Πώς η μετανάστευση διαμόρφωσε τις Ευρωεκλογές

Οι πρόσφατες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το τελευταίο σημάδι της πολιτικής ισχύος της μετανάστευσης. Οι μεγαλύτεροι νικητές των εκλογών ήταν τα δεξιά κόμματα που υποσχέθηκαν να μειώσουν τη ροή της μετανάστευσης.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταλάβουμε είναι πόσο ασυνήθιστη ήταν η σύγχρονη μεταναστευτική έκρηξη. Σχεδόν σε κάθε μεγάλη δυτική χώρα, το μερίδιο του πληθυσμού που γεννήθηκε στο εξωτερικό έχει αυξηθεί απότομα από το 1990

Δεν είναι σαφές εάν η μετανάστευση έχει αυξηθεί ποτέ τόσο γρήγορα σε τόσες πολλές διαφορετικές χώρες.

Αυτή η μεταναστευτική έκρηξη σύμφωνα με τις ηγεσίες είχε πλεονεκτήματα, διότι βοήθησε εκατομμύρια ανθρώπους να ξεφύγουν από τη φτώχεια και τη βία και έφερε εργαζομένους στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Όμως τα μειονεκτήματα είναι περισσότερα. Ο περισσότερος ανταγωνισμός στην εργασία μπορεί προφανώς να βλάψει τους εργαζόμενους που ήδη ζουν σε μια χώρα. Οι κυβερνήσεις έχουν πιέσει να παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες στους μετανάστες λησμονώντας τους ιθαγενείς. Και η αύξηση της μετανάστευσης ήταν τόσο γρήγορη που πολλοί πολίτες αισθάνονται άβολα με τις συναφείς κοινωνικές αλλαγές. Ιστορικά, οι μεγάλες αυξήσεις της μετανάστευσης τείνουν να πυροδοτούν πολιτικές αντιδράσεις.

Το μοτίβο κρατάει τα τελευταία χρόνια. Η συγκλονιστικά επιτυχημένη εκστρατεία για το Brexit το 2016 έδωσε έμφαση στη μετανάστευση. Το ίδιο και τα ταχέως αναπτυσσόμενα, ακροδεξιά πολιτικά κόμματα της Ευρώπης. Στις ΗΠΑ, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μετανάστευση απειλεί την επανεκλογή του Προέδρου Μπάιντεν.

Για χρόνια, οι κύριοι δυτικοί πολιτικοί, από την κεντροδεξιά έως την κεντροαριστερά και την αριστερά, έχουν απορρίψει τις ανησυχίες των ψηφοφόρων για τη μετανάστευση. Ορισμένοι πολιτικοί το περιγράφουν ως ένα δωρεάν γεύμα, με μόνο οικονομικά οφέλη και χωρίς κόστος. Παρουσιάζουν τις ανησυχίες για τη μετανάστευση – ανησυχίες που μοιράζονται εκατομμύρια άνθρωποι διαφορετικών φυλών, ειδικά εκείνοι με χαμηλότερα εισοδήματα – ως εγγενώς αδαείς ή ξενοφοβικές. Μερικοί πολιτικοί ισχυρίζονται ότι οι κυβερνήσεις είναι αβοήθητες να ελέγξουν τα σύνορά τους.

Πολλοί ψηφοφόροι απάντησαν παρασυρόμενοι στα μόνα κόμματα που υποσχέθηκαν να μειώσουν τη μετανάστευση – τα κόμματα της άκρας δεξιάς. Για να είμαστε σαφείς, αυτά τα κόμματα διακινούν ρατσισμό, καθώς και θεωρίες συνωμοσίας, βίαιη ρητορική και αυταρχισμό. Για πολλούς ψηφοφόρους, ωστόσο, τα κόμματα ήταν επίσης το μόνο μέρος του πολιτικού συστήματος που ήταν πρόθυμο να ακούσει την κοινή γνώμη σχετικά με την αύξηση της μετανάστευσης.

Ο Andrew Sullivan, ο πολιτικός δημοσιογράφος (και μετανάστης στις ΗΠΑ), επισημαίνει ότι η αποσύνδεση ήταν ιδιαίτερα έντονη τα τελευταία χρόνια. «Καθώς το κοινό προσπαθούσε να εκφράσει την επιθυμία να επιβραδύνει τον ρυθμό της δημογραφικής αλλαγής, οι ελίτ στο Λονδίνο, την Οτάβα και την Ουάσιγκτον επέλεξαν να την επιταχύνουν μαζικά», έγραψε ο Sullivan στο Substack. «Είναι σαν να είδαν την άνοδο της δημοτικότητας της ακροδεξιάς και είπαν στον εαυτό τους: Λοιπόν τώρα, πώς μπορούμε πραγματικά να την κάνουμε να απογειωθεί;»

Στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτή την εβδομάδα, ο Εθνικός Συναγερμός, το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν, κέρδισε τις περισσότερες ψήφους από οποιοδήποτε άλλο στη Γαλλία. Στη Γερμανία, το AfD, ένα υπερεθνικιστικό κόμμα, τερμάτισε δεύτερο, μπροστά από το  κόμμα που κυβερνά τη χώρα. Στην Ιταλία, το δεξιό κόμμα που ήδη κυβερνά τη χώρα τερμάτισε πρώτο.

Δεν είναι πολύ καιρό πριν που η πολιτική αριστερά και το κέντρο υιοθέτησαν μια διαφορετική προσέγγιση στη μετανάστευση.

Το αντιμετώπισαν ως ένα περίπλοκο ζήτημα που απαιτούσε μέτρο. Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς εμπίπτουν και οι δύο σε αυτήν την κατηγορία. Αποτελούσαν μέρος μιας προοδευτικής παράδοσης που χρονολογείται από εργάτες και ηγέτες πολιτικών δικαιωμάτων που υποστήριζαν τους μετανάστες — αλλά υποστήριζαν επίσης την αυστηρή ασφάλεια των συνόρων, πιστεύοντας ότι η ανεξέλεγκτη μετανάστευση θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την κοινωνία και να αυξήσει την ανισότητα.

Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η κεντροαριστερά και η κεντροδεξιά επιστρέφουν σε αυτήν την προσέγγιση και σέβονται περισσότερο την κοινή γνώμη:

Ο Μπάιντεν, αφού χαλάρωσε τους συνοριακούς κανόνες νωρίς στην προεδρία του και παρακολούθησε τη μετανάστευση στα ύψη, έχει ανατρέψει τον εαυτό του.

Στη Βρετανία, το Εργατικό Κόμμα επέκρινε το Συντηρητικό Κόμμα ως χαλαρό στη μετανάστευση. Κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης την περασμένη εβδομάδα, ο Κιρ Στάρμερ, ο υποψήφιος των Εργατικών για πρωθυπουργό, περιέγραψε τον Ρίσι Σούνακ, τον υφιστάμενο Συντηρητικό, ως «τον πιο φιλελεύθερο πρωθυπουργό που είχαμε ποτέ για τη μετανάστευση».

Στην Ε.Ε. στις εκλογές, τα κεντροδεξιά κόμματα τερμάτισαν πρώτα εν μέρει υιοθετώντας μια πιο περιοριστική στάση για τη μετανάστευση.

Τι έπεται;  Η Βρετανία και η Γαλλία θα πραγματοποιήσουν εσωτερικές εκλογές τον επόμενο μήνα. Αυτές οι εκλογές θα είναι πιο χαρακτηριστικές από τις Ευρωεκλογές,  επειδή οι ψηφοφόροι συνήθως νοιάζονται περισσότερο για τη δική τους κυβέρνηση παρά για την ΕΕ.

New York Times