Όταν ο Ναζίμ Χικμέτ έγραφε ποίημα για την Άλωση της Πόλης
Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα
Συχνά, τα τελευταία χρόνια ακούμε στο δημόσιο ή ιδιωτικό διάλογο, πολιτικό και μη, τη γνωστή φράση ότι «οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν». Μια φράση η οποία επαναλαμβάνεται ως πανάκεια αλλά και επιχείρημα προκειμένου ο ελληνικός λαός να πεισθεί ότι για την εχθρική στάση και συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντί μας ο μόνος υπεύθυνος είναι ο Ερντογάν και η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας.
Μια φράση που έρχεται να καλύψει άτσαλα και με υποτιμητικό τρόπο κάθε ιστορική πτυχή των ελληνοτουρκικών σχέσεων, σβήνοντας τις πραγματικές ευθύνες του τουρκικού λαού, ο οποίος υπήρξε συμμέτοχος και αρωγός στη γενοκτονία των Ποντίων, στα Σεπτεμβριανά του 1955 και στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Διότι, χωρίς τον τουρκικό λαό, κανένας πολιτικός ή στρατιωτικός δεν θα μπορούσε να πράξει ό,τι έπραξε εναντίον του Ελλήνων.
Ο τουρκικός λαός ήταν αυτός που βγήκε στους δρόμους το καλοκαίρι του 2016 και φρόντισε να στηρίξει τον Ερντογάν απέναντι στο αποτυχημένο πραξικόπημα και ο τουρκικός λαός ήταν εκείνος που με αγαλλίαση υποδέχθηκε τη μετατροπή της Αγίας του Θεού Σοφίας σε τζαμί, στηρίζοντας στο έπακρο την απόφαση του Ερντογάν για την ισλαμοποίηση της Αγίας Σοφίας. Ο τουρκικός λαός είναι επίσης εκείνος που παρακολουθεί τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται από την τουρκική κυβέρνηση για την επέτειο της Άλωσης της Πόλης το 1453 και συμμετέχει ένθερμα στο ανθελληνικό μένος που καλλιεργείται με κάθε τρόπο και κάθε μέσο αιώνες τώρα.
Κι ας υπάρχουν στην Ελλάδα πολιτικοί, κομματικοί και άλλοι φορείς που προσπαθούν να μας πείσουν με ατάκες πως για όλα φταίνε τα κατεστημένα των δύο χωρών και τα μεγάλα συμφέροντα. Μάλιστα στη προσπάθεια τους αυτή προβάλλουν και επιφανείς Τούρκους, όπως το αγαπημένο παιδί της αριστερής διανόησης, τον Τούρκο ποιητή Ναζίμ Χικμέτ Ραν, ο οποίος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα.
Ο Ναζίμ Χικμέτ, ο οποίος υπήρξε και μέλος του κομμουνιστικού κόμματος Τουρκίας, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Τούρκους λογοτέχνες του 20ού αιώνα και έστελνε συχνά μηνύματα στην Ελλάδα μιλώντας για ελληνο-τουρκική φιλία, πριν πεθάνει το 1963 στη παγωμένη Μόσχα. Μηνύματα που έχουν διαβαστεί ξανά και ξανά και είναι στους περισσότερους γνωστά. Μηνύματα που είχαν οδηγήσει και την Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης και να γράψει το 2007 ανακοίνωση με τίτλο «Να θάψουμε οριστικά το ματοβαμένο παρελθόν» τονίζοντας πως «…κάποιοι αρνούνται να αποδεχθούν το γεγονός ότι ένας άνθρωπος σαν τον Κεμάλ γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Αν αυτό συμβαίνει όμως επειδή ο Κεμάλ ήταν σκληρός στρατιωτικός αντίπαλος, τότε γιατί η Θεσσαλονίκη δεν τιμά ένα άλλο τέκνο της, τον διάσημο προοδευτικό Τούρκο ποιητή Ναζίμ Χικμέτ;»
Προφανώς τους είχε διαφύγει πως ο Ναζίμ Χικμέτ, γιος ενός ανώτερου αξιωματούχου του Σουλτάνου, υπήρξε φίλος του Μουσταφά Κεμάλ και μάλιστα είχε γράψει και ποιήμα για την Άλωση της Πόλης. Το ποίημα με τουρκικό τίτλο Sekiz Yüz Elli Yedi (Οκτακόσια πενήντα επτά) γράφτηκε από το νεαρό τότε Ναζίμ τον Ιανουάριο του 1921, μεσούσης του ελληνοτουρκικού πολέμου και της Εκστρατείας των Ελλήνων στη Μικρά Ασία. Στο ποίημα αποτυπώνεται με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο η σημασία της Άλωσης της Πόλης για τους Οθωμανούς και ο εξισλαμισμός της Αγίας Σοφίας ως απαραίτητο στοιχείο για την πορεία των Τούρκων στη συνέχεια.
«Αυτή είν’ η πιο μεγάλη, η δοξασμένη ώρα
που το Ισλάμ επρόσμενε αιώνες τώρα
Η Κωνσταντινούπολη που ’ταν πριν ρωμαίικη
θα λέγεται Ιστάνμπουλ και θα΄ναι τουρκική
Ο Παντισάχ του Τούρκου, αρχηγός ενός στρατού
που νίκησε τον κόσμο όλο
Μπήκε έφιππος στο Εγρί Καπή
Κατάκτησε την Ινσταμπούλ σε οκτώ εβδομάδες και τρεις ημέρες
Τι χαρούμενος, ευλογημένος υπηρέτης του Αλλάχ
Ο σουλτάνος που κατέκτησε την ωραία πόλη (Belde-i Tayyibe),
Εκπλήρωσε μεγάλο τάμα και επιθυμία
προσευχή απογευματινή εις την Αγία Σοφία.
Η Ιστάνμπουλ είναι τουρκική από τη μέρα εκείνη
καλύτερα να γκρεμιστεί παρά αλλουνού να γίνει».
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως η έκφραση Belde-i tayyibe χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την Κωνσταντινούπολη σε διάφορα λογοτεχνικά έργα των Τούρκων μετά το Διάταγμα (Τανζιμάτ) του 1839 .
Επίσης δεν είναι τυχαίος ο τίτλος του ποιήματος του Χικμέτ ο οποίος είναι ο αριθμός 857, καθώς οι μουσουλμάνοι έχουν διαφορετική μέτρηση του έτους. Γι΄αυτούς το πρώτο έτος είναι το 622, όταν ο Μωάμεθ εξορίστηκε από την Μέκκα και κατέφυγε στη Μεδίνα, όπου απέκτησε έναν πρώτο πυρήνα πιστών. Το γεγονός αυτό είναι γνωστό ως Εγίρα ή Χίτζρα (στα αραβικά). Επομένως σύμφωνα με τους Μουσουλμάνους, η Άλωση της Πόλης έγινε το 857 έτος Εγίρας και όχι το 1453.
Όπως είναι λοιπόν κατανοητό, ο Ναζίμ Χικμέτ ακολουθεί όλες τις ισλαμικές παραδόσεις για λόγους προπαγάνδας στο συγκεκριμένο ποίημα προκειμένου να ευφράνει την καρδιά των πιστών μουσουλμάνων, εκείνων με τους οποίους δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε.
Διαβάστε επίσης: Η Αγία Σοφία και το σχέδιο του Ερντογάν για έλεγχο των Μουσουλμάνων