Το ναυάγιο μιας συνόδου: Η Πολωνία, το Ισραήλ και το παρελθόν
Της Judy Dempsey
Carnegie Europe
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι ένας τυχερός άνθρωπος. Τουλάχιστον για τα δικά του πρότυπα. Ξεχάστε ότι συγκλονίζεται από σκάνδαλα διαφθοράς και ετοιμάζεται για εκλογές, οι οποίες θα είναι ένας δύσκολος αγώνας.
Ξεχάστε επίσης ότι δέχεται κριτική επανειλημμένως από την ΕΕ για την επέκταση παράνομων εβραϊκών οικισμών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και για την κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Τέτοιες πολιτικές υπονομεύουν, αν δεν κάνουν αδύνατη, μια βιώσιμη λύση δύο-κρατών στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Με την απεριόριστη στήριξη από την κυβέρνηση Trump, ο Netanyahu κατάφερε να επεκταθεί περαιτέρω, κυριολεκτικά και πολιτικά, στη Δυτική Όχθη.
Και με την στήριξη από τις χώρες του Visegrad, (Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία), ο Νετανιάχου έχει συσπειρωθεί γύρω από την Βαρσοβία και την Πράφα για να εμποδίσει την επιβολή πολύ πιο αυστηρών μέτρων από την ΕΕ, ενάντια στις πολιτικές εποικισμού του Ισραήλ.
Έτσι, καταστρέφοντας την πολωνική κυβέρνηση, η οποία πρόσφατα ξεπέρασε όλα τα εμπόδια για να φιλοξενήσει ένα συνέδριο για τη Μέση Ανατολή με το Ισραήλ και άλλες χώρες να κάθονται στο ίδιο τραπέζι, ο Netanyahu ξεφτίλισε τους οικοδεσπότες του.
Εκτός από το ότι έφτασε καθυστερημένος και άλλαξε τις θέσεις -κάτι που οι Πολωνοί οικοδεσπότες του θα μπορούσαν να αποδεχθούν- ο πρωθυπουργός τους αναστάτωσε με τις δηλώσεις του για τον ρόλο της χώρας τους στο Ολοκαύτωμα.
“Οι Πολωνοί συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς” στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, δήλωσε ο Netanyahu. Στην Ιερουσαλήμ, ο υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών, Israel Katz, δήλωσε ότι οι Πολωνοί “έθρεψαν τον αντί-σημιτισμό με το γάλα της μητέρας τους”. Αυτό ήταν υπερβολικό για την πολωνική κυβέρνηση.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός ήταν έξαλλος. Άσκησε κριτική στον Katz για “κατακριτέα, απαράδεκτα και απλώς ρατσιστικά λόγια”. Δήλωσε στους δημοσιογράφους πως “αυτό είναι ένα παράδειγμα ρατσιστικής, αντί-πολωνικής συμπεριφοράς.
Η κατάληξη ήταν ότι η Πολωνία, και μετά και οι Τσέχοι, αποσύρθηκαν από μια σύνοδο του Ισραήλ με τις χώρες του Vizegrad που ήταν προγραμματισμένη για τις 18-19 Φεβρουαρίου στην Ιερουσαλήμ. Η συνάντηση ακυρώθηκε.
Αυτή η ακύρωση δεν συνέφερε το Ισραήλ.
Τα τελευταία χρόνια, οι δεσμοί μεταξύ του Ισραήλ και των τεσσάρων χωρών του Vizegrad, έχουν γίνει πιο στενοί. Αυτό που συνεχίζει να τους συνδέει πολύ πιο στενά, είναι οι κοινές απόψεις για τις ευρωπαϊκές μεταναστευτικές πολιτικές (δεν αρέσουν σε καμία πλευρά), το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, οι απόψεις για την ασφάλεια και την απειλή, και ό,τι απομένει από τη λεγόμενη ειρηνευτική διαδικασία.
Επιπλέον, οι εθνικιστικές πολιτικές του Netanyahu, τα εμπόδια που θέτει σε ΜΚΟ και η συνολική άποψή του για τις φιλελεύθερες πολιτικές της ΕΕ και τις αξίες που έχουν απήχηση στους περισσότερους πολίτες χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Πραγματικά, ο Ούγγρος, εβραίος φιλάνθρωπος George Soros, έχει δαιμονοποιηθεί από τον Netanyahu, προς ευχαρίστηση του Ούγγρου πρωθυπουργού Viktor Orban.
Επιπλέον, η Βουλή της Τσεχίας και της Ουγγαρίας έχουν υποστηρίξει το Ισραήλ απορρίπτοντας την σήμανση των Ισραηλινών αγαθών που προέρχονται από τους οικισμούς. Η Ουγγαρία και η Τσεχία μπλόκαραν μια κοινή ανακοίνωση της ΕΕ που καταδικάζει την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ. Οι κυβερνήσεις των τεσσάρων του Vizegrad συχνά απέχουν από τις ψηφοφορίες στη γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, όταν αφορούν σε θέματα Ισραήλ-Παλαιστίνης. Εν ολίγοις, οι χώρες του Visegrad -ιδιαίτερα η Βαρσοβία και η Πράγα- αμφισβητούσαν σταθερά τις πολιτικές της ΕΕ προς το Ισραήλ.
Δεδομένων αυτών των ειδικών δεσμών με τις χώρες του Visegrad και τον ρόλο τους στην ΕΕ, η δημόσια κριτική του Netanyahu είναι αινιγματική.
Ναι, μπορεί να χρησιμοποιήσει τις δηλώσεις του για εκλογικούς λόγους στο εσωτερικό. Αλλά θα μπορούσε αυτό να αλλάξει τις πολιτικές της Πολωνίας απέναντι στο Ισραήλ στην ΕΕ; και τι γίνεται με την επίδραση στην Πολωνία και τις σχέσεις με την εβραϊκή κοινότητα; Δεν θα υπήρχε αντίδραση, ιδιαίτερα μεταξύ των υποστηρικτών του κυβερνώντος κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, υπό τον Jaroslaw Kaczynski;
“ΟΙ Εβραίοι αισθάνονται ασφαλείς εδώ”, τόνισε ο Eugeniusz Molar από το Center for European Relations στη Βαρσοβία. “Υπάρχει λεκτικός αντί-σημιτισμός και ειδικά στο ίντερνετ. Δεν ανησυχώ για την επίδραση. Αλλά δείτε τι συμβαίνει στη Γαλλία”. Εκεί, έχουν αυξηθεί οι φυσικές επιθέσεις εναντίον εβραίων, για να μην αναφέρουμε τι συμβαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο αντι-σημιτισμός έχει γίνει ένα επικίνδυνο φαινόμενο στον πολιτικό διάλογο, ιδιαίτερα στο αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα.
Αυτό που προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη για την κριτική του Ισραήλ στην μεταχείριση των εβραίων από τους Πολωνούς κατά τη διάρκεια της κατοχής των ναζί, είναι πως και οι δύο χώρες προσπάθησαν να αφήσουν πίσω τους το νόμο που θέσπισε πέρυσι η κυβέρνηση της Βαρσοβίας, με βάση τον οποίο οποιοσδήποτε αναφερόταν σε ευθύνη της Πολωνίας για τα εγκλήματα των ναζί, θα τιμωρούνταν από το νόμο. Ένα δικαιολογημένο ξέσπασμα ακολούθησε στο Ισραήλ αλλά επίσης και στην Πολωνία.
Αφήνοντας κατά μέρος τα σχόλια του Netanyahu και του Katz, αυτή η διαμάχη αφορά στην πραγματικότητα το παρελθόν και την ιστορία. Αφορά το ποια θα είναι η αντιμετώπιση του ολοκαυτώματος, το οποίο κατέστρεψε την ιουδο-χριστιανική παράδοση. Αυτή η συμβίωση, με όλες τις μορφές και τους συμβολισμούς, διαμόρφωσε την Ευρώπη μέχρι το 1938. Χρησιμοποιώντας το παρελθόν και κάνοντας βαρύγδουπες δηλώσεις, δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση αυτού που συμβαίνει τώρα μεταξύ των εβραϊκών κοινοτήτων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
