Η Τουρκία ετοιμάζεται για εισβολή στη Συρία

Ο υποστηριζόμενος από την Τουρκία Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA) τερμάτισε την εκεχειρία που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, η οποία οδήγησε στην απόσυρση των υπό την ηγεσία των Κούρδων Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων από την πόλη Μανμπίτζ.

Ο SNA, μια ομπρέλα πολλών ένοπλων φατριών, ενημέρωσε τους Κούρδους του SDF τη Δευτέρα ότι θα επιστρέψουν σε «κατάσταση μάχης». Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των SDF και του SNA έχουν «αποτύχει» και  παρατηρούνταν «σημαντικές στρατιωτικές συγκεντρώσεις» σε περιοχές ανατολικά και δυτικά της κουρδικής πόλης Κομπάνι στα τουρκοσυριακά σύνορα.

Πληροφορίες αναφέρουν  ότι η διαφωνία των δυο πλευρών επικεντρώθηκε στο καθεστώς του Κομπάνι. Οι SDF πρότειναν τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο Κομπάνι και στην κοντινή περιοχή Σουλεϊμάν Σαχ, αλλά απορρίφθηκε από τους υποστηριζόμενους από την Τουρκία τζιχαντιστές.

Η κατάπαυση του πυρός  που είχε επιτευχθεί την προηγούμενη εβδομάδα με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ βασίστηκε στην κατανόηση ότι η Τουρκία και οι σύμμαχοί της, ο SNA δεν θα προχωρήσουν δυτικά του ποταμού Ευφράτη. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν ταξίδεψε στην Άγκυρα την Πέμπτη, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να κάνει έκκληση για επιβολή αυτών των όρων, μαζί με άλλα θέματα που σχετίζονται με τη Συρία. Ωστόσο, η Τουρκία φαίνεται απρόθυμη να ακολουθήσει τους όρους.

Το τέλος της  εκεχειρίας ήρθε καθώς οι Τούρκοι ηγέτες σκληρύνουν τη ρητορική τους εναντίον των SDF, που είναι ο κορυφαίος σύμμαχος του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατά του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) στη Συρία. Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) της Τουρκίας Ομέρ Τσελίκ παρομοίασε τη Δευτέρα την αυτοανακηρυγμένη κυβέρνηση των Κούρδων της Συρίας, γνωστή ως Δημοκρατική Αυτόνομη Διοίκηση Βόρειας και Ανατολικής Συρίας (DAANES), με ένα «μικρο-Μπααθικό κράτος» 

Το Κομπάνι απέκτησε μεγάλη συμβολική σημασία για εκατομμύρια Κούρδους σε όλο τον κόσμο όταν πολιορκήθηκε από το ISIS το 2014 και πέτυχε να σπάσει αυτή την πολιορκία με τη βοήθεια του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Οι εντάσεις στην κυρίως κουρδική νοτιοανατολική περιοχή της Τουρκίας κλιμακώθηκαν απότομα εκείνη την περίοδο, όταν ο Ερντογάν φαινόταν να επευφημεί τους τζιχαντιστές. Αντιμέτωπη με την κατακραυγή, η Άγκυρα επέτρεψε σε Ιρακινούς Κούρδους μαχητές πεσμεργκά να συμμετάσχουν στη μάχη αφήνοντάς τους να περάσουν στο Κομπάνι μέσω Τουρκίας.

Τον Φεβρουάριο του 2015, όταν οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και PKK ήταν ακόμη σε εξέλιξη, οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) βοήθησαν τις τουρκικές δυνάμεις να μεταφέρουν τα λείψανα του Σουλεϊμάν Σαχ, παππού του ιδρυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από μια τοποθεσία κοντά στο Κομπάνι στο ένας λόφος κοντά στα τουρκικά σύνορα. Πριν από τη συριακή σύγκρουση, η τοποθεσία προστατεύονταν από Τούρκους στρατιώτες βάσει συμφωνίας με τη Δαμασκό, αλλά ήταν περικυκλωμένη από το ISIS και η Άγκυρα φοβόταν ότι οι τζιχαντιστές θα την ανατίναζαν.

Την Παρασκευή, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε στο ειδησεογραφικό κανάλι NTV ότι «ο στρατηγικός μας στόχος είναι να εξαλείψουμε το YPG, να απαλλαγούμε από αυτό». Το YPG είναι ο συριακός βραχίονας του PKK και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του SDF.

Να τονίσουμε εδώ πως ο SDF έχει περισσότερους Άραβες παρά Κούρδους στις τάξεις της, ως μέρος μιας στρατηγικής συνασπισμού για την εξασφάλιση υποστήριξης από αραβικές φυλές σε πλειοψηφικά αραβικές περιοχές όπως η Ράκα και η Ντέιρ Εζόρ, οι οποίες διοικούνται από την DAANES. Αυτή η προσέγγιση στοχεύει επίσης να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες της Τουρκίας ότι η ομάδα είναι το PKK μεταμφιεσμένο με στολές που παρέχονται από τις ΗΠΑ.

Ο Φιντάν σημείωσε ότι σε μια «πρώτη φάση», όλα τα μη Συριακά στελέχη του YPG θα πρέπει να φύγουν από τη Συρία, αν και δεν διευκρίνισε έναν προορισμό. Σε μια δεύτερη φάση, όλοι οι Σύροι εντός της δομής διοίκησης του YPG θα πρέπει επίσης να εγκαταλείψουν τη χώρα. Η δήλωση αυτή περιλαμβάνει τον αρχηγό των SDF Μασλούμ Αμπντί Κομπάνι, υψηλόβαθμο στέλεχος στο PKK για πολλά χρόνια;

Το ερώτημα είναι κρίσιμο. Ο Κομπάνι είναι ένας πολύ αξιόπιστος σύμμαχος της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, στο βαθμό που έχει καταστεί σαφές σε αρκετές περιπτώσεις ότι η αντικατάστασή του θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις επιχειρήσεις του συνασπισμού στη Συρία. Απολαμβάνει επίσης ισχυρή λαϊκή υποστήριξη στη ζώνη που διοικείται από τους Κούρδους, η οποία ξεπερνά το υπόβαθρό του στην ανταρτική στολή.

Την περασμένη εβδομάδα, το Κομπάνι πρόσφερε στην Τουρκία μέσω των διεθνών μέσων ενημέρωσης να αποκαταστήσει τα λείψανα του Σουλεϊμάν Σαχ στην αρχική τους ανάπαυση. Ξεκίνησε εκ νέου την προσφορά τη Δευτέρα μέσω X, λέγοντας ότι οι δυνάμεις του θα ήταν πρόθυμες να παράσχουν πρόσβαση στην τοποθεσία, φαινομενικά μέσω Κομπάνι όπως το 2014.

Η Τουρκία δεν έχει ακόμη απαντήσει στο τελευταίο κλαδί ελιάς του Κομπάνι, ενισχύοντας τους φόβους ότι η τοποθεσία θα καταληφθεί με τη βία.