Τι είναι οι ATACMS, οι πύραυλοι των ΗΠΑ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά της Ρωσίας;

Για πρώτη φορά, η κυβέρνηση Μπάιντεν εξουσιοδότησε την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει βαλλιστικούς πυραύλους που προμήθευσαν οι ΗΠΑ για επιθέσεις εντός της Ρωσίας, λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι, σηματοδοτώντας μια σημαντική αλλαγή πολιτικής.

Οι πύραυλοι είναι γνωστοί ως Army Tactical Missile Systems ή ATACMS . Είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν αρχικά εναντίον ρωσικών και βορειοκορεατικών στρατευμάτων για να υποστηρίξουν τις ουκρανικές δυνάμεις στην περιοχή Κουρσκ της δυτικής Ρωσίας, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.

Η Ουκρανία ασκούσε πίεση στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και καιρό για να λάβει την εξουσιοδότηση, η οποία έρχεται τους τελευταίους μήνες της κυβέρνησης Μπάιντεν. Υπενθυμίζουμε πως ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τζ. Τραμπ δήλωσε ότι θα επιδιώξει έναν γρήγορο τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Τι κάνουν αυτοί οι πύραυλοι;

Οι  ATACMS, κατασκευασμένοι από τη Lockheed Martin, είναι βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού βεληνεκούς που, ανάλογα με το μοντέλο, μπορούν να χτυπήσουν στόχους 190 μίλια μακριά με μια κεφαλή που περιέχει περίπου 375 κιλά εκρηκτικών. Οι βαλλιστικοί πύραυλοι πετούν πολύ ψηλότερα στην ατμόσφαιρα από τους πυραύλους πυροβολικού και πολλές φορές μακρύτερα, επιστρέφοντας στο έδαφος με απίστευτα υψηλή ταχύτητα λόγω της έλξης της βαρύτητας.

Μπορούν να εκτοξευθούν από τους κινητούς εκτοξευτές HIMARS που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ουκρανία, καθώς και από παλαιότερους εκτοξευτές M270 που αποστέλλονται από τη Βρετανία και τη Γερμανία.

Οι ATACMS αναφέρονται συχνά ως «βλήματα μεγάλου βεληνεκούς», αλλά αυτός είναι ένας υποκειμενικός όρος. Μπορούν να φτάσουν περισσότερο στη Ρωσία από οποιονδήποτε άλλο ουκρανικό πύραυλο, αλλά δεν μπορούν να ταξιδέψουν τόσο μακριά όσο ένας πύραυλος κρουζ ή ένας διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος.

Ο πύραυλος ATACMS αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1980 για να καταστρέψει σοβιετικούς στόχους υψηλής αξίας βαθιά πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Κατασκευάστηκε ως ένα σπάνιο κατευθυνόμενο όπλο σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες βασίζονταν κυρίως σε «χαζές βόμβες» και άλλα μη κατευθυνόμενα πυρομαχικά.

Σήμερα, το Πεντάγωνο έχει δύο εκδόσεις του ATACMS στο απόθεμά του — ένα όπλο διασποράς και ένα που φέρει μία μόνο εκρηκτική γόμωση.

Γιατί άργησαν οι ΗΠΑ να δώσουν το ΟΚ στην Ουκρανία;

Η απόφαση σχετικά με το αν θα εξοπλιστεί η Ουκρανία με πυραύλους ATACMS ήταν ένα ευαίσθητο θέμα από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Από τις αρχές του πολέμου, ο Ζελένσκι  ζήτησε όπλα που μπορούν να χτυπήσουν ακόμη βαθύτερα στη ρωσική κατοχή επικράτεια και τελικά στην ίδια τη Ρωσία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες προμήθευσαν την Ουκρανία με ATACMS πέρυσι, αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν μέχρι τώρα είχε αρνηθεί την έγκρισή της για τη χρήση τους πέρα ​​από τα σύνορα με τη Ρωσία.

Ο Λευκός Οίκος ανησυχεί ότι εάν η Ουκρανία χρησιμοποιούσε τον πύραυλο για να χτυπήσει στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία, ο πρόεδρος  Πούτιν θα μπορούσε να απαντήσει κλιμακώνοντας.

«Προσπαθούμε να αποφύγουμε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο», είπε ο Πρόεδρος Μπάιντεν.

Ορισμένοι αξιωματούχοι του Πενταγώνου είχαν επίσης αντιταχθεί στην παροχή αυτών των πυραύλων στους Ουκρανούς λόγω περιορισμένων προμηθειών.

Ο  Ζελένσκι λέει ότι αυτό το είδος όπλου είναι ζωτικής σημασίας για την ικανότητα της χώρας του να ξεκινήσει μια ευρύτερη αντεπίθεση και επέμεινε ότι δεν έχει σχέδια να χτυπήσει ρωσικές πόλεις ή να στοχεύσει αμάχους.

Πώς θα τους χρησιμοποιήσει η Ουκρανία;

Ο ρωσικός στρατός ετοιμάζεται να εξαπολύσει μια μεγάλη επίθεση από περίπου 50.000 στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων των βορειοκορεατικών στρατευμάτων, σε ουκρανικές θέσεις στο Κουρσκ με στόχο την ανακατάληψη όλης της ρωσικής επικράτειας που κατέλαβαν οι Ουκρανοί τον Αύγουστο.

Οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τους πυραύλους ATACMS για να χτυπήσουν συγκεντρώσεις ρωσικών και βορειοκορεατικών στρατευμάτων, βασικά κομμάτια στρατιωτικού εξοπλισμού, κόμβους επιμελητείας, αποθήκες πυρομαχικών και γραμμές ανεφοδιασμού βαθιά μέσα στη Ρωσία. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους Ουκρανούς να αμβλύνουν την αποτελεσματικότητα της ρωσο-βορειοκορεατικής αντεπίθεσης.

Πέρυσι, ο Πρόεδρος Μπάιντεν συμφώνησε να προμηθεύσει αρκετές εκατοντάδες ATACMS για χρήση σε ρωσικά και ουκρανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της κατεχόμενης από τη Ρωσία χερσονήσου της Κριμαίας. Επομένως, δεν είναι σαφές πόσους από τους πυραύλους έχουν αφήσει οι Ουκρανοί στο οπλοστάσιό τους για να χρησιμοποιήσουν στην περιοχή του Κουρσκ.

Τους  έχουν χρησιμοποιήσει οι ΗΠΑ σε μάχη;

Η απάντηση είναι ναι. Ο στρατός των ΗΠΑ εκτόξευσε περίπου 30 ATACMS το 1991 κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Desert Storm, σύμφωνα με κυβερνητικά αρχεία. Χρησιμοποιήθηκαν για να χτυπήσουν τους εκτοξευτές βαλλιστικών πυραύλων μεσαίου βεληνεκούς του Ιράκ και τις θέσεις πυραύλων εδάφους-αέρος.

Αυτές οι εκδόσεις πυρομαχικών διασποράς πρώτης γενιάς μπορούσαν να πετάξουν περίπου 100 μίλια. Μόλις πέρασαν τους στόχους τους, απελευθέρωσαν 950 βόμβες.

Ο στρατός εκτόξευσε επίσης περισσότερους από 400 τακτικούς πυραύλους που έφεραν βόμβες στην Επιχείρηση Iraqi Freedom, σύμφωνα με κυβερνητικά αρχεία, κυρίως τις πρώτες πρωινές ώρες της εισβολής του 2003.

Αργότερα, το Πεντάγωνο περιόρισε τη χρήση πυρομαχικών διασποράς επειδή συχνά αποτύγχανε, γεμίζοντας τα πεδία μάχης με επικίνδυνα σκουπίδια που σκότωσαν και τραυμάτισαν στρατιώτες και πολίτες μετά το τέλος της μάχης. Ο στρατός ανακαίνισε πολλά από τα πρώτα ATACMS στη δεκαετία του 2000 και αντικατέστησε τις βόμβες με μία εκρηκτική κεφαλή.