DW: Πέντε χρόνια από το Μαϊντάν στην Ουκρανία
«Πεθαίνω!», πόσταρε στο Twitter η Ολέσια Σουκόμποβα, 21 χρονών τότε, αιμόφυρτη μέσα από ένα ασθενοφόρο. Είχε δεχτεί μία σφαίρα στο λαιμό. «Ήταν ένα μήνυμα αποχαιρετισμού», υποστηρίζει σήμερα. Πλέον καλύπτει τα σημάδια με ένα μαντήλι. Εξαιτίας του τραυματισμού της υποφέρει μάλιστα από μερική παράλυση στο πρόσωπο. Κι όμως, όπως σημειώνει και η ίδια, στην πραγματικότητα ήταν τυχερή που επέζησε.
Τέλη Νοεμβρίου 2013 η τότε ηγεσία της Ουκρανίας αποφάσισε, υπό την προεδρία του Βίκτορ Γιανούκοβιτς, να αποχωρήσει από τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενδυναμώνοντας τους δεσμούς με τη Μόσχα. Η απόφαση αυτή πυροδότησε άμεσα συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, οι οποίες εξελίχθηκαν σε κίνημα (Euromaidan). Οι διαδηλώσεις πήραν διαστάσεις επανάστασης εναντίον της διεφθαρμένης, αυταρχικής και φιλορωσικής ηγεσίας της χώρας, η οποία τελικά ανατράπηκε τέλη Φεβρουαρίου, αποχωρώντας για τη Ρωσία. Μερικές ημέρες πριν, από τις 18 έως τις 23 Φεβρουαρίου, τα επεισόδια κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων κλιμακώθηκαν και οδήγησαν στον θάνατο 127 ανθρώπων στην πλατεία (Maidan) Ανεξαρτησίας στο Κίεβο. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς σκοτώθηκαν από τα πυρά ελεύθερων σκοπευτών.
Πέντε χρόνια μετά – ένας απολογισμός
Στα δέντρα της λεωφόρου που οδηγεί στην πλατεία βρίσκονται σήμερα φωτογραφίες, κρεμασμένες με κολλητική ταινία, εις μνήμην των θυμάτων. Ψηφιδωτές πέτρες με τα ονόματά τους, αναμμένα κεριά και αυτοσχέδια μνημεία θυμίζουν τους τρεις εκείνους μήνες της βίαιης σύρραξης ανάμεσα στους διαδηλωτές και τις δυνάμεις ασφαλείας. Εν τούτοις ο Γιανούκοβιτς βρίσκεται ακόμη σε απόσταση ασφαλείας και χωρίς να κινδυνεύει από τις κατηγορίες εσχάτης προδοσίας. Σύμφωνα μάλιστα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης, ο Βλαντιμίρ Πούτιν του έχει εξασφαλίσει και συνθήκες πολυτελούς διαβίωσης, ενώ έχει κάθε τόσο συναντήσεις με επιχειρηματίες και παραβρίσκεται σε συνεντεύξεις τύπου.
Πέντε χρόνια μετά η Ουκρανία βρίσκεται ακόμη χωρισμένη στα δύο: πόλεμος, φτώχια και διωγμοί καθορίζουν τις ζωές πολλών από τους κατοίκους του ανατολικού τμήματος, όπου εδώ και χρόνια μαίνεται η διένεξη μεταξύ Ουκρανών και φιλορώσων αυτονομιστών. Το γεγονός ότι ο Πέτρο Ποροσένκο, διάδοχος του Γιανούκοβιτς, φοβάται τα αποτελέσματα των επικείμενων εκλογών, σχολιάζει ο έκπτωτος πολιτικός: Το ενδεχόμενο μίας επανεκλογής του Ποροσένκο «θα ήταν ένα εφιαλτικό σενάριο», δήλωσε σε δημοσιογράφους. Η πολυπόθητη κατάργηση του παλιού καθεστώτος για τις βίζες των Ουκρανών εντός της ΕΕ και η κύρωση της συμφωνίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι αρκετά. Η οικονομία της χώρας είναι ακόμη σε πολύ άσχημη κατάσταση. Σύμφωνα με μία στατιστική του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Ουκρανία είναι η φτωχότερη χώρα στην Ευρώπη. Οι Ουκρανοί είναι πιο απογοητευμένοι από ποτέ: Πάνω από το 70% των κατοίκων της χώρας είναι δυσαρεστημένοι με τις εξελίξεις. Παρόλα αυτά λίγοι είναι εκείνοι που αναπολούν τις εποχές επί της προεδρίας του Γιανούκοβιτς. Πολλοί ελπίζουν να βρουν δουλειά σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, κατά προτίμηση στην Πολωνία.
Το Tweet της Ολέσια πέντε χρόνια πριν την έφερε κοντά σε εκατοντάδες καινούριους φίλους στα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό τη βοήθησε να ξεπεράσει τα τραύματα και να μη βυθιστεί σε κατάθλιψη και να εκτιμήσει περισσότερο τη ζωή. Τη στενοχωρεί όμως το ότι ο κόσμος θυμάται τα θύματα εκείνων των ημερών μόνο μια φορά τον χρόνο, κατά την επέτειο των επεισοδίων. Πάντως, όπως η ίδια υποστηρίζει, η Ουκρανία έχει αλλάξει θετικά μετά από το κίνημα. «Αυτό που με πονάει όμως περισσότερο από όλα είναι ο πόλεμος στο ανατολικό τμήμα. Κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει μία τέτοια εξέλιξη τότε».
Αντρέας Στάιν / Κλαούντια Τάλερ / Αλεξάντρα
DW
