Βυζαντινός τάφος 1.500 ετών ανακαλύφθηκε στη Συρία

Τα ερείπια ενός υπόγειου βυζαντινού ταφικού συγκροτήματος που πιστεύεται ότι είναι 1.500 ετών ανακαλύφθηκαν στη βόρεια Συρία, αναδεικνύοντας την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της χώρας που έχει υποστεί μαζικές καταστροφές κατά τη διάρκεια του 14ετούς εμφυλίου πολέμου.

Η ανακάλυψη, που επιβεβαιώθηκε από το Associated Press , έγινε στις 25 Μαΐου κατά τη διάρκεια εργασιών ανακατασκευής στην πόλη Maarat al-Numan, στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ. Η πόλη βρίσκεται στον στρατηγικό αυτοκινητόδρομο M5 που συνδέει τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, το Χαλέπι, με την πρωτεύουσα, Δαμασκό.

أثناء الحفر لإنشاء مقهى… اكتشاف مدافن تعود للعهد البيزنطي في معرة النعمان
تصوير: أسعد الأسعد#الشرق #الشرق_سوريا pic.twitter.com/nmIGTWzVHp

— الشرق للأخبار – سوريا (@AsharqNewsSYR) May 26, 2025

Αφού απομακρύνθηκαν τα ερείπια ενός κατεστραμμένου σπιτιού, ένας εργολάβος  αποκάλυψε πέτρινα ανοίγματα υπόγεια κατά τη διάρκεια των εργασιών εκσκαφής. Αυτό ώθησε τους κατοίκους να ειδοποιήσουν τη Διεύθυνση Αρχαιοτήτων Ιντλίμπ, η οποία απέστειλε μια ομάδα για να επιθεωρήσει και να ασφαλίσει τον χώρο.

Το συγκρότημα αποτελείται από δύο ταφικούς θαλάμους, ο καθένας από τους οποίους περιέχει έξι πέτρινους τάφους. Ένας σταυρός χαραγμένος σε μία από τις κολώνες του χώρου υποδηλώνει ότι ο ναός χρονολογείται από τη βυζαντινή εποχή, σύμφωνα με τον Hassan al-Ismail, διευθυντή αρχαιοτήτων στο Idlib, τον οποίο επικαλέστηκε το Associated Press.

Σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα από το συριακό ειδησεογραφικό πρακτορείο Asharq, ανθρώπινα οστά φαίνονται σε έναν από τους υπόγειους τάφους.

Η Συρία ήταν κάποτε επαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η οποία κυβέρνησε από τον τέταρτο αιώνα μ.Χ. μέχρι την άλωση της πρωτεύουσάς της, της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς τον 15ο αιώνα. Η εποχή σημαδεύτηκε από την εξάπλωση του Χριστιανισμού.

Το Υπουργείο Πολιτισμού της Συρίας εξέδωσε δήλωση στις 27 Μαΐου εκφράζοντας το «βαθύ ενδιαφέρον» του για την ανακάλυψη, η οποία, όπως είπε, έχει «ιστορική και πολιτιστική αξία».

Το υπουργείο πρόσθεσε ότι είχε στείλει μια αρχαιολογική ομάδα στον χώρο, η οποία επιβεβαίωσε ότι πρόκειται πράγματι για ένα ταφικό συγκρότημα που χρονολογείται από τη βυζαντινή εποχή.

Ο χώρος ασφαλίστηκε σε συντονισμό με τις δυνάμεις ασφαλείας για την αποτροπή οποιουδήποτε βανδαλισμού ή λεηλασίας, σύμφωνα με το υπουργείο.

Η δήλωση επιβεβαίωσε επίσης την «πλήρη δέσμευση του Υπουργείου Πολιτισμού για την προστασία της συριακής κληρονομιάς σε όλες τις μορφές της», δηλώνοντας ότι «αυτές οι αρχαιότητες αντιπροσωπεύουν μια εθνική μνήμη για όλους τους Σύρους και ανήκουν στον συριακό λαό. Εργαζόμαστε για να τις διατηρήσουμε, αφού υπέστησαν συστηματική καταστροφή κατά τη διάρκεια των ετών του πολέμου που διεξήγαγε το εκδιωχθέν καθεστώς».

Ο βυζαντινός χώρος ανακαλύφθηκε σε μια κατοικημένη περιοχή της Μααράτ αλ-Νουμάν, όπου πολλοί κάτοικοι έχουν αρχίσει να επιστρέφουν από την πτώση του Προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο, μετά από μια επίθεση ανταρτών με επικεφαλής την  τρομοκρατική ομάδα HTS και χρόνια εκτοπισμού.

Η στρατηγική θέση της πόλης την κατέστησε βασικό πεδίο μάχης κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου πολέμου, με τις διάφορες αντιμαχόμενες παρατάξεις της Συρίας να ανταγωνίζονται για τον έλεγχο.

Η Μααράτ αλ-Νουμάν άλλαξε χέρια αρκετές φορές όλα αυτά τα χρόνια. Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός, που υποστηρίζεται από την Τουρκία, ανέλαβε για πρώτη φορά τον έλεγχο της πόλης στην αρχή του πολέμου το 2012. Το 2016, τζιχαντιστικές  τρομοκρατικές ομάδες με επικεφαλής την Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα — η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε HTS μετά τη διακοπή των δεσμών της με την Αλ Κάιντα το 2017 — κατέλαβαν την πόλη.

Το 2018, αντίπαλες ανταρτικές δυνάμεις, δηλαδή το υποστηριζόμενο από την Τουρκία Συριακό Απελευθερωτικό Μέτωπο, κατέλαβαν την πόλη μετά από σφοδρές μάχες και την κράτησαν μέχρι που οι δυνάμεις του Άσαντ, με την υποστήριξη της Ρωσίας, ανακατέλαβαν τη Μααράτ αλ-Νουμάν τον Ιανουάριο του 2020.

Σε μια έκθεση του 2020, το Human Rights Watch κατηγόρησε τις συριακές και ρωσικές δυνάμεις ότι πραγματοποίησαν δεκάδες αεροπορικές και επίγειες επιθέσεις σε πολιτικές υποδομές στο Ιντλίμπ και τις πόλεις του, συμπεριλαμβανομένης της Μααράτ αλ-Νουμάν, κάτι που, όπως ανέφερε, «μπορεί να ισοδυναμεί με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Ομοίως, το Συριακό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σημείωσε σε μια έκθεση του 2020 ότι οι δυνάμεις του Άσαντ και οι Ρώσοι σύμμαχοί τους διεξήγαγαν σχεδόν καθημερινές βομβαρδιστικές επιχειρήσεις στη Μααράτ αλ-Νουμάν κατά τη διάρκεια της επίθεσής τους το 2019-2020.

Το Μουσείο Μααράταλ-Νουμάν, το οποίο στεγάζει περισσότερα από 2.000 τετραγωνικά μέτρα ψηφιδωτών – συμπεριλαμβανομένων δαπέδων εκκλησιών από τις λεγόμενες Νεκρές Πόλεις, εγκαταλελειμμένους οικισμούς στη βορειοδυτική Συρία που χρονολογούνται από την αρχαιότητα έως τη βυζαντινή εποχή – υπέστη εκτεταμένες ζημιές λόγω επαναλαμβανόμενων αεροπορικών επιδρομών και πράξεων βανδαλισμού.

Περίπου 5.844 κομμάτια από τη συνολική συλλογή του μουσείου, η οποία αποτελείται από 15.000 αντικείμενα, λεηλατήθηκαν, ενώ πολλά από τα περιεχόμενά του καταστράφηκαν εν μέρει το 2015 και το 2016, σύμφωνα με κοινή έκθεση που δημοσιεύθηκε το 2020 από το Ίδρυμα Gerda Henkel και την Συριακή Εταιρεία με έδρα το Παρίσι.

Σε δηλώσεις του στο AP τη Δευτέρα, ο Hassan al-Ismail δήλωσε ότι η πρόσφατη ανακάλυψη  αποτελεί μια ακόμη προσθήκη στους πολλούς αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής.

Το Ιντλίμπ «έχει το ένα τρίτο των μνημείων της Συρίας, που περιέχουν 800 αρχαιολογικούς χώρους εκτός από μια αρχαία πόλη», πρόσθεσε.