τη Λιβύη και την ευρύτερη περιοχή».

Η τρέχουσα πολιτική αναταραχή της Λιβύης θεωρείται μέρος του προβλήματος. Μια πιο υπεύθυνη, αντιπροσωπευτική κυβέρνηση θα είχε το «ηθικό βάρος για να μιλήσει ξεκάθαρα για τη σχέση που θέλει με ξένους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας», είπε ο αξιωματούχος.

Ο Μπεν Φίσμαν, πρώην διευθυντής του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Βόρεια Αφρική και τώρα ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής, είπε ότι ο κύριος ρόλος που μπορούν να παίξουν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε οποιεσδήποτε εκλογές στη Λιβύη είναι να συμμετάσχουν εξωτερικοί παράγοντες.

Η Αίγυπτος, η οποία υποστηρίζει το κοινοβούλιο με έδρα τα ανατολικά, είναι «πολύ επιφυλακτική για οποιεσδήποτε εκλογές, παρά τα όσα μπορεί να πουν δημόσια», είπε  «Είναι άνετα με το status quo». Επίσης άνετα με το status quo είναι η πολιτική ελίτ της Λιβύης που πρόκειται να χάσει την εξουσία σε πιθανές εκλογές.

Όπως είπε ένας ευρωπαίος απεσταλμένος στη Λιβύη στο Al-Monitor, «είναι λίγο-πολύ σαφές ότι ορισμένοι άνθρωποι θα ήθελαν να παραμείνουν στη θέση που είναι αυτή τη στιγμή, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε σε αυτό το αδιέξοδο».

 

Σημείωση: Το παραπάνω αποτελεί απόσπασμα από την εβδομαδιαία αναφορά της Elizabeth Hagedorn στο Al Monitor. 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024