Παλαιστινακό: Ένας νέος γύρος μαχών στη Μέση Ανατολή

1. Πώς ξεκίνησε;

Πριν από σχεδόν τρεις μήνες, ο Khader Adnan — ένας Παλαιστίνιος κρατούμενος στο Ισραήλ και ηγέτης μιας ένοπλης παλαιστινιακής ομάδας που ονομάζεται Ισλαμική Τζιχάντ — ξεκίνησε απεργία πείνας για να διαμαρτυρηθεί για την κράτησή του. Ο Αντνάν, ο οποίος ήταν 45 ετών, πέθανε την περασμένη εβδομάδα.

Σχεδόν αμέσως, ο θάνατός του πυροδότησε τη βία. Εκείνο το απόγευμα, η Ισλαμική Τζιχάντ εκτόξευσε πάνω από 100 βλήματα προς το νότιο Ισραήλ. Σε απάντηση, Ισραηλινοί αξιωματούχοι άρχισαν να σχεδιάζουν μια αντεπίθεση.

Μια εβδομάδα αργότερα, ισραηλινοί πύραυλοι έπληξαν τρία διαμερίσματα σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο ένας από τον άλλο, νωρίς το πρωί της Τρίτης, σκοτώνοντας τρεις διοικητές της Ισλαμικής Τζιχάντ καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι της Γάζας κοιμόντουσαν. Η επίθεση σκότωσε επίσης 10 πολίτες, σύμφωνα με Παλαιστίνιους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων συζύγων και παιδιών των στόχων.

Η Ισλαμική Τζιχάντ αντέδρασε μια μέρα αργότερα, εκτοξεύοντας εκατοντάδες ρουκέτες και οβίδες προς το Ισραήλ. Μερικές από τις ρουκέτες έφτασαν στον ουρανό πάνω από τα προάστια του Τελ Αβίβ, αν και τα συστήματα αεράμυνας του Ισραήλ αναχαίτησαν πολλούς από τους πυραύλους και απέτρεψαν θύματα.

Στη συνέχεια, οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν δύο ακόμη διοικητές της ομάδας και συνέχισαν να βομβαρδίζουν θέσεις όπλων της Ισλαμικής Τζιχάντ. Η Ισλαμική Τζιχάντ εκτόξευσε ρουκέτες, μια από τους οποίες έπληξε μια πολυκατοικία στο κεντρικό Ισραήλ, σκοτώνοντας έναν κάτοικο – το πρώτο ισραηλινό θύμα σε αυτόν τον γύρο μαχών. Το πρωί της 12ης  Μαΐου οι διασυνοριακές μάχες ξεκίνησαν ξανά, με την Ισλαμική Τζιχάντ να εκτοξεύει ρουκέτες προς τους λόφους γύρω από την Ιερουσαλήμ.

Τουλάχιστον 31 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στις εχθροπραξίες, έξι εκ των οποίων παιδιά, σύμφωνα με Παλαιστίνιους υγειονομικούς αξιωματούχους. Το Ισραήλ είπε ότι οι ρουκέτες της Ισλαμικής Τζιχάντ προκάλεσαν τέσσερις από τους θανάτους.

2. Ποια είναι η Ισλαμική Τζιχάντ;

Η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ, που ιδρύθηκε το 1981, είναι μια σκληροπυρηνική οργάνωση που εστιάζει περισσότερο στον ένοπλο αγώνα κατά του Ισραήλ και λιγότερο στην εμπλοκή με τον παλαιστινιακό πληθυσμό. Απορρίπτει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει, όπως  το απορρίπτει και ο κύριος υποστηρικτής της, το Ιράν. Στόχος της ομάδας είναι να ιδρύσει ένα ισλαμικό κράτος σε όλη την επικράτεια της ιστορικής Παλαιστίνης, το οποίο θα περιλαμβάνει και το σύγχρονο Ισραήλ.

Η Χαμάς, η μεγαλύτερη και πιο δημοφιλής ισλαμική μαχητική ομάδα που ελέγχει τον παλαιστινιακό παράκτιο θύλακα της Γάζας, δεν συμμετείχε στην εκτόξευση πυραύλων, αν και εξέφρασε την υποστήριξη της στην Ισλαμική Τζιχάντ.

Η Χαμάς μερικές φορές ενεργεί σε συντονισμό με την Ισλαμική Τζιχάντ και άλλες φορές ενεργεί για να την περιορίσει. Η πολιτική πτέρυγα της Χαμάς έχει ευθύνη απέναντι  στους περισσότερους από δύο εκατομμύρια φτωχούς κατοίκους της Γάζας, επομένως έχει πολύ διαφορετικά συμφέροντα από την Ισλαμική Τζιχάντ. Λειτουργώντας υπό τον αποκλεισμό που έχουν επιβληθεί από το Ισραήλ και την Αίγυπτο για λόγους ασφαλείας, οι προτεραιότητες της Χαμάς περιλαμβάνουν τη διατήρηση ανοιχτών των συνοριακών σημείων μεταξύ Ισραήλ και Γάζας για τη διέλευση Παλαιστινίων εργατών και αγαθών.

3. Πώς μπορεί να τελειώσει;

Πιθανότατα σε μια άλλη ασταθή κατάπαυση του πυρός, όπως αυτή που έσπασε πρώτα μετά τον θάνατο του Αντνάν.

Οι δηλωθέντες όροι της Ισλαμικής Τζιχάντ για μια νέα κατάπαυση του πυρός περιελάμβαναν την απελευθέρωση του σώματος του Αντνάν από το Ισραήλ για ταφή· παύση των δολοφονιών από τον ισραηλινό στρατό και την ακύρωση μιας προκλητικής ετήσιας παρέλασης αυτόν τον μήνα που σηματοδοτεί την κατάληψη της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ στον πόλεμο του 1967.

Ακόμη και όταν αποκατασταθεί η ησυχία, η θεμελιώδης εχθρότητα ανάμεσα στις δυο πλευρές θα παραμείνει. Η κατάπαυση του πυρός θα διαρκέσει μέχρι τον επόμενο γύρο εχθροπραξιών.

4. Ποιος είναι ο ρόλος του Νετανιάχου;

Τον Νοέμβριο, οι Ισραηλινοί εξέλεξαν την πιο δεξιά και θρησκευτικά συντηρητική κυβέρνηση στην 75χρονη ιστορία της χώρας. Οι υποστηρικτές της περίμεναν ότι θα αναλάβει πιο επιθετική δράση κατά των απειλών από τη Γάζα. Ο υπερεθνικιστής υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Itamar Ben-Gvir, μποϊκόταρε ακόμη και τις κυβερνητικές ψηφοφορίες σε ένδειξη διαμαρτυρίας για αυτό που θεωρούσε αδύναμη απάντηση στη σφοδρή ρίψη ρουκετών την περασμένη εβδομάδα.

Είναι πάντα δύσκολο να εκτιμηθεί η επίδραση της κοινής γνώμης στις κυβερνητικές ενέργειες. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ένας συντηρητικός με πολυετή εμπειρία ως ο μακροβιότερος πρωθυπουργός του Ισραήλ, είχε εδώ και καιρό τη φήμη ότι απεχθάνεται τον κίνδυνο και δεν επιθυμεί στρατιωτικές περιπέτειες.

Ισραηλινοί πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες είπαν ότι αποφάσισαν να επιτεθούν στην ηγεσία της Ισλαμικής Τζιχάντ αφού αποφάσισαν ότι έπρεπε να αποτρέψουν την ομάδα μόλις άρχισε να εκτοξεύει περισσότερους από 100 ρουκέτες σε μια μέρα.

Τέτοιες ισραηλινές στρατιωτικές εκστρατείες δεν είναι καθόλου πρωτοφανείς. Η προηγούμενη, υπό την ηγεσία της κεντρώας κυβέρνησης, πραγματοποίησε πυραυλικές επιθέσεις στη Γάζα τον Αύγουστο που σκότωσαν δύο ανώτερους διοικητές της Ισλαμικής Τζιχάντ και περισσότερους από 40 άλλους Παλαιστίνιους, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον 15 παιδιά.

Για την Ισλαμική Τζιχάντ, μάλλον ελάχιστη διαφορά έχει ποιος κάθεται στην ισραηλινή κυβέρνηση.