Μόνο η Ινδία και το Πακιστάν μπορούν να επιλύσουν την τρέχουσα κρίση
Οι εντάσεις μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν έχουν φθάσει στο χειρότερό τους σημείο εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Είναι καιρός και για τις δύο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση.
Για πρώτη φορά αφότου και οι δύο χώρες απόκτησαν πυρηνικά, η Ινδία ξεκίνησε μια αεροπορική επιδρομή στην ενδοχώρα του Πακιστάν. Στόχος ήταν ένα στρατόπεδο τρομοκρατών της Jaysh-e-Mohammad (JeM) στην επαρχία Khyber Pakhtunkhwa του Πακιστάν, πέρα από το διοικούμενο απο το Πακιστάν Κασμίρ. Το πρωί της 26ης Φεβρουαρίου, 12 ινδικά μαχητικά αεροσκάφη Mirage 2000 φέρεται να διέσχισαν τη Γραμμή Ελέγχου (LoC) που χωρίζει το Κασμίρ μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, και εκτόξευσαν πολλαπλούς πυραύλους ακριβείας 1χλμ, τύπου Spice 2000, καταστρέφοντας το στρατόπεδο.
Ενώ αυτό δηλώθηκε ότι ήταν μια προληπτική επίθεση για αυτοάμυνα έναντι μιας ενδεχόμενης τρομοκρατικής επίθεση της JeM εναντίον της Ινδίας, λειτούργησε ως αντίποινα για την χειρότερη επίθεση σε τρεις δεκαετίες στο Jammu και στο Κασμίρ που έλαβε χώρα λίγες ημέρες πιο πριν, προκαλώντας το θάνατο σε 40 Ινδούς παραστρατιωτικούς στην Pulwama. Η JeM με έδρα το Πακιστάν ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση.
Νέα χαμηλά
Αν και το Πακιστάν δεν επέτρεψε την πλήρη έκταση της ινδικής αεροπορικής επιδρομής, δήλωσε ότι είχε το δικαίωμα να απαντήσει “σε χρόνο και τόπο της επιλογής του”. Αυτή η απάντηση ήρθε γρήγορα. Το πρωί της 27ης Φεβρουαρίου, δήλωσε πως είχε ξεκινήσει αεροπορικές επιθέσεις κατά μήκος της LoC, μέσα από τον εναέριο χώρο της. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εναέρια εμπλοκή πακιστανικών F-16 και ινδικών MiG-21 Bisons, σηματοδοτώντας την πρώτη εναέρια εμπλοκή των αεροπορικών τους δυνάμεων σε σχεδόν 50 χρόνια.
Σύμφωνα με το Πακιστάν, η αεροπορία του κατέρριψε δύο ινδικά μαχητικά εντός του εναέριου χώρου του. Αντίθετα, η ινδική κυβέρνηση δήλωσε ότι ένα πακιστανικό αεροσκάφος είχε καταρριφθεί. Στη διάρκεια της σύγκρουσης στο Kargil για παράδειγμα, δεν σημειώθηκε καμία κίνηση μεταξύ των δύο αεροπορικών δυνάμεων, σε μια ένδειξη αμοιβαίας συγκράτησης. Μέχρι τώρα, οι απαντήσεις της Ινδίας στις πακιστανικές ενέργειες ήταν περιορισμένες σε χερσαία πυρά ή σε επιχειρήσεις των ειδικών δυνάμεων κατά μήκος της γραμμής ελέγχου.
Ως αποτέλεσμα της εναέριας εμπλοκής, ένας Ινδός πιλότος έχει επισήμως χαρακτηριστεί ως “αγνοούμενος” από την ινδική κυβέρνηση. Ο πακιστανικός στρατός έχει δηλώσει ότι τον έχει υπό κράτηση. Είναι σημαντικό πως εδώ και 50 σχεδόν χρόνια, από τον πόλεμο του 1971, δεν υπήρξε σύλληψη στρατιωτικού προσωπικού από οποιαδήποτε χώρα.
Ο δημόσιος διάλογος στο μεταξύ, είναι στα ύψη και στις δύο πλευρές, τροφοδοτούμενος από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από την προοπτική των γενικών εκλογών στην Ινδία, τον Απρίλιο και το Μάιο.
Τώρα είναι η ώρα για συγκράτηση
Το 2001-2002, μια συνοριακή σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών είχε οδηγήσει σε φόβους για κλιμάκωση σε πυρηνικό επίπεδο. Βασική διαφορά αυτή τη φορά είναι πως και οι δύο πλευρές εξακολουθούν να τονίζουν τη ¨μη στρατιωτική φύση” των στόχων τους.
Η Ινδία δήλωσε πως στόχος της ήταν ένα τρομοκρατικό στρατόπεδο, όχι άμαχοι ή το πακιστανικό κράτος. Την ίδια στιγμή το Πακιστάν ανακοίνωσε πως στόχο είχε “μη στρατιωτικές περιοχές”, αποφεύγοντας “ανθρώπινες απώλειες και παράπλευρες ζημιές” για σκοπούς αυτοάμυνας. Ωστόσο, το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας έχει δηλώσει πως πακιστανικά μαχητικά παραβίασαν τον ινδικό εναέριο χώρο και στόχευσαν στρατιωτικές θέσεις της Ινδίας. Επίσης δεν υπήρξε καμία στρατιωτική κινητοποίηση από καμία πλευρά.
Ούτε το Νέο Δελχί ούτε το Ισλαμαμπάντ έχει καμία επιθυμία να εμπλακεί σε πόλεμο με τον εξοπλισμένο με πυρηνικά γείτονά της. Αλλά αυτή η ξαφνική κλιμάκωση των εντάσεων για το Κασμίρ έλαβε χώρα σε μια περίοδο που οι διμερείς γραμμές επικοινωνίας είναι περιορισμένες. Και οι δύο Επίτροποι αποσύρθηκαν μετά από την επίθεση της Pulwama και δεν υπάρχει επίσημος διμερής διάλογος, καθιστώντας δύσκολη την αμοιβαία αποκλιμάκωση. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχει αυξημένο πεδίο για λάθος υπολογισμούς και λανθασμένα συμπεράσματα.
Στη διάρκεια της αντιπαράθεσης 2001-2002, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέβαλλαν έντονες προσπάθειες για να λυθούν οι εντάσεις. Δεδομένων των πολυάριθμων περισπασμών που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα σήμερα -με τις εξελίξεις στη Βορειοανατολική Ασία, τη διαδικασία ειρήνης με τους Αφγανούς Ταλιμπάν και το Brexit- δεν υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι εξωτερικοί παράγοντες μπορούν να φέρουν μια σημαντική βελτίωση στις διμερείς σχέσεις. Η αποφασιστικότητα για την διαχείριση της κατάστασης με συγκράτηση ωστόσο, πρέπει να έρθει και από την Ινδία και από το Πακιστάν.
