Νεκρός ο όγδοος πρόεδρος του Ιράν
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν επιβεβαίωσαν τη Δευτέρα το θάνατο του προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σε συντριβή ελικοπτέρου σε πυκνή δασική περιοχή στην επαρχία Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν στα βορειοανατολικά, μετά από πολύωρες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης που παρεμποδίστηκαν από τις κακές καιρικές συνθήκες.
Ο Ραΐσι, 63 ετών, μαζί με άλλους ανώτερους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, επέστρεφαν από την περιοχή Khoda Afarin μετά τα εγκαίνια ενός φράγματος στα κοινά σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν όταν το ελικόπτερο τους συνετρίβη την Κυριακή εν μέσω δυνατής ομίχλης και βροχής.
Δύο άλλα ελικόπτερα που μετέφεραν άλλους αξιωματούχους και υπουργούς που ήταν μέρος της συνοδείας προσγειώθηκαν με ασφάλεια.
Ποιος ήταν ο Ραΐσι;
Ο Ραΐσι έγινε ο όγδοος πρόεδρος του Ιράν μετά τη νίκη στις εκλογές του Ιουνίου 2021, που σημειώθηκαν από τη χαμηλότερη εκλογική συμμετοχή από την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας το 1979. Ο υπουργός Εσωτερικών του Ιράν επιβεβαίωσε τότε ότι μόνο το 41% των 61 εκατομμυρίων ψηφοφόρων, δηλαδή 25 εκατομμύρια, ψήφισαν.
Ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Αύγουστο του 2021, διαδεχόμενος τον σχετικά μετριοπαθή πρόεδρο Χασάν Ροχανί.
Γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1960 στην περιοχή Noghan της βορειοανατολικής πόλης Mashhad. Το 1983, παντρεύτηκε την Τζαμιλέ Αλαμολχόντα, κόρη του υπερσυντηρητικού σιίτη κληρικού Αχμάντ Αλαμολχόντα, ο οποίος έχει στενούς δεσμούς με τον Χαμανέι.
Ο Ραΐσι έλαβε θρησκευτική εκπαίδευση. Σε ηλικία 15 ετών, παρακολούθησε ένα σεμινάριο στο Κομ, το κέντρο της σιιτικής μάθησης. Αργότερα φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Shahid Motahari στην Τεχεράνη, όπου φέρεται να έλαβε διδακτορικό στην ισλαμική νομολογία και το δίκαιο, σύμφωνα με τον ιστότοπο της ιρανικής προεδρίας. Το εκπαιδευτικό του υπόβαθρο έχει συχνά αμφισβητηθεί από αντιπάλους.
Ο σκληροπυρηνικός πρόεδρος φέρεται να συμμετείχε επίσης στα γεγονότα του 1978-79 που οδήγησαν στην Ισλαμική Επανάσταση που ανέτρεψε τον υποστηριζόμενο από τη Δύση σάχη.
Το 1985 διορίστηκε αναπληρωτής εισαγγελέας στην πρωτεύουσα της χώρας, την Τεχεράνη. Αργότερα το 1988, ήταν μέλος μιας επιτροπής που επέβλεπε τις μαζικές εκτελέσεις χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων που κατηγορούνταν για συνεργασία με το Ιράκ κατά τη διάρκεια του Πρώτου Πολέμου του Κόλπου (πόλεμος Ιράν-Ιράκ). Σε μια έκθεση του 2022, η Human Rights είπε ότι τεκμηριώνει «συντριπτικά στοιχεία» που δείχνουν ότι οι μαζικές εκτελέσεις ισοδυναμούν με «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Τον Νοέμβριο του 2019, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον Ραΐσι για φερόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εκτελέσεων του 1988.
Ο Ραΐσι, ο οποίος φορούσε πάντα μαύρο τουρμπάνι για να δηλώσει ότι είναι απόγονος του Προφήτη Μωάμεθ, ήταν ένας σκληροπυρηνικός κληρικός που συχνά θεωρείται ότι αψηφούσε τη Δύση και ήταν παντρεμένος με τις συντηρητικές αρχές στο εσωτερικό του Ιράν. Συχνά επέκρινε τη σημαντική πυρηνική συμφωνία του Ροχανί το 2015 που συνήφθη με πολλές παγκόσμιες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Υπό τη θητεία του, το Ιράν συνέχισε να εμπλουτίζει ουράνιο.
Η διακυβέρνησή του σημαδεύτηκε επίσης από τις μαζικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν τον Σεπτέμβριο του 2022 μετά τον θάνατο της Μάχσα Αμίνι. Η 22χρονη γυναίκα συνελήφθη από την αστυνομία ηθικής της χώρας για φερόμενη παραβίαση του ισλαμικού ενδυματολογικού κώδικα και κατέληξε έπειτα από βασανιστήρια.
Οι διαμαρτυρίες αρχικά επικεντρώθηκαν στα δικαιώματα των γυναικών, αλλά στη συνέχεια διευρύνθηκαν για να συμπεριλάβουν εκκλήσεις για πτώση της ισλαμικής κυβέρνησης. Οι ιρανικές αρχές ασφαλείας απάντησαν εξαπολύοντας βίαιη καταστολή διαδηλωτών και ακτιβιστών, σκοτώνοντας περισσότερους από 500 ανθρώπους και συλλαμβάνοντας χιλιάδες άλλους, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Human Rights Activists News Agency.
Την ίδια περίοδο σημειώθηκε επίσης αύξηση στις εκτελέσεις, με τουλάχιστον 834 άτομα να θανατωθούν το 2023 σε σύγκριση με 582 το 2022, σύμφωνα με την οργάνωση Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ιράν (IHR) που εδρεύει στη Νορβηγία και το Μαζί ενάντια στη θανατική ποινή με έδρα το Παρίσι. Μέχρι στιγμής φέτος, 226 άνθρωποι έχουν εκτελεστεί σύμφωνα με τον απολογισμό του IHR.
Ο Ραΐσι, ο οποίος ήταν κοντά στον ανώτατο ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμανέι, κατηγόρησε ξένους παράγοντες ότι υποδαύλισαν την αναταραχή του 2022. «Μετά την αποτυχία της Αμερικής στη στρατιωτικοποίηση και τις κυρώσεις, η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν καταφύγει στην αποτυχημένη πολιτική της αποσταθεροποίησης», δήλωσε τον Οκτώβριο του 2022.
Πιο πρόσφατα, υποστήριξε την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η οποία προκάλεσε τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. Οι πληρεξούσιοι του Ιράν στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Λιβανέζικης Χεζμπολάχ και των Χούτι της Υεμένης, έχουν από τότε εξαπολύσει επιθέσεις κατά των ισραηλινών συμφερόντων.
Τον περασμένο μήνα, χαιρέτισε την άνευ προηγουμένου επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ και υποσχέθηκε μια «μαζική και σκληρή» απάντηση σε οποιαδήποτε ισραηλινά αντίποινα. Στις 13 Απριλίου, το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) εκτόξευσε εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πύραυλους στο Ισραήλ, ως αντίποινα για το φερόμενο ισραηλινό χτύπημα στο προξενείο του στη Δαμασκό, που σκότωσε τουλάχιστον επτά άτομα, συμπεριλαμβανομένων δύο διοικητών του IRGC.
Επιπλέον, υπό τη θητεία του, το Ιράν κατέληξε σε μια συμφωνία ορόσημο, με τη μεσολάβηση της Κίνας, για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία μετά από μια επταετή ρήξη.
Ο δημοσιογράφος του Russia Today, Abbas Djumaδημοσίευσε μερικά πλάνα από την κεντρική Τεχεράνη που δείχνουν την ατμόσφαιρα πένθους και προσευχής
Εικόνες από το σημείο της συντριβής
