28/03/2024

Βρετανία και Ευρώπη

Γράφει ο Κώστας Ιορδανίδης


Πάγιος στόχος της εξωτερικής πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου στα χρόνια της αυτοκρατορικής ακμής, αλλά και αργότερα, ήταν να αποκλείσει την ανάδειξη μιας κυριάρχου δυνάμεως στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η στήριξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έναντι των επεκτατικών επιβουλών της τσαρικής Ρωσίας προς τον Νότο είχε προηγηθεί.

Τον δέκατο ένατο αιώνα, η Βρετανία διαδραμάτισε τον καθοριστικότερο ρόλο στη συντριβή του Ναπολέοντα Βοναπάρτη και στην αποκατάσταση της παλαιάς τάξεως πραγμάτων στην Ευρώπη, έως ότου αυτή αντιμετώπισε, το 1848, νέα πρόκληση που όμως προερχόταν από αίτια εσωτερικά.

Ηγετικός υπήρξε αδιαμφισβήτητα ο ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου στον αγώνα εναντίον του Γερμανού αυτοκράτορα Γουλιέλμου, κατά τον Μεγάλο Πόλεμο. Και λίγα χρόνια αργότερα ηγήθηκε της μάχης κατά του Τρίτου Ράιχ και του Αδόλφου Χίτλερ. Η ελευθέρα Ευρώπη θα έπρεπε να οφείλει ευγνωμοσύνη στο Ηνωμένο Βασίλειο, όμως η μνήμη είναι βραχεία.

Επήλθε σταδιακώς εξάντληση αλλά όχι κάμψη του ηθικού. Η αυτοκρατορία διελύθη. Η διαχείριση της τύχης του κόσμου και της Ευρώπης πέρασε στις ΗΠΑ και στην ΕΣΣΔ, και τότε ετέθη σε εφαρμογή η βάση για το λεγόμενο «ευρωπαϊκό εγχείρημα». Η Βρετανία εξαρχής δεν ήταν ευπρόσδεκτη και ο πλέον κραυγαλέος εκφραστής αυτής της τάσεως υπήρξε ο πρόεδρος της Γαλλίας Σαρλ ντε Γκωλ. Η χώρα που έσωσε κατ’ επανάληψιν την ευρωπαϊκή ήπειρο από την επιβολή απολυταρχικών καθεστώτων δεν ήταν ευπρόσδεκτη στο νέο σύστημα που οικοδομείτο.

Το κόμμα με την ισχυρότερη ιστορική μνήμη και ταυτοχρόνως με τη μεγαλυτέρα πρόσδεση στις παραδόσεις της Βρετανίας είχε αρχίσει να διχάζεται και ακολούθησε ό,τι εν τέλει σήμερα διαδραματίζεται. Με την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, για την οποία η Βρετανία είχε με πείσμα και διαχρονικώς αγωνισθεί μετά τον πόλεμο, δίχως διακυμάνσεις, ανέκυψε το θέμα της ενοποιήσεως των δύο Γερμανιών. Η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε σοβαρότατες επιφυλάξεις για τις αποσταθεροποιητικές συνέπειες που θα είχε η δημιουργία νέου γερμανικού όγκου στο κέντρο της Ευρώπης, όπως είχε συμβεί δύο φορές στη διάρκεια του 20ού αι. Αλλά δεν είχε την ισχύ να επιβάλει τις απόψεις της.

Πέραν τούτου, δύο πρόεδροι των ΗΠΑ, ο Μπιλ Κλίντον και ο Μπαράκ Ομπάμα, συνέπλευσαν αρμονικότατα με το Βερολίνο για τη διόγκωση γερμανικής παρουσίας στην  Ε.Ε.,  στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιήσεως. Εως ότου φυσικά ανεδείχθη ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αποφάσισε να περιορίσει στο αρμόζον μέγεθος τη Γερμανία και την Ε.Ε.

Σήμερα η Βρετανία διέρχεται τη φάση της μεγαλύτερης δοκιμασίας από το τέλος του τελευταίου Πολέμου. Επιχαίρουν κάποιοι αφελείς του ευρωπαϊκού συστήματος και προδικάζουν τα δεινά μιας εξόδου –της μιας ή της άλλης μορφής– του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ενωση.

Αλλά ακόμη και εάν η Βρετανία αποχωρήσει άναρχα ή ταπεινωτικά, τίποτε δεν θα είναι οριστικό. Μάχες χάνει το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά όχι τελικώς τον πόλεμο. Πνεύμα μαχητικό και πείσμα χαρακτηρίζουν το έθνος των «εστεμμένων νήσων». Θα αντεπεξέλθουν μιας δοκιμασίας, που αλίμονο εάν επρόκειτο να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης.

Kαθημερινή Έντυπη Έκδοση

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024