Μπορούν οι ΗΠΑ να πιέσουν για εκεχειρία στη Γάζα;
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προέτρεψε αυτή την εβδομάδα την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς να αδράξει την ευκαιρία για μια 60ήμερη εκεχειρία στη Γάζα, λέγοντας ότι το Ισραήλ είχε συμφωνήσει με την πρόταση.
Μετά από σχεδόν 21 μήνες σύγκρουσης και μετά από τη ταχεία επίλυση του 12ήμερου πολέμου του Ισραήλ με το Ιράν, οι προτροπές του Τραμπ έχουν αναζωπυρώσει τις ελπίδες για μια τρίτη εκεχειρία στον πόλεμο της Γάζας.
Ωστόσο, με τα γνωστά εμπόδια για μια εκεχειρία να εξακολουθούν να υπάρχουν και μια επερχόμενη συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου την επόμενη εβδομάδα στο Λευκό Οίκο, η πιθανότητα μιας συμφωνίας παραμένει αβέβαιη.
– Η απάντηση της Χαμάς; –
Οι προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας σε πολυάριθμους γύρους έμμεσων συνομιλιών έχουν επανειλημμένα αποτύχει, με το κύριο σημείο διαφωνίας να επικεντρώνεται στις εκκλήσεις της Χαμάς για διαρκή εκεχειρία στη Γάζα.
Σε δήλωση της Τετάρτης, η Χαμάς δήλωσε ότι ζυγίζει την απάντησή της στη νέα πρόταση και επιδιώκει «μια συμφωνία που να εγγυάται τον τερματισμό της επιθετικότητας», καθώς και την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και την είσοδο βοήθειας στην περιοχή.
Ο Χιου Λόβατ, αναλυτής για τη Μέση Ανατολή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), δήλωσε ότι θα μπορούσε να υπάρξει ευελιξία στη θέση της Χαμάς εάν υιοθετήσει μια «ρεαλιστική κατανόηση ότι αυτό είναι το καλύτερο που θα έχει για το άμεσο μέλλον».
Παρ’ όλα αυτά, σημείωσε ότι «εξακολουθούν να υπάρχουν εξαιρετικά σημαντικά κενά» στις απαιτήσεις της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένης της πορείας προς έναν οριστικό τερματισμό του πολέμου, το άνοιγμα της Γάζας στην ανθρωπιστική βοήθεια και την αποχώρηση του Ισραήλ.
«Αυτά θα είναι τελικά τα πιο κρίσιμα ζητήματα για να αποφασιστεί εάν θα τεθεί σε ισχύ αυτή η αρχική περίοδος 60 ημερών», πρόσθεσε.
Ο Αντρέας Κριγκ, αναλυτής για τη Μέση Ανατολή στο King’s College του Λονδίνου, δήλωσε ότι η «βαθιά δυσπιστία της Χαμάς στις προθέσεις του Ισραήλ – δεδομένων των προηγούμενων εκεχειριών που κατέρρευσαν λόγω ανανεωμένων επιθέσεων – σημαίνει ότι η Χαμάς θα χρειαστεί ισχυρές εγγυήσεις πριν συμφωνήσει» σε μια συμφωνία.
Τον Ιανουάριο, η Χαμάς και το Ισραήλ συμφώνησαν σε εκεχειρία, η οποία κατέρρευσε τον Μάρτιο, με τις δύο πλευρές να μην μπορούν να συμφωνήσουν για τα επόμενα βήματα και το Ισραήλ να επαναλαμβάνει τις αεροπορικές και επίγειες επιθέσεις.
– Οι απαιτήσεις του Ισραήλ –
Ο Νετανιάχου την Τετάρτη δεσμεύτηκε να «καταστρέψει» τη Χαμάς «μέχρι τα θεμέλιά της», επαναβεβαιώνοντας τον πολεμικό στόχο του Ισραήλ να εξαλείψει την τρομοκρατική ομάδα μετά την άνευ προηγουμένου τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, η οποία πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα.
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα ζητήσει τη διάλυση των στρατιωτικών δομών της Χαμάς και την επιστροφή των εναπομεινάντων ομήρων στη Γάζα οι οποίοι αιχμαλωτίστηκαν το 2023.
Ο σκληροπυρηνικός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, κάλεσε την Τετάρτη να ενταθεί η επίθεση στη Γάζα.
«Ας ολοκληρώσουμε τη δουλειά στη Γάζα. Πρέπει να ρίξουμε τη Χαμάς, να καταλάβουμε τη Λωρίδα της Γάζας, να ενθαρρύνουμε τη μεταφορά» Παλαιστινίων από την περιοχή, δήλωσε ο Μπεν Γκβιρ σε τηλεοπτική συνέντευξη.
Ωστόσο, ο Κριγκ δήλωσε ότι υπάρχουν «εσωτερικοί παράγοντες» που θα μπορούσαν να επιτρέψουν στον Νετανιάχου «να κάνει παραχωρήσεις», παρά τις ακροδεξιές φωνές στον συνασπισμό του που ζητούν τη συνέχιση του πολέμου.
«Θεωρείται ότι έχει «κερδίσει» τον πόλεμο εναντίον του Ιράν, η δημοτικότητά του αυξάνεται ξανά σε όλο το Ισραήλ, υπάρχει αυξανόμενη πίεση από την στρατιωτική ηγεσία για να βρεθεί μια έξοδος στη Γάζα», είπε ο Κριγκ.
Ο Λόβατ είπε ότι ένα βασικό ερώτημα ήταν αν υπήρξε «μετατόπιση στους πολιτικούς υπολογισμούς του Νετανιάχου… οι οποίοι μέχρι σήμερα έχουν δει τη συνέχιση του πολέμου στη Γάζα και τη διατήρηση του ακροδεξιού συνασπισμού του ως κάτι που τον ενδιαφέρει περισσότερο».
– Η στάση των ΗΠΑ –
Ο Τραμπ αναμένεται να φιλοξενήσει τον Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο την επόμενη Δευτέρα, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να υπόσχεται την Τρίτη να είναι «πολύ σταθερός» στη στάση του για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Επίσης, ο Τραμπ δήλωσε ότι ελπίζει ότι θα μπορούσε να τεθεί σε ισχύ μια εκεχειρία στη Γάζα «κάποια στιγμή την επόμενη εβδομάδα».
Ο Λόβατ είπε ότι ήταν «αρκετά σαφές ότι ο Τραμπ και οι Αμερικανοί έχουν το κλειδί για αυτό».
Την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ και το Ιράν συμφώνησαν σε μια εκεχειρία με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών και του Κατάρ, μετά τον βομβαρδισμό των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων από την Ουάσινγκτον.
«Έχουμε δει πότε ο Τραμπ πατάει το πόδι του… Ο Τραμπ είναι σε θέση να αξιοποιήσει τη σχέση του με τον Νετανιάχου και την υποστήριξή του προς το Ισραήλ όποτε θέλει», είπε ο Λόβατ.
Ο Κριγκ είπε ότι η Ουάσινγκτον έχει το «βάρος και τους μοχλούς ασφαλείας» για να επηρεάσει το Ισραήλ είτε μέσω βοήθειας, υποστήριξης όπλων είτε μέσω της απόσυρσης της διεθνούς διπλωματικής του κάλυψης.
«Το Ισραήλ θα κάνει μόνο αυτό που θεωρεί ότι εξυπηρετεί τα βασικά του συμφέροντα. Χωρίς διαρκή, προσεκτικά σταθμισμένη πίεση των ΗΠΑ… μια βιώσιμη συμφωνία παραμένει απίθανη», πρόσθεσε ο Κριγκ.
