Αναλύοντας την Γροιλανδία

Ξαφνικά, όλοι μιλούν για τη Γροιλανδία. Κανονικά, η Γροιλανδία είναι ένα μέρος που αγνοείται σε μεγάλο βαθμό από τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά οι δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ την έχουν φέρει στο διεθνές προσκήνιο. Αν η Γροιλανδία γινόταν ξαφνικά η 51η πολιτεία των ΗΠΑ, θα είχε τόσους γερουσιαστές όσο και η πολιτεία της Καλιφόρνια γεγονός που θα μπορούσε να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για την ισορροπία δυνάμεων στο Κογκρέσο. Αλλά γιατί οι πολίτες της Γροιλανδίας θα ήθελαν να γίνουν το επόμενο Πουέρτο Ρίκο; Περίπου 56.000 άνθρωποι ζουν στη Γροιλανδία, και το 80 τοις εκατό της περιοχής καλύπτεται από πάγο, λοιπόν, γιατί λοιπόν ο Τραμπ θέλει τόσο πολύ και δημιουργεί συζήτηση;

Ας δούμε μερικά στοιχεία για την Γροιλανδία

Η Γροιλανδία είναι το μεγαλύτερο νησί του κόσμου και μια αυτόνομη εξαρτώμενη περιοχή της Δανίας με αυτοδιοίκηση και δικό της κοινοβούλιο.

Αν και αποτελεί μέρος της ηπείρου της Βόρειας Αμερικής, η Γροιλανδία συνδέεται πολιτικά και πολιτιστικά με την Ευρώπη -ιδίως τις δύο αποικιακές δυνάμεις, τη Νορβηγία και τη Δανία- από τον 9ο αιώνα.

Η Δανία συνεισφέρει τα δύο τρίτα των εσόδων του προϋπολογισμού της Γροιλανδίας, ενώ τα υπόλοιπα προέρχονται κυρίως από την αλιεία. Τα πιθανά αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών σπάνιων γαιών έχουν προσελκύσει εταιρείες αναζήτησης, αλλά και γεωπολιτικό ενδιαφέρον.

Η Γροιλανδία απολαμβάνει αέναο φως της ημέρας για δύο μήνες κάθε χρόνο. Πάνω από το 80% του νησιού καλύπτεται από μόνιμο πάγο πάχους 4 χιλιομέτρων κατά τόπους. Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί τήξη αυτού, αλλά έχει επίσης αυξήσει την πρόσβαση στους ορυκτούς πόρους της Γροιλανδίας.

Οι ΗΠΑ θεωρούσαν εδώ και καιρό τη Γροιλανδία ως στρατηγικής σημασίας και δημιούργησαν μια βάση ραντάρ στη Thule κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Με το λιώσιμο των πάγων γύρω από τη Γροιλανδία, η πιθανότητα ανοίγματος νέων εμπορικών οδών έχει αυξήσει τη σημασία της Αρκτικής.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πρωτεύουσα: Nuuk

Έκταση: 2.166.086 τ.χλμ

Πληθυσμός: 57.000

Γλώσσες: Γροιλανδικά, επίσης δανικά και αγγλικά

Προσδόκιμο ζωής: 71 χρόνια (άνδρες) 76 χρόνια (γυναίκες)

ΗΓΕΣΙΑ:

Αρχηγός Κράτους: Ο βασιλιάς Φρειδερίκος Χ της Δανίας

Πρωθυπουργός της Γροιλανδίας: Mute Bourup Egede

Ο Egede ανέλαβε τον Απρίλιο του 2021 αφού το αριστερό κόμμα του Inuit Ataqatigiit κέρδισε τις κοινοβουλευτικές εκλογές σε μια πλατφόρμα διακοπής ενός έργου εξόρυξης σπάνιων μετάλλων για περιβαλλοντικούς λόγους.

Η διαφωνία για το έργο οδήγησε στην κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης στις αρχές του έτους, ανοίγοντας το δρόμο για πρόωρες εκλογές.

Τον Ιανουάριο του 2025, ο Egede ανακοίνωσε την επιθυμία να αποκτήσει ανεξαρτησία από τη Δανία μετά τα σχόλια του εκλεγμένου Προέδρου Τραμπ για την αγορά της επικράτειας.

“Η ευκαιρία του λαού της Γροιλανδίας για ανεξαρτησία έχει υιοθετηθεί μέσω των διατάξεων του νόμου περί αυτοδιοίκησης, δημιουργώντας έτσι μια νομική βάση για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η ανεξαρτησία”, είπε ο Egede.

https://www.shadedrelief.com/greenland/Greenland-Map.jpg

Μερικές βασικές ημερομηνίες στην ιστορία της Γροιλανδίας:

982 – Η Γροιλανδία ανακαλύπτεται από τον Νορβηγό, Erik the Red, ο οποίος αποκαλεί την ανακάλυψή του “Green Land” για να την κάνει πιο ελκυστική. Το 986 επιστρέφει με αποίκους.

14ος-15ος αιώνας – Οι σκανδιναβικοί οικισμοί εξαφανίζονται, ίσως στην αρχή της Μικρής Εποχής των Παγετώνων καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν σημαντικά.

1721 – Μια αποστολή με επικεφαλής τον Δανό-Νορβηγό ιεραπόστολο Hans Egede δημιουργεί ένα νέο δανικό αποικισμό. Ένας νέος οικισμός ιδρύεται κοντά στη σημερινή πρωτεύουσα, Nuuk.

1940 – Η Δανία καταλαμβάνεται από τη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1941-1945 – Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταλαμβάνουν τη Γροιλανδία για να την υπερασπιστούν έναντι πιθανής εισβολής από τη Γερμανία.

1950 – Η Δανία συμφωνεί να επιτρέψει στις ΗΠΑ να ανακτήσουν τη χρήση της αεροπορικής βάσης Thule, η οποία επεκτάθηκε σημαντικά μεταξύ 1951 και 1953 ως μέρος μιας αμυντικής στρατηγικής του ΝΑΤΟ για τον Ψυχρό Πόλεμο.

1953 – Η Γροιλανδία γίνεται αναπόσπαστο μέρος του Βασιλείου της Δανίας.

1968 – Βομβαρδιστικό B-52 της USAF που μετέφερε πυρηνικά όπλα συντρίβεται. Δεκαετίες αργότερα, μια αναφορά του BBC λέει ότι παρά τους προηγούμενους ισχυρισμούς των ΗΠΑ για το αντίθετο, οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν μόνο τρεις από τις τέσσερις βόμβες υδρογόνου.

1979 – Η Γροιλανδία αποκτά την κυριαρχία της χώρας μετά από δημοψήφισμα.

1985 – Η Γροιλανδία αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) λόγω διαφωνίας με τους κανονισμούς της ΕΟΚ για την εμπορική αλιεία και την απαγόρευση της ΕΟΚ για προϊόντα από δέρμα φώκιας.

1999 – Το Ανώτατο Δικαστήριο της Δανίας αποφασίζει ότι οι Ινουίτ εξορίστηκαν παράνομα από τη γη τους στη βόρεια Γροιλανδία το 1953 για να επεκτείνουν οι ΗΠΑ την αεροπορική βάση τους, αλλά τους αρνείται το δικαίωμα επιστροφής.

2008 – Οι Γροιλανδοί ψηφίζουν σε δημοψήφισμα για περισσότερη αυτονομία και μεγαλύτερο έλεγχο στους ενεργειακούς πόρους.

2010 – Το στρώμα πάγου της Γροιλανδίας συρρικνώνεται γρηγορότερα και συμβάλλει περισσότερο στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, επιβεβαιώνει μια μελέτη στο περιοδικό Science.

2013 – Η Γροιλανδία τερματίζει την 25ετή απαγόρευση της επικράτειας για την εξόρυξη ραδιενεργών υλικών όπως το ουράνιο, οδηγώντας σε έκρηξη στις εξαγωγές ορυκτών πόρων.

2021 – Η Γροιλανδία απαγορεύει κάθε νέα εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου στην επικράτειά της. Κυβερνητικά στελέχη λένε ότι η περιβαλλοντική «τιμή της εξόρυξης πετρελαίου είναι πολύ υψηλή». Βροχή πέφτει στην κορυφή του πάγου της Γροιλανδίας για πρώτη φορά στην καταγεγραμμένη ιστορία, την οποία οι επιστήμονες αποδίδουν στην κλιματική αλλαγή.

2024 – Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επαναλαμβάνει την επιθυμία του να αγοράσει τη Γροιλανδία. Λίγο αργότερα, η Δανία ανακοινώνει μια τεράστια ώθηση στις αμυντικές δαπάνες για τη Γροιλανδία και ο βασιλιάς Φρειδερίκος αλλάζει το βασιλικό οικόσημο για να εμφανίζει πιο εμφανή τη Γροιλανδία και τις Νήσους Φερόε.

Χειριστές της Δανικής Jägerkorpset (Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων) κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης στις αρκτικές συνθήκες της Γροιλανδίας. Φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα ο στρατός της Δανίας από το 2024.