Αλλαγές στον Δυτικό Ειρηνικό

George Friedman
Geopolitical Futures 

Ο πρόεδρος των Φιλιππίνων Ferdinand Marcos Jr. επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα, όπου υπέγραψε  μια συλλογική αμυντική σύμβαση. Με αυτόν τον τρόπο, σφράγισε τη διμερή σχέση των δυο χωρών μόλις λίγες εβδομάδες μετά την υπογραφή μιας άλλης συμφωνίας που επιτρέπει στις ΗΠΑ να τοποθετούν στρατεύματα και αεροσκάφη σε βάσεις στις Φιλιππίνες. Η συμμαχία δημιουργεί ένα σοβαρό πρόβλημα για την Κίνα, της οποίας το θεμελιώδες συμφέρον είναι η απεριόριστη πρόσβαση στον Ειρηνικό Ωκεανό και ως εκ τούτου το απεριόριστο παγκόσμιο εμπόριο.

Την ίδια περίπου στιγμή, η Ταϊβάν και η Ιαπωνία πραγματοποίησαν συνάντηση για να σχεδιάσουν τον συντονισμό των δυνάμεων σε περίπτωση που η Κίνα επιτεθεί στην Ταϊβάν. Το γεγονός ότι το Πεκίνο καταδίκασε αμέσως τη συνάντηση τόνισε τη σημασία της. Η πτώση της Ταϊβάν θα αποτελούσε σοβαρή απειλή για την πρόσβαση της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό και πιθανώς απειλή για την ιαπωνική ηπειρωτική χώρα. Αυτές οι απειλές μπορεί να είναι τραβηγμένες, αλλά μια κινεζική κατοχή της Ταϊβάν τις κάνει από ανύπαρκτες σε τουλάχιστον θεωρητικές.

Η Ιαπωνία βρίσκεται στη διαδικασία επέκτασης του στρατού της εδώ και αρκετό καιρό και προφανώς μια κοινή ιαπωνική-ταϊβανέζικη δύναμη θα περιλάμβανε αναγκαστικά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η Νότια Κορέα θα συμμετείχε.

Ο νέος χάρτης του Δυτικού Ειρηνικού φέρνει έτσι την Κίνα σε μια πολύ διαφορετική θέση. Μια εισβολή στην ηπειρωτική Κίνα από οποιονδήποτε νέο συνασπισμό είναι ακόμα αδύνατη δεδομένου του μεγέθους και της πολυπλοκότητας των κινεζικών χερσαίων δυνάμεων. Ωστόσο, οι δυσκολίες της Κίνας για την εξασφάλιση εγγυημένης πρόσβασης στον Ειρηνικό και τα περιφερειακά ύδατά του έχουν αυξηθεί στα ύψη. Η ικανότητα της Ιαπωνίας και της Ταϊβάν να αναχαιτίζουν κινεζικές ναυτικές κινήσεις, σε συνδυασμό με την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αυστραλίας να εμποδίζουν την κινεζική κίνηση προς το νότο, αποτελεί πρόβλημα για το Πεκίνο. Η προφανής ευπάθεια του συνασπισμού είναι ότι έδειξε το χέρι του και αναμφίβολα δεν έχει ολοκληρώσει πλήρως τις άμυνές του. Η Κίνα θα μπορούσε να χτυπήσει προληπτικά οποιονδήποτε από τους εταίρους του συνασπισμού θεωρητικά, αλλά η στενότητα των υδάτινων οδών καθιστά υψηλό τον κίνδυνο ήττας.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η Κίνα κατανοεί τη σοβαρότητα της κατάστασης. Ο Πρόεδρος Xi Jinping μετακίνησε πρόσφατα τον Zhao Lijian – έναν αξιωματούχο που ενσαρκώνει την επιθετική και συγκρουσιακή διπλωματία των πολεμιστών λύκων – από ρόλο εκπροσώπου σε επικεφαλής του Τμήματος Συνόρων και Ωκεανικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών. Αυτό θα προαναγγέλλει μια σημαντική, αν όχι ριζική, αλλαγή στην κινεζική εξωτερική πολιτική. Πράγματι, το πρακτορείο Taiwan News ανέφερε πρόσφατα ότι ο κορυφαίος Κινέζος διπλωμάτης Wang Yi περιέγραψε νέες πολιτικές για την Ταϊβάν, λέγοντας ότι οι παλιές πρέπει να επανεξεταστούν.

Η άποψή μου είναι ότι, αν και τα συστημικά εσωτερικά προβλήματα της Κίνας την καθιστούν πιο αδύναμη από ό,τι υποδηλώνει το στρατιωτικό και οικονομικό της ανάστημα, εξακολουθεί να είναι μια μεγάλη δύναμη που μπορεί, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, να διεκδικήσει την εξουσία μακριά από τις ακτές της. Αλλά αυτές δεν είναι οι κατάλληλες συνθήκες. Η γεωγραφία της Ασίας-Ειρηνικού αλλάζει εις βάρος του Πεκίνου. Η Κίνα έχει κάνει χειρονομίες για αλλαγή πολιτικής. Μένει να δούμε αν η εσωτερική πολιτική της Κίνας της επιτρέπει να είναι τόσο ευέλικτη.