Οι ανακατατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα και η Ελλάδα

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας

Υπάρχουν ανακατατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα και εμείς δεν έχουμε εστιάσει σε όσα συμβαίνουν γύρω μας,  καθώς χρόνιες εσωτερικές παθογένειες σε όλα τα επίπεδα δεν μας αφήνουν.

Η Ε.Ε. δείχνει σημεία φθοράς και κατάρρευσης. Η Γερμανία αδυνατεί να βρει πατήματα (ο νέος καγκελάριος αναμένεται να έχει δύσκολο έργο) ενώ ο Μακρόν, παρά την προσπάθεια του, δεν πείθει για τη δυναμική της Γαλλίας να αναλάβει ρόλο ηγέτη στην Ένωση. Δείγμα αυτού ό,τι συνέβη με τις ΗΠΑ και τον Τράμπ και πως εξελίχθηκε η μεταξύ τους συζήτηση.

Οι ΗΠΑ δείχνουν πώς βαδίζουν σε δρόμο PAX AMERICANA καθώς τους το επιτρέπει η ισχύς τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος απαιτεί και παίρνει και βάζει άλλους να πληρώνουν το μάρμαρο. Το Δίκαιο του Ισχυρού, όπως το έχει παρουσιάσει ο Θουκυδίδης εδώ και αιώνες.  Τόσο απλά. Ετοιμάζεται τώρα για σύγκρουση με την ΕΕ σε οικονομικό επίπεδο. Είναι μια διαδικασία που χρειάζεται αν θέλει να ανταγωνιστεί μετά την Κίνα. Η ΕΕ είναι αγκάθι, καθώς δεν είναι αμελητέο οικονομικό εμπόδιο. Στρατιωτικά δεν έχει καμία ισχύ. Αλλά, οικονομικά μπορεί να του κάνει ζημιά αν αποφασίσει να συνεργαστεί εκ νέου με Κίνα και Ρωσία ή ακόμα και με δυνάμεις, όπως η Ινδία ή οι χώρες της αναπτυσσόμενης Αφρικής.

Η Ρωσία θέλει να τελειώνει και αυτή με τον πόλεμο, καθώς βλέπει τις εξελίξεις να την αφήνουν πίσω αφού η Κίνα προχωράει όπως και οι ΗΠΑ έβαλαν την στρατηγική τους προς ανάπτυξη και κάλυψη του κενού. Η ΕΕ μπορεί να μην έχει ισχύ, αλλά επιχειρούνται  αλλαγές ισορροπιών εντός της με εθνικό προσανατολισμό, οι οποίες  δεν είναι βέβαιο πώς θα της δώσουν ισχυρό ατού στο μέλλον. Πρέπει λοιπόν να πάρει «φόρα» καθώς με βαρίδια δεν μπορεί να προχωρήσει.

Στην Μέση Ανατολή ο νικητής είναι το Ισραήλ. Το καταλάβαν όλοι. Όλοι έχουν σιωπήσει και θέλουν πλέον συνεργασία. Μέχρι και η φανατική υποστηρίκτρια της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς,  η Τουρκία, έχει σιωπήσει και δεν καταφέρεται πλέον εναντίον του. Το τυχερό για εμάς είναι πώς έχουμε (ακόμα) στενή συνεργασία μαζί του και ΠΡΕΠΕΙ να το εκμεταλλευθούμε στο 110% όσο ακόμα διαρκεί.

Σε όλα αυτά τρία σημεία αναφοράς που πρέπει να εξετάσουμε με προσοχή:

1. Οδοί εμπορίου: Είτε λέγεται δρόμος μεταξιού, είτε υπερ-σιδηρόδρομος, είτε οτιδήποτε άλλο, να θυμόμαστε πώς το οικονομικό μετέχει πολέμων και ισχύος πλέον. Πρέπει να έχουμε μεγάλη συμμετοχή αν θέλουμε να μας λάβουν σοβαρά.

2. Ενεργειακό: Δύο περιοχές με μέγιστη σημασία Αρκτικός Ωκεανός και Αφρική. Υπάρχει έντονη δραστηριότητα η οποία θα φανεί στα επόμενα έτη. Αυτό θα αλλάξει ισορροπίες εκ νέου. Για την χώρα μας όσο πιο γρήγορα κάνουμε κινήσεις στα υπάρχοντα κοιτάσματα τόσο το καλύτερο. Η ηλεκτρική ενέργεια δεν έχει πείσει. Υπάρχει μεγάλη επιστροφή σε πυρηνική ενέργεια αλλά και ορυκτά καύσιμα με καθαρή καύση (αέριο).

3. Τεχνολογία. Εδώ πάμε καλά. Και είναι η πρώτη φορά που το λέω καθώς έχω και καθαρή εικόνα στο τί συμβαίνει εκτός συνόρων. Η Ελλάδα έχει μια καλή λειτουργία σε επίπεδα τεχνολογίας και ειδικά σε θέματα governance και cyber security. Το πρόβλημα της χώρας μας είναι πώς δυστυχώς δεν υπάρχει πραγματική εστίαση σε αυτό από εταιρίες και κράτος, αφού το R&D παραμένει πολύ χαμηλά. Έχουμε όμως εξαιρετικά μεγάλες δυνατότητες και μακάρι να πάμε μπροστά σε αυτό.

Να σημειωθεί εδώ πώς ίσως είμαστε στις ΤΟΡ10 χώρες του κόσμου που ξεκινάμε με χρήση ΑΙ σε κρατικό επίπεδο. Δεν προβάλλεται. ΚΑΚΩΣ ΚΑΚΙΣΤΑ. Στο εξωτερικό η ΑΙ έχει πάρει πρώτη θέση σε όλα. Κυριολεκτικά σε όλα.

Σε όλα αυτά καλό είναι να θυμόμαστε επίσης πώς οι χρονικές συγκυρίες είναι ΠΡΟΣΚΑΙΡΕΣ. Δεν είναι για πάντα εκεί. Ήδη το βιώνουμε ως Ελλάδα απέναντι στις ΗΠΑ καθώς οι ισορροπίες και οι σχέσεις που είχαμε με την κυβέρνηση Μπάιντεν άλλαξαν με την επιστροφή Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Καταφέραμε και πήραμε κάποια πράγματα αλλά όχι όσα θα έπρεπε. Και τώρα θα κληθούμε να διαχειριστούμε πολύ δύσκολες καταστάσεις.

—

Το παραπάνω κείμενο δείχνει γιατί οι παθογένειες στην χώρα μας διαχρονικά αποτελούν σοβαρό βαρίδι. Και δυστυχώς ξαναλέω καμία πολιτική οντότητα διαχρονικά αλλά και σήμερα δεν έχει καμία μα καμία ελπίδα να πείσει. Αλλά ακόμα και αν υπήρχε, φοβάμαι πώς ούτε εμείς ως πολίτες είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε μια χώρα οργανωμένη στο 90% που θα βοηθάει μεν αλλά θα τιμωρεί κάθε παρέκκλιση μας.

Αυτό το πρόβλημα προκαλεί ομφαλοσκοπήσεις για πολλά χρόνια και φυσικά αποσυντονίζει και δεν οδηγεί προς εξελίξεις. Και θα χάσουμε και άλλα πράγματα στο μέλλον.