Η Ρωσία, η Τουρκία και το Ισραήλ στη συριακή επικράτεια

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος και αναλυτής Fareed Zakaria έγραψε αυτή την εβδομάδα στην Washington Post ότι ένα μάθημα από την πτώση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ είναι ότι η Ρωσία, ο κύριος προστάτης του Άσαντ, είναι πιο αδύναμη από όσο νομίζουμε. Θα ήταν βέβαια επιφανειακό να μείνουμε μόνο στην ρωσική «αδυναμία» και σίγουρα μακριά από την ρεαλιστική προσέγγιση των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Η κατάρρευση της κυβέρνησης του Άσαντ και η αποχώρηση του Ιράν, έχουν διευρύνει τους ρόλους και την επιρροή για το Ισραήλ αλλά και για την Τουρκία, που εδραιώνουν τις θέσεις τους στη συριακή επικράτεια.

Ανάλογα με ό,τι θα συμβεί στη συνέχεια, η Ρωσία θα μπορούσε ακόμα να είναι μέρος του παιχνιδιού καθώς παρά το γεγονός της αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων από την αεροπορική βάση Χμεϊμίμ, φαίνεται πως διατηρούν ακόμη τη ναυτική βάση Ταρτούς.

Χθες Κυριακή, ο ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης HTS Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζουλάνι πρόσφερε στον Πούτιν μια ευκαιρία για μια νέα σχέση. Ο Τζουλάνι επιδιώκει επίσης να αποφύγει τη σύγκρουση με το Ισραήλ, το οποίο μέσα από στοχευμένα χτυπήματα έχει αφοπλίσει/καταστρέψει όλη τη στρατιωτική βάση και το υλικό που ήταν προηγουμένως υπό τον έλεγχο του Άσαντ και της συριακής κυβέρνησης και κοιτάζει νέες, μακροπρόθεσμες συμμαχίες με τους Δρούζους και τους Κούρδους που ζουν στη συριακή επικράτεια. 

Την Κυριακή στην αεροπορική βάση Χμεϊμίμ η Ρωσία συνεχίζει να μεταφέρει στρατεύματα και εξοπλισμό από τη Συρία. Οι πληροφορίες που έρχονται στο Geopolitics αναφέρουν ότι οι Ρώσοι ακόμη δεν έχουν πάρει την τελική τους απόφαση σχετικά με την Συρία.

Όμως το ερώτημα που φαίνεται να ταλανίζει ειδικούς και αναλυτές είναι πως θα κυβερνήσουν οι τζιχαντιστές την Συρία. Η τρομοκρατρική οργάνωση Hayat Tahrir al-Sham, το ισλαμιστικό αντάρτικο κίνημα που  πρωτοστάτησε στην ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, έχει ρίζες στο Ισλαμικό Κράτος και την Αλ Κάιντα, παρά την προσπάθεια να ενδυθεί μια δήθεν κοσμικότητα. 

Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ διοικεί μεγάλο μέρος της επαρχίας Ιντλίμπ που ελέγχεται από την αντιπολίτευση από το 2017 και βρίσκεται υπό την τουρκική επιρροή. Στο σημείο αυτό μπαίνει στο παιχνίδι και η Τουρκία η οποία βρήκε την ευκαιρία να εισέλθει στα σαλόνια της διπλωματίας για τις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής μετά την αποτυχία της στο παλαιστινιακό ζήτημα.

Η αποχώρηση του Άσαντ, του Ιράν και της Χεζμπολάχ από τη Συρία ήταν καλά νέα για το Ισραήλ. Αλλά η άνοδος της HTS είναι ανησυχητική, παρά τα μέχρι στιγμής ενθαρρυντικά λόγια  ότι θέλει ηρεμία με το Ισραήλ και υποστηρίζει την ανοχή των μειονοτήτων στη χώρα.

Η ηγεσία του Ισραήλ φαίνεται λιγότερο σίγουρη, μια εβδομάδα μετά, για τη μεταμόρφωση της τρομοκρατικής οργάνωσης  από ό,τι οι ηγεσίες στη Δύση. Από την άλλη, η επερχόμενη ευθυγράμμιση του Ισραήλ με τους Κούρδους είναι ιδιαίτερα άσχημα νέα για τον προστάτη των τζιχαντιστών, τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στόχος του Ερντογάν είναι να συντρίψει τελικά κάθε προοπτική για κουρδική αυτονομία. Οι συριακές δυνάμεις πληρεξουσίου της Άγκυρας έχουν κινηθεί εναντίον των Κούρδων σε συντονισμό με την κατάληψη της Δαμασκού από την HTS. Η ελπίδα του είναι ότι ο Τραμπ δεν θα διασώσει τους Κούρδους, αλλά αυτό δεν είναι εξασφαλισμένο. Η προσέγγιση του Ισραήλ αποτελεί έλεγχο των φιλοδοξιών του Ερντογάν.

Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για τον Ερντογάν και τον αλ Τζολάνι να μην κόψουν τις γέφυρες με τον Πούτιν, ο οποίος θα μπορούσε τελικά να τοποθετηθεί ως χρήσιμος ενδιάμεσος μεταξύ του Ερντογάν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για τη Συρία.

Ακολουθεί χάρτης με τις κινήσεις του Ισραήλ στα Υψίπεδα του Γκολάν