D-day: 80 χρόνια πριν η απόβαση που έκρινε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Αλέξανδρος Νίκλαν

6-6-2024 // 6-6-1944

Περιγραφή κατάστασης πολέμου, 80 χρόνια πριν

Νεαροί Αμερικανοί κυρίως από τις Ανατολικές και κεντρικές πολιτείες των ΗΠΑ, στρατεύθηκαν εθελοντικά μετά την κλήση του F.Roosevelt και την κύρηξη πολέμου τον Δεκέμβριο του 1941 κατά των Ναζί, για να αντιμετωπίσουν την σβάστικα του Φύρερ.

Η πραγματικότητα έλεγε πώς ουσιαστικά υποχρεώθηκαν οι ΗΠΑ να το κάνουν αυτό, καθώς η επίθεση της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ αλλά και οι συνεχείς πλεύσεις των U-Boats που έφταναν σχεδόν από την ΝΥ, έδειχναν πού οδεύει η κατάσταση.

Έτσι, μετά από μια επεισοδιακή συνέλευση του Κογκρέσου και της Γερουσίας, οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο κατά των Ναζί και του άξονα γενικότερα (αν και είχαν μείνει μόνο δύο κατ’ ουσίαν, αφού η Ιταλία είχε υποχρεωθεί σε ντροπιαστική ήττα από την Ελλάδα).

Η πορεία του πολέμου με την είσοδο των ΗΠΑ και την ουσιαστική δέσμευση δυνάμεων στο ρωσικό μέτωπο ήταν μεγάλο πρόβλημα ακόμα και για τους ισχυρούς Ναζί. Όταν μάλιστα οι σύμμαχοι αποβιβάστηκαν στην Σικελία, ο Χίτλερ αναγκάστηκε να αποσύρει δυνάμεις από το ρωσικό μέτωπο (ήταν ήδη σε σύγκρουση στο Στάλινγκραντ).

Πριν αναφέρουμε ό,τι έγινε, είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναφερθεί πώς οι κυριότερες νίκες κατά των Ναζί ξεκίνησαν διά της ανάλυσης πληφορορίας, της χειραγώγησης και της παραπλάνησης μέσω πληροφοριών. Οι επιχειρήσεις “Κιμάς” (mincemeat), “Σωματοφύλακας” (bodyguard), “νοητική ισχύς” (Fortitude) και φυσικά η αποκωδικοποίηση του Ultra ήταν τα κυριότερα σημεία νίκης για τους συμμάχους πριν καν φτάσουμε στην ημέρα της απόβασης γνωστή ως D-DAΥ.

Η απόβαση των Συμμάχων έφερε ανατροπές στην Ευρώπη και στις ισορροπίες δυνάμεων του Χίτλερ, καθώς ήδη είχε ένα επιθετικό τόξο να ξεκινάει από την Σικελία το 1943 (αντί της Ελλάδος που είχε δοθεί ως παραπλάνηση) και να φτάνει μέχρι πλέον και τις ακτές της Νορμανδίας.

Όλα αυτά είναι εύκολο να δοθούν ως στοιχεία από ιστορικά βιβλία και μελέτες. Εκείνο που δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό είναι, πώς τον Ιούνιο του 1944 μια υπολογισμένη δύναμη περίπου 150.000 ανδρών, από τους οποίους οι 133.000 ήταν αμερικανικής εθνικότητας, βρέθηκαν σχεδόν από τα θρανία τάξεων με ένα όπλο στο χέρι και κράνος στο κεφάλι, εντός μιας “παντόφλας” (αποβατικό σκάφος ανοιχτού τύπου) να δέχονται χιλιάδες σφαίρες και οβίδες από την γερμανική πλευρά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα σπίτια τους. Αντίστοιχα επίσης, χιλιάδες αλεξιπτωτιστές βρέθηκαν σε λάθος σημεία και τόπους πίσω από τις γραμμές των Ναζί σε μια εντελώς λανθασμένη προσέγγιση με ανεμόπτερα (κυρίως) καταφέρνοντας ωστόσο να προκαλέσουν σύγχυση στους Γερμανούς και να διακόψουν και ροές τροφοδοσίας όπου χρειάστηκε.

We remember the courage and sacrifice of those who, 80 years ago, risked everything to liberate Western Europe.

NATO, born in the ashes of the Second World War, unites North America and Europe today in a bond forged by their resolve to seek peace, security and freedom#DDay80 pic.twitter.com/Wcm1oTnrAT

— NATO (@NATO) June 6, 2024

D-DAY και μνήμες

Πολλές φορές τα βίντεο μιλάνε πολύ καλύτερα από εικόνες, περιγραφές και ανάρτηση ιστοριών. Έτσι τοποθετείται εδώ ένα βίντεο που μπορεί να δώσει μια εικόνα του τί ένιωθαν και τί γινόταν στην συγκεκριμένη επιχείρηση από νέους που καλά καλά δεν είχαν φτάσει σε ηλικία άνδρωσης.

Αριθμητικά δεδομένα

– Μέσος όρος ποσοστου επιβίωσης αλεξιπτωτιστή: 25% (1 στους 4 επέζησε μόνο)
– Mέσος όρος ηλικίας στρατιωτών της απόβασης: 26 χρονών
– Νεότερος σε ηλικία στη απόβαση/ μεγαλύτερος σε ηλικία στην απόβαση: 15 ετων (Robert “Bobby” Johns) / 56 ετών (Utah Beach, T. Roosevelt)
– Μέσος χρόνος επιβίωσης κατά την διάρκεια της επιχείρησης της Νορμανδίας ως και την επέλαση προς την Γερμανία: 2 εβδομάδες
– Ποιες χώρες είχαν το βαρύτερο φόρο αίματος στην γενικότερη εξέλιξη της απόβασης στην Νορμανδία (D-day & συνολική επιχείρηση μέχρι σύνορα Γερμανίας): Γερμανία (320.000 απώλειες περίπου), ΗΠΑ( 150.000 απώλειες περίπου)
– Ποιο θα ήταν το κόστος σε σημερινή χρηματική αξία μιας τέτοιας επιχείρησης σε αντιστοιχία; : 14.000.000.000 δολλάρια.
– Τί θα συνέβαινε αν οι Γερμανοί κέρδιζαν στην D-DAY; : Σύμφωνα με ιστορικούς οι σύμμαχοι δεν θα μπορούσαν να κάνουν ξανά τέτοια εισβολή για δύο χρόνια περίπου, μεταφέροντας την λήξη του πολέμου περίπου το 1947 αν κατάφερναν να επικρατήσουν σε μια νεότερη επιχείρηση.
– Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί η D-DAY; : Σύμφωνα με τα στοιχεία, σε 24 ώρες είχαν ήδη φτιαχτεί τα πρώτα αμυντικά αναχώματα των συμμάχων και σε 36 ώρες περίπου και οι δύο παραλίες (Utah, Omaha) είχαν εκκαθαριστεί.

Για την χώρα μας ειδικά

Οι αναφορές από επίσημα στοιχεία του Ελληνικού Στρατού επισημαίνουν πώς με την ανακοίνωση της απόβασης στην Νορμανδία και την ήδη προχωρημένη δύναμη των συμμάχων από την Σικελία, η Γερμανική Στρατιά που βρίσκονταν στην Ελλάδα και είχε υπό κατοχή την χώρα μας, ανακλήθηκε τάχιστα για να καλυψει τα πλαϊνά της στρατιάς των Ναζί στην ΕΣΣΔ και τα νότια γερμανικά σύνορα από τους συμμάχους. Η Ελλάδα ελευθερώθηκε τυπικά στις 12.10.1944 μόλις 4 μήνες μετά την απόβαση στην Νορμανδία. Οι Ελληνικές δυνάμεις γνώριζαν από τον Ιούλιο και τις σχετικές υποκλοπές πληροφοριών πώς εντός του φθινοπώρου του 1944 οι Γερμανοί θα έφευγαν από την Ελλάδα.

80 χρόνια μετά

Η απόδοση τιμών στους νέους του τότε, στους οποίους  σήμερα εν πολλοίς χρωστάμε την ελευθερία μας, είναι σημαντικό να αναφέρεται ώστε να μην λησμονούμε ό,τι χρειάζεται για να διατηρούμε όσα έχουμε. Ελάχιστοι ζουν πλέον από την επιχείρηση της Νορμανδίας αφού ήδη έχουν ξεπεράσει τα 98 χρόνια ηλικίας. Βετεράνοι που είδαν συναδέρφους τους να χάνονται εντός δευτερολέπτων και οι ίδιοι σήμερα θα βρίσκονται για μια ακόμη φορά στη Νορμανδία για να τους τιμήσουν και διά της προσφοράς τους και να μας θυμήσουν πώς το δέντρο της ελευθερίας ιστορικά ποτίζεται με αίμα όταν πρέπει να μείνει ζωντανό. Ας ελπίζουμε πώς  επόμενο “πότισμα” δεν θα χρειαστεί να ξαναυπάρξει.

Πηγές:

https://blesma.org/10-d-day-facts/
https://www.britannica.com/story/estimated-battle-casualties-during-the-normandy-invasion-on-june-6-1944
https://www.cwgc.org/our-work/blog/d-day-casualties-in-numbers/
https://d-dayrevisited.co.uk/d-day-history/d-day-landings/cost-of-battle/
https://guides.loc.gov/ww2/library-of-congress-resources
https://www.britannica.com/event/World-War-II
https://www.marinecorpstimes.com/veterans/military-history/2024/06/06/remembering-d-day-key-facts-about-the-invasion-that-altered-wwii/
https://www.iwm.org.uk/history/the-10-things-you-need-to-know-about-d-day
“Απελευθέρωσης της Ελλάδος και τα μετά ταύτην Γεγονότα” – Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού ( Ανατύπωση 1973 – Αρχική έκδοση 1964)
“Απελευθέρωση 1944” – Ariston Books , έκδοση 1993
“The Second World War – Winston Churchil” Mariner Books print edition 1986