Ισραήλ και Χαμάς σε κατάσταση αναμονής ενόψει των αμερικανικών εκλογών

Για πρώτη φορά εδώ και δύο μήνες, υπάρχει η πιο αμυδρή αχτίδα ελπίδας για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Πέμπτη στη Ντόχα, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε ότι διαπραγματευτές από ΗΠΑ και Ισραήλ θα ταξιδέψουν στην πρωτεύουσα του Κατάρ τις επόμενες ημέρες για να ξαναρχίσουν οι έμμεσες συνομιλίες Χαμάς-Ισραήλ που σταμάτησαν όταν και οι δύο πλευρές έθεσαν νέους όρους  το καλοκαίρι.

Ο κορυφαίος Αμερικανός διπλωμάτης γύρισε στην περιοχή, κάνοντας στάσεις στο Ισραήλ και σε αρκετές αραβικές πρωτεύουσες αυτή την εβδομάδα για να πιέσει για πρόοδο όσον αφορά την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και ένα σχέδιο της επόμενης μέρας για την περιοχή. Η τελευταία αποστολή του Μπλίνκεν στη Μέση Ανατολή – η 11η του από τις 7 Οκτωβρίου του 2023 – πραγματοποιείται καθώς το Ισραήλ διευρύνει την επίθεσή του στον Λίβανο και προετοιμάζει μια επίθεση αντιποίνων κατά του Ιράν.

Ιδιωτικά, ορισμένοι Αμερικανοί και Άραβες αξιωματούχοι λένε ότι δεν υπάρχει λόγος αισιοδοξίας σχετικά με την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ούτε η Χαμάς ούτε το Ισραήλ έχουν δηλώσει ότι είναι πρόθυμοι να υποχωρήσουν από τους όρους που έχουν θέσει για τον τερματισμό του πολέμου που σκότωσε περισσότερους από 42.000 Παλαιστίνιους και εκτόπισε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Τόσο το Ισραήλ όσο και η Χαμάς παρακολουθούν στενά, και πιθανώς περιμένουν, το αποτέλεσμα των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου, στις οποίες μια νίκη είτε του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είτε της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις θα έχει διαφορετικές επιπτώσεις για τη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα και τη μοίρα των υπόλοιπων ομήρων.

Και οι δύο υποψήφιοι δηλώνουν ότι θέλουν ένα γρήγορο τέλος του πολέμου. Ωστόσο, εάν η Χάρις κληρονομήσει τη σύγκρουση, αναμένεται να ακολουθήσει μια κάπως πιο σκληρή γραμμή έναντι του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου από τον Μπάιντεν, του οποίου η προσέγγιση του Ισραήλ έχει αποξενώσει την προοδευτική βάση του κόμματός του και αποδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό ανεπιτυχής στο να πείσει τον Νετανιάχου να αλλάξει πορεία στη Γάζα. Ωστόσο, όπως ο Μπάιντεν, δεν υποστηρίζει εμπάργκο όπλων στο Ισραήλ.

Είναι λιγότερο σαφές πώς ο Τραμπ θα προσέγγιζε τον θανάσιμο πόλεμο, αν και έχει ζητήσει από το Ισραήλ να «τελειώσει το πρόβλημα» στη Γάζα. Πρόσφατα, κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι προσπαθεί να «συγκρατήσει» τον Νετανιάχου, υποδεικνύοντας ότι το Ισραήλ θα έχει περισσότερη ελευθερία. 

«Δεν θα έχει μεγάλη διαφορά εάν έχουμε την Κάμαλα Χάρις ή τον Ντόναλντ Τραμπ όσον αφορά το Παλαιστινιακό ζήτημα», δήλωσε το μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, Μπασέμ Ναΐμ. Σχετικά με την υποστήριξη προς το Ισραήλ, είπε, «δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο κυβερνήσεων».

Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου απέφυγε να πάρει ανοιχτά πλευρά πριν από τις αμερικανικές κλογές. Ωστόσο, εργάστηκε για να προσελκύσει τον Τραμπ, οι πολιτικές της πρώτης θητείας του οποίου ευνόησαν αποφασιστικά το Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένης της μετεγκατάστασης της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και της αναγνώρισης της ισραηλινής κυριαρχίας στα Υψίπεδα του Γκολάν. Ο επί μακρόν Ισραηλινός πρωθυπουργός επισκέφτηκε τον Τραμπ στο κτήμα του στο Μαρ-α-Λάγκο τον Ιούλιο και είναι γνωστό ότι έχει μιλήσει τηλεφωνικά αρκετές φορές έκτοτε.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Μπάιντεν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ο Νετανιάχου να κρατά μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για να επηρεάσει τις εκλογές υπέρ του Τραμπ.

Μιλώντας στο Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας, ένας Ισραηλινός αξιωματούχος απέρριψε τον ισχυρισμό ότι οι επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη λήψη αποφάσεων του Ισραήλ για μια συμφωνία για τη διάσωση των υπολοίπων 101 ομήρων, τουλάχιστον το ένα τρίτο από τους οποίους εικάζεται ότι είναι νεκροί.

«Αν μπορούμε να έχουμε συμφωνία αύριο, θα το κάνουμε. Δεν περιμένουμε να δούμε αν ο Τραμπ θα εκλεγεί», είπε ο Ισραηλινός αξιωματούχος. «Ο χρόνος δεν είναι υπέρ μας».

Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι περίπου το 90% της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός είχε συμφωνηθεί πριν από τη διακοπή των συνομιλιών αυτό το καλοκαίρι. Στα σημεία που κολλούσαν περιελάμβανε την επιμονή του Ισραήλ να παραμείνουν τα στρατεύματά του στον λεγόμενο  Διάδρομο της Φιλαδέλφειας και να διατηρήσει το δικαίωμα αρνησικυρίας στις ταυτότητες των Παλαιστινίων αιχμαλώτων που ανταλλάσσονται με ομήρους. Στη συνέχεια, η Χαμάς περιέπλεξε περαιτέρω τις συνομιλίες απαιτώντας την απελευθέρωση επιπλέον κρατουμένων που εκτίουν ισόβια κάθειρξη στο Ισραήλ.

Ο νέος αρχηγός πληροφοριών της Αιγύπτου, Χασάν Μαχμούντ Ρασάντ, πρότεινε την επίτευξη πιο περιορισμένης κατάπαυσης του πυρός με τη Χαμάς ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης, με την οποία ένας μικρός αριθμός ομήρων θα απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια μιας σύντομης ηρεμίας στις μάχες, σύμφωνα με το Axios και το NBC.

Ερωτηθείς για τις εκθέσεις, ένας ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που ενημέρωσε δημοσιογράφους που ταξίδευαν με τον Μπλίνκεν είπε ότι οι Ισραηλινοί είναι «ανοιχτοί να δοκιμάσουν» ιδέες που διαφέρουν από τη συνολική συμφωνία που υπέγραψε ο Μπάιντεν στις 31 Μαΐου

«Δεν νομίζω ότι αυτό θα λειτουργήσει», είπε ο Μπασέμ Ναΐμ της Χαμάς. «Είναι μάταιο να προχωρήσουμε σε μια ολιγοήμερη κατάπαυση του πυρός για να δώσουμε στους Ισραηλινούς μια δικαιολογία για να ξαναρχίσουν τον πόλεμο».

Η Χαμάς δεν έχει ακόμη ανακοινώσει ποιος θα αντικαταστήσει τον Γιαχία Σινουάρ, τον σκληροπυρηνικό ηγέτη της ομάδας στη Γάζα που ήταν ο εγκέφαλος των τρομοκρατικών επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου και τον οποίο οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν περιγράψει ως το κύριο εμπόδιο για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Κατά τη διάρκεια της δύο και πλέον ωρών συνάντησής τους στην Ιερουσαλήμ την Τρίτη, ο Μπλίνκεν προέτρεψε τον Νετανιάχου να «εκμεταλλευτεί» τον θάνατο του Σινουάρ «εξασφαλίζοντας την απελευθέρωση όλων των ομήρων και τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Γάζα», ανέφερε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Όμως, καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν χαρακτηρίζει τον θάνατο του ηγέτη της Χαμάς ως μια σημαντική ευκαιρία για να τερματιστεί ο εξαντλητικός πόλεμος, ένας περιφερειακός αξιωματούχος που βρίσκεται κοντά στις συνομιλίες είπε ότι είναι πιθανό να έχει «ελάχιστη επίδραση» στις διαπραγματεύσεις.

«Η Χαμάς είναι γνωστή ότι είναι πολύ προσαρμοστική όταν χάνει ηγέτες», είπε η πηγή.