Η ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ «ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ»

ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ
Συγγραφέας- Ερευνητής 

Τα τελευταία χρόνια ακούγεται συνεχώς από τα επίσημα ΜΜΕ, με έκδηλη απορία και αρκετή δόση φόβου, η διαπίστωση ότι η «ακροδεξιά στην Ευρώπη αυξάνει τα ποσοστά της». Στο ερώτημα μάλιστα: «γιατί συμβαίνει αυτό;», οι απαντήσεις που δίνουν οι διάφοροι πολιτικοί και δημοσιογράφοι είναι τόσο επιφανειακές και στερεοτυπικές, που για μια ακόμη φορά διαπιστώνουμε το πόσο αστόχαστα και άκυρα βλέπουν τα προβλήματα του κόσμου.

Σε μια σύγχρονη Ευρώπη στην οποία όλες οι κοινωνικές τάξεις της υιοθέτησαν απρόσκοπτα και άκριτα την αμερικανική οπτική του εύκολου πλουτισμού και της γρήγορης ζωής με κάθε είδους απολαύσεις, συνήθως σεξ, ναρκωτικών και πρόσκαιρης φήμης, ανεξαρτήτως του προσωπικού κόστους, οι πολίτες της, ακόμα κι αυτοί που ενστερνίζονται τη συγκεκριμένη οπτική, αντιλαμβάνονται ότι η κοινωνία έχει πρόβλημα και αναγνωρίζουν, τουλάχιστον επιφανειακά, τα αδιέξοδά της.

Επίσης, για μια δεκαετία κατά την οποία διαδόθηκαν διάφορες ιδεολογίες και ιδεοληψίες, που εκφράζουν ένα μειοψηφικό κοινωνικοπολιτικό τμήμα με ακραίες, παράδοξες και αντιφατικές προτάσεις, και στη συνέχεια με την ολοένα και αυξανόμενη επιβολή και επικράτησή τους, οι πολίτες άρχισαν να στρέφονται, περισσότερο ενστικτωδώς παρά συνειδητά, προς εκείνα τα κόμματα που ισχυρίζονται ότι έχουν λύσεις. Κάτι καθόλα λογικό εφόσον διαπίστωσαν ότι οι πολιτικοί που επέλεξαν τα προηγούμενα χρόνια αντί να λύσουν προβλήματα δημιούργησαν περισσότερα, υιοθετώντας αδιέξοδες πολιτικές και προβληματικές κοινωνικές προτάσεις. Σαφώς και δεν στρέφονται προς την Αριστερά, αφού με τις δικές της υπερβολές και τους άκριτους δογματισμούς της χάθηκε η κοινωνική συνοχή, αλλά κατευθύνονται δεξιότερα της Δεξιάς, στην ουσία σε πιο συντηρητικά κόμματα τα οποία έχουν προγράμματα για δυο τρεις κοινωνικούς τομείς, το πολύ τέσσερις. Δηλαδή τα περισσότερα από αυτά διεκδικούν θέσεις στα εκάστοτε κοινοβούλια αναφερόμενα μονάχα στο μεταναστευτικό, στην αστυνόμευση και στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας, άντε κάποια από αυτά να έχουν και μερικές θολές προτάσεις για τα οικονομικά, την παιδεία και την υγεία…

Εξαιτίας λοιπόν μιας σειράς θεμάτων, όπως: η προώθηση του ατομικισμού, η αλόγιστη αποδοχή της εισροής και εγκατάστασης των μεταναστών, η επικράτηση της καπιταλιστικής οπτικής σε κάθε κοινωνική έκφανση, η επιβολή του άκρατου καταναλωτισμού, η έκδηλη απληστία των επιχειρηματιών και των οικονομικών φορέων, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ανεξαρτήτου τάξεως, μόρφωσης, εθνικότητας και ιδεολογίας, καταλαβαίνουν το πρόβλημα που κοχλάζει αλλά δεν μπορούν να το εκφράσουν πολιτικά ή το εκφράζουν μέσω των δεδομένων πολιτικών κομμάτων που ευαγγελίζονται εντελώς λαϊκίστικα ότι έχουν το χάπι για όλες αυτές τις νοσηρές καταστάσεις, ενώ στην ουσία δεν έχουν πραγματικά ορθές λύσεις.

Εκείνο που αντιλαμβάνονται οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι η διαταραχή και η διάσπαση της κοινωνικής συνοχής μέσα στην οποία μεγάλωσαν και μέχρι πρόσφατα τους προσέφερε ένα ικανοποιητικό περιβάλλον επιβίωσης και διαβίωσης. Βλέπουν δηλαδή μια βίαιη μετάλλαξη των συνθηκών ζωής τους όχι μονάχα εργασιακά, οικονομικά και περιβαλλοντικά, αλλά και μέσα στην οικογένεια, ακόμα και μέσα στο μυαλό τους, αφού πια πρέπει να λογοκρίνουν τις ίδιες τους τις σκέψεις πριν μιλήσουν, παρ’ όλο που οι απανταχού κατήγοροι και δικαστές τους δεν το κάνουν για τον εαυτό τους, καθώς ταυτόχρονα τους επικρίνουν, τους κακοχαρακτηρίζουν, τους διώκουν, τους απομονώνουν και τους αποξενώνουν, για παράδειγμα εξαιτίας μιας πρότασης που είχαν ξεστομίσει πριν δέκα χρόνια. Οι σύγχρονοι «ιεροεξεταστές» δεν διαφέρουν από τους παλιούς παρά μόνο στο ότι δεν θανατώνουν τα θύματά τους… ακόμα.

Η Ιστορία μάς μαθαίνει ότι όταν εγκαθιδρύεται μια ακραία κατάσταση τότε εμφανίζεται η αντίπαλή της. Ο κόσμος δηλαδή λόγω της καταπίεσης που νιώθει από μια εξουσιαστική ή κυρίαρχη ομάδα στρέφεται προς το άλλο άκρο για να την αντιμετωπίσει. Γενικώς οι άνθρωποι στρέφονται προς τα άκρα, ειδικά εμείς εδώ το βιώσαμε κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Σπάνια και μονάχα για μικρές χρονικές περιόδους, κατά περιοχές, υπήρξε μια κάποιου είδους κοινωνική ισορροπία. Στην ουσία αυτό που διδασκόμαστε από την Ιστορία είναι ότι υπάρχουν εποχές αποδοχής του πολιτικοκοινωνικού συστήματος για κάποια χρόνια, συνήθως για το χρονικό διάστημα μιας ή δυο γενιών. Παρατηρούμε δηλαδή μια επαναλαμβανόμενη εκτροπή και εναλλαγή των συνθηκών που επιβάλλονταν με τη βία ή τον τρόμο από πολιτικές, στρατιωτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές εξουσιαστικές ομάδες. Η Ιστορία της ανθρωπότητας δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας συνεχής, αδιάκοπος και αιώνιος αγώνας για την καλυτέρευση της κοινωνίας, σύμφωνα πάντα με τις προτάσεις των διάφορων ομάδων που εναλλάσσονται στην εξουσία. Σε πολλούς αυτή η ιστορική κατάσταση που επικρατεί δεν είναι αντιληπτή επειδή καλύπτεται συνήθως από τους πολέμους που γίνονταν με άλλα κράτη, ακόμα και όταν οι αιτίες εκείνων των πολέμων προέρχονταν από εσωτερικές κοινωνικές αναταραχές.

Ως άνθρωποι είμαστε αγελαία ζώα, που σημαίνει ότι εκ φύσεως γεννιόμαστε και αναζητούμε την κοινωνική συνοχή ώστε: πρώτον, να επιβιώσουμε και, δεύτερον, να εξελιχτούμε τόσο προσωπικά όσο και συλλογικά υπό αποδεκτές συνθήκες ευνομίας και ευπρέπειας. Μονάχα τις προηγούμενες δεκαετίες οι Ευρωπαίοι κατάφεραν να έχουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και αυτό όχι όλοι, αλλά μόνο οι Δυτικοί, αφού οι Ανατολικοί βίωσαν την ανατροπή των συνθηκών ζωής τους με την πτώση του Κομουνισμού και κατόπιν κατά την περίοδο της μετάβασής τους προς τη Δημοκρατία και τον Καπιταλισμό, τα οποία προκάλεσαν τραύματα στην ψυχή τους και άφησαν βαθιές πνευματικές ουλές. Την τελευταία δεκαετία ωστόσο όλοι οι Ευρωπαίοι νιώθουν την ανατροπή των συνθηκών ζωής τους με το διογκούμενο μεταναστευτικό, τις επαναλαμβανόμενες οικονομικές κρίσεις και την επικράτηση παράλογων ιδεοληψιών εξ Αμερικής, που δεν στοχεύουν σε μια προτιμητέα αλλαγή και καλυτέρευση της κοινωνίας, αλλά λόγω των ακραίων που τις εκπροσωπούν ευαγγελίζονται μια ακόμα μεγαλύτερη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής που φυλλοροεί. Με διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας, με σοφιστείες και νεολογισμούς προσπαθούν να καταλύσουν το αρχικό κύτταρο της κάθε κοινωνίας, την οικογένεια, και ταυτόχρονα να χαλιναγωγήσουν το λεξιλόγιο και τις ίδιες τις σκέψεις των ανθρώπων. Δεν είναι η πρώτη φορά στην Ιστορία της ανθρωπότητας που συμβαίνει κάτι τέτοιο, ούτε θα είναι και η τελευταία, ωστόσο επειδή το έχουμε ξαναδεί το έργο, μπορούμε να προλάβουμε τα κακά και τα άσχημα που θα προκληθούν όταν πια επικρατήσουν οι ακραίοι του άλλου άκρου. Ναι, η Ιστορία μας το διδάσκει και αυτό, κατά το αρχικό στάδιο της περιόδου που οι άνθρωποι επιλέγουν το άλλο άκρο για να αλλάξουν τις συνθήκες, ακολουθούν και αποδέχονται τις προτάσεις και τις πράξεις των πιο ακραίων, γίνονται πρώτα τα διαφόρων ειδών έκτροπα και κατόπιν κατευνάζονται τα πνεύματα.

Λόγω της ίδιας του της φύσης ο άνθρωπος δεν είναι γεννημένος να σκέφτεται και να πράττει δημοκρατικά, αλλά έχει την τάση προς τον ολοκληρωτισμό και την εξουσιαστική πυραμίδα. Επίσης λόγω της φύσης του είναι εγωιστής, που σημαίνει ότι η εκμετάλλευση, η κτητικότητα, η απληστία, η φιλαρχία και άλλα πολλά που προκαλούν κακά στον ίδιο και στον περίγυρό του είναι μέσα στο αίμα και στο μυαλό του. Παράλληλα όμως, λόγω της ίδιας του της φύσης, αφού είναι αγελαίο ζώο, αντιλαμβάνεται ότι για να λειτουργεί εύρυθμα η κοινωνία, αλλά και για να προστατευτεί ατομικά και συλλογικά είτε από τις εγωιστικές τάσεις του είτε από τις κοινωνικές ανισότητες που επικρατούν, πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες και νόμοι. Κανόνες που θα χαλιναγωγούν τις εγωιστικές τάσεις των ανθρώπων και νόμοι που θα ρυθμίζουν τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, π.χ. εργασιακά, οικονομικά, επιχειρηματικά κ.λπ..

Με τα χρόνια οι Ευρωπαίοι αντιλήφθηκαν ότι για να μπορούν να επιβιώσουν στις κοινωνίες τους χρειάζεται μια ελαστική διακυβέρνηση που δεν θα εξορίζει, φυλακίζει, σκοτώνει όποιον είναι αδύναμος, ιδεολογικά αντίθετος, διαφορετικός, αντιδραστικός ή και απαθής, οπότε έχοντας γνωρίσει τα κακά των ολοκληρωτισμών στράφηκαν προς πιο δημοκρατικά είδη διακυβέρνησης. Ωστόσο η σημερινή Δημοκρατία δεν φαντάζει τέλεια στα ίδια τα μάτια των Ευρωπαίων, ενώ δεν είναι καν αποδεκτή στα μάτια των περισσότερων μη Ευρωπαίων μεταναστών.

Πραγματικά δεν είναι τέλεια η Δημοκρατία, γιατί ακόμα και σε κυβερνήσεις συνεργασίας, όπου ενώνονται δυο και τρία κόμματα μαζί, το ποσοστό των πολιτών που δεν εκπροσωπείται στην κάθε κυβέρνηση είναι τεράστιο, με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα μεγάλη δυσαρέσκεια για τους νόμους και τις αποφάσεις που επιβάλλονται. Οπότε γίνεται αντιληπτό ότι για να έχουμε περισσότερους ικανοποιημένους πολίτες θα πρέπει να καλυτερεύσει η δημοκρατική διακυβέρνηση με καινούργιες πολιτικές προσθήκες κι όχι να στραφούμε προς κομματικούς σχηματισμούς που λατρεύουν ιδεοληπτικά ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Το ζήτημα όμως είναι η άνοδος της λεγόμενης «ακροδεξιάς», η οποία ισχυρίζεται ότι θα επαναφέρει τη χαμένη κοινωνική συνοχή, κάτι διόλου πιθανό με νόμους και ειρηνικές αποφάσεις, αφού είναι ξεκάθαρο ότι για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να εκδιωχτούν άμεσα και χωρίς προβλήματα εκατομμύρια μεταναστών, να υιοθετηθεί από την πλειονότητα των Ευρωπαίων οριζόντια μια συγκεκριμένη νοοτροπία και ταυτόχρονα να δαμαστεί η απληστία των οικονομικών παραγόντων. Ο κάθε λογικός άνθρωπος μπορεί να καταλάβει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί μέσα σε δημοκρατικό περιβάλλον, οπότε είναι προφανές ότι πιθανόν θα ξαναδούμε ένα παλιό έργο… όχι απαραίτητα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, αλλά ίσως κάτι ακόμη χειρότερο… Βέβαια ας μην είμαστε απαισιόδοξοι, γιατί στην Ιστορία μαθαίνουμε ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να εμφανιστεί εκείνος ο άγνωστος παράγοντας που κάποιες φορές μας σώζει από το χειρότερο.