Όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας στη Σαουδική Αραβία

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία συμφώνησαν την Τρίτη να εργαστούν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία μετά από μια συνάντηση υψηλού επιπέδου στη Σαουδική Αραβία – τις πρώτες υπουργικές συνομιλίες μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας από το 2023.

Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο χωρών διήρκεσαν σχεδόν πέντε ώρες και διεξήχθησαν από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους.

Ο Ρούμπιο και ο Λαβρόφ είχαν συνομιλίες στο Ριάντ ως συνέχεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν την περασμένη εβδομάδα. Μαζί με τον Ρούμπιο ήταν ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Μάικ Βαλτς και ο ειδικός απεσταλμένος  για ζητήματα Μέσης Ανατολής Στιβ Γουίτκοφ, ενώ ο βοηθός του Ρώσου προέδρου Γιούρι Ουσάκοφ και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων  και Κίριλ Ντμίτριεφ ήταν εκεί μαζί με τον Λαβρόφ. Παρευρέθηκαν ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν και ο Μουσάεντ μπιν Μοχάμεντ Αλ-Αϊμπάν, υπουργός Εξωτερικών και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του βασιλείου, σύμφωνα με δηλώσεις των χωρών.

Οι συζητήσεις διεξήχθησαν σε μια προσπάθεια να «αποκατασταθεί η διμερής σχέση», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι συμφωνήθηκαν τα ακόλουθα σημεία:

• Δημιουργία «μηχανισμού διαβούλευσης» για την αντιμετώπιση ζητημάτων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας σε μια προσπάθεια «ομαλοποίησης» των εργασιών των διπλωματών κάθε χώρας
• Διορισμός «ομάδων υψηλού επιπέδου» για να αρχίσουν να εργάζονται για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία «με τρόπο που να είναι διαρκής, βιώσιμος και αποδεκτός από όλες τις πλευρές»
• Προετοιμασία για μελλοντική συνεργασία σε «θέματα αμοιβαίου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος» καθώς και σε οικονομικές και επενδυτικές ευκαιρίες που θα προέκυπταν από τη μεταπολεμική Ουκρανία

Το επίσημο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass μετέδωσε ότι οι συνομιλίες ολοκληρώθηκαν αργά το απόγευμα τοπική ώρα μετά από τεσσεράμισι ώρες. Η ρωσική πλευρά δεν σχολίασε αμέσως τις λεπτομέρειες των συζητήσεων. Αργότερα το Ρωσικό ΥΠΕΞ έβγαλε σχετική ανακοίνωση όπου τόνισε τη σημασία της εξάλειψης των βαθύτερων αιτιών της σύγκρουσης, της δημιουργίας κατάλληλων συνθηκών για την επίτευξη διαρκούς και διαρκούς ειρήνης και της διασφάλισης της ασφάλειας και των νόμιμων συμφερόντων όλων των χωρών της περιοχής

Το επίσημο πρακτορείο Τύπου της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε ότι οι συνομιλίες διεξήχθησαν ως μέρος των «προσπαθειών του βασιλείου για την προώθηση της παγκόσμιας ασφάλειας και ειρήνης». Οι ΗΠΑ ευχαρίστησαν στη δήλωσή τους τη Σαουδική Αραβία και τον διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Η συνάντηση της Τρίτης ήταν η υψηλότερη από τότε που ο Λαβρόφ συναντήθηκε με τον τότε Υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στο περιθώριο της G20 τον Μάρτιο του 2023.

Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, προκαλώντας ευρεία καταδίκη. Παρά το γεγονός ότι περίμενε μια εύκολη νίκη, η συνέχεια αποδείχτηκε δύσκολη για την ρωσική πλευρά η οποία δεν μπόρεσε να επιτύχει τη νίκη που επιθυμούσε και προχώρησε σ΄έναν πόλεμο φθοράς της Ουκρανίας. Η Ρωσία είπε ότι η εισβολή έγινε για την υποστήριξη των φιλορωσικών  περιοχών Ντόνετσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία. Η Ουκρανία πολεμά εκεί τους υποστηριζόμενους από τη Ρωσία αυτονομιστές από το 2014.

Η επιλογή του Ριάντ 

 Ο Τραμπ ανέδειξε τη Σαουδική Αραβία ως τόπο συνάντησης με τον Πούτιν μετά από κλήση της περασμένης εβδομάδας. Οι σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας έχουν σημειώσει δυναμική από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στην εξουσία τον περασμένο μήνα, με το βασίλειο να επιδιώκει να επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Ρούμπιο συναντήθηκε με τον Σαουδάραβα ομόλογό του, πρίγκιπα Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν, τη Δευτέρα.

Η Άννα Τζέικομπς, μη μόνιμη υπότροφος στο Ινστιτούτο των Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσιγκτον, είπε ότι το Ριάντ θα επωφεληθεί σημαντικά από τη φιλοξενία τέτοιων συνομιλιών.

«Η Σαουδική Αραβία αποκτά μεγαλύτερη γεωπολιτική επιρροή φιλοξενώντας αυτές τις συνομιλίες, ειδικά με την κυβέρνηση Τραμπ, αλλά και με σημαντικούς παίκτες στην παγκόσμια ενέργεια όπως η Ρωσία», είπε στο Al-Monitor.

Η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία διατηρούν εγκάρδιες σχέσεις και συντονίζουν την παραγωγή πετρελαίου μέσω του καρτέλ του ΟΠΕΚ+.

Η Σαουδική Αραβία έχει μεσολαβήσει μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας καθώς και της Ρωσίας και της Ουκρανίας τα τελευταία χρόνια. Το 2022, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα βοήθησαν στην απελευθέρωση της Αμερικανίδας σταρ του μπάσκετ Brittney Griner από τη Ρωσία. Την ίδια χρονιά, η Σαουδική Αραβία μεσολάβησε για ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Το Reuters ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι η Σαουδική Αραβία συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην απελευθέρωση του Αμερικανού δασκάλου Marc Fogel από μια ρωσική φυλακή στις 11 Φεβρουαρίου.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι απέρριψε την ιδέα να διαπραγματεύονται ΗΠΑ και Ρωσία για το μέλλον της χώρας του. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τη Δευτέρα, είπε ότι το Κίεβο δεν θα αναγνωρίσει καμία συμφωνία που θα γίνει χωρίς αυτό.

«Δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε καμία συμφωνία για εμάς χωρίς εμάς», είπε ο Ζελένσκι σε δημοσιογράφους στο Άμπου Ντάμπι. «Και δεν θα αναγνωρίσουμε τέτοιες συμφωνίες».

Η Ουκρανία και τα ΗΑΕ ολοκλήρωσαν την εμπορική τους συμφωνία τη Δευτέρα κατά την επίσκεψη του Ζελένσκι.

Ποια η συνέχεια

Το χρονοδιάγραμμα για την πιθανή συνάντηση Τραμπ και Πούτιν δεν είναι ακόμη σαφές. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε την Τρίτη ότι «λίγα είναι γνωστά» αυτή τη στιγμή για μια μελλοντική συνάντηση Τραμπ-Πούτιν, σύμφωνα με τον Tass.

Ο Ουσάκοφ δήλωσε στο ρωσικό Channel One την Τρίτη ότι μια συνάντηση την επόμενη εβδομάδα είναι «απίθανη», λέγοντας ότι αξιωματούχοι και από τις δύο χώρες «έχουν πολλή δουλειά να κάνουν».