Άνοιγμα της Κίνας στη Μέση Ανατολή εν μέσω της έντασης που προκάλεσε η πρόταση Τραμπ

Καθώς ο αραβικός κόσμος παλεύει με το σοκ από τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τον εκτοπισμό 1,7 εκατομμυρίων Παλαιστινίων και την «κατάληψη» της Γάζας, το Πεκίνο βρίσκει στρατηγικά ανοίγματα στη μετατόπιση της αμερικανικής πολιτικής στο θέμα.

Για την Κίνα, η ακραία θέση του Τραμπ σχετικά με την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση παρέχει μια ευκαιρία να κερδίσει την εύνοια στον αραβικό κόσμο καθώς υπονομεύει τη θέση των ΗΠΑ. Επιτρέπει επίσης στην Κίνα να τοποθετηθεί διπλωματικά ως ισορροπημένος μεσολαβητής και, το πιο σημαντικό, παρέχει στο Πεκίνο δικαιολογίες για τις δικές του εδαφικές φιλοδοξίες.

Η εμπλοκή του Τραμπ σε ένα μη βιώσιμο αυτοκρατορικό όραμα όχι μόνο αποξενώνει τους εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά δίνει επίσης στην Κίνα μια εύκολη διπλωματική νίκη και πυρομαχικά για τους δικούς της γεωπολιτικούς ελιγμούς.

Σε μια πλήρη ρήξη με την αμερικανική πολιτική για την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση από τη δεκαετία του 1970, ο Τραμπ πρότεινε την Τρίτη μια αμερικανική «κατάληψη» της Γάζας και την αναγκαστική μετακίνηση του παλαιστινιακού πληθυσμού της στην Αίγυπτο και την Ιορδανία.

«Όλοι τους – μιλάμε για πιθανώς 1,7 εκατομμύρια, ίσως 1,8 εκατομμύρια, αλλά νομίζω ότι όλοι», είπε ο Τραμπ, αναφερόμενος στη μόνιμη μετεγκατάσταση Παλαιστινίων από τη Γάζα, ενώ φανταζόταν τη μετατροπή της Λωρίδας της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής». «Αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι που θα μπορούσε να είναι τόσο υπέροχο», πρόσθεσε ο Τραμπ.

Τόσο η Αίγυπτος όσο και η Ιορδανία αντιτίθενται σθεναρά σε μια τέτοια κίνηση, δεδομένων των εσωτερικών τους ανησυχιών, της προοπτικής υπονόμευσης των παλαιστινιακών εθνικών φιλοδοξιών και του βαθιά αισθητού τραύματος του εκτοπισμού στην παλαιστινιακή συλλογική μνήμη.

Για τον Τραμπ, όμως, τα πάντα αφορούν τον Τραμπ. «Δεν θα μου πουν όχι», είπε όταν ρωτήθηκε για την απάντηση του Αμμάν και του Καΐρου. Ο βασιλιάς Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας πρόκειται να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο την επόμενη εβδομάδα.

Η διαρκής παρουσία της Χαμάς, η κατηγορηματική απόρριψη των κατοίκων της Γάζας να ξαναζήσουν τους εκτοπισμούς του 1948 και του 1967 και οι κόκκινες γραμμές ασφαλείας της Ιορδανίας κάνουν την πρόταση του Τραμπ να ακούγεται περισσότερο σαν φαντασίωση ακινήτων παρά με βιώσιμο μεταπολεμικό οδικό χάρτη. Αν και πολλοί ισχυρίζονται ότι πρόκειται για διπαραγματευτική τακτική.

Άνοιγμα της Κίνας εν μέσω χάους του Τραμπ

Για την Κίνα, οι δηλώσεις Τραμπ παρουσιάζουν τρεις ρωγμές στην πολιτική των ΗΠΑ ,τις οποίες το Πεκίνο μπορεί να εκμεταλλευτεί προς όφελός του:

1. Διπλωματική αντίθεση 

Η Κίνα δεν έχασε χρόνο εκμεταλλευόμενη την ευκαιρία για να κάνει μια έντονη αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Οι Παλαιστίνιοι που κυβερνούν την Παλαιστίνη είναι η θεμελιώδης αρχή για τη μεταπολεμική διακυβέρνηση στη Γάζα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιαν. «Είμαστε αντίθετοι στην αναγκαστική μετακίνηση και μετεγκατάσταση του πληθυσμού στη Γάζα», τόνισε ο Λιν. Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης τόσο στα αραβικά όσο και στα μανδαρινικά ενίσχυσαν τα σχόλια του Τραμπ, με αναρτήσεις στην αραβική γλώσσα που αναφέρονται στο λεγόμενο σχέδιο για το Μεγάλο Ισραήλ και κατηγορούν τη Δύση για την τόλμη του εβραϊκού κράτους.

2. Καθεστώς διαμεσολαβητή

Η αντίδραση της Κίνας έγινε πρωτοσέλιδο στα παλαιστινιακά μέσα ενημέρωσης, με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων, WAFA, να παρουσιάζει εμφανώς τη θέση του Πεκίνου. Ενώ η Κίνα έχει προσπαθήσει προηγουμένως να μεσολαβήσει στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων, οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν παραμερίσει τον ρόλο της. Οι δηλώσεις Τραμπ μπορεί να προσφέρουν στο Πεκίνο νέες ευκαιρίες μόχλευσης.

3. Βολικό κάλυμμα για την Ταϊβάν

Το πιο σημαντικό για το Πεκίνο, η βομβιστική ρητορική του Τραμπ -είτε για τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά, της Γροιλανδίας ή τώρα της Γάζας- παρέχει στην Κίνα το τέλειο κάλυμμα για τα δικά της σχέδια προς την Ταϊβάν. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αγνοήσουν το διεθνές δίκαιο, το Πεκίνο θα χαρεί να χρησιμοποιήσει αυτό το προηγούμενο για να δικαιολογήσει τις ενέργειές του.

Η Κίνα είναι περισσότερο από πρόθυμη να αφήσει τον Τραμπ να εμπλακεί στη Γάζα, ενώ εδραιώνει την κυριαρχία της στα ηλεκτρικά οχήματα στην περιοχή και παρουσιάζεται ως πιο ευχάριστος εταίρος για τον αραβικό κόσμο – χωρίς να ανταγωνίζεται άμεσα το Ισραήλ.