28/03/2024

Πώς το Κατάρ επέζησε του μποϊκοτάζ

Του Κώστα Ράπτη

Πριν από δύο χρόνια, τέτοιες μέρες, το Εμιράτο του Κατάρ ερχόταν αιφνιδίως αντιμέτωπο με την πρωτοφανή απόφαση των κυριότερων γειτόνων του (Σαουδικής Αραβίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Μπαχρέιν και Αιγύπτου) να το θέσουν υπό εμπορικό και μεταφορικό αποκλεισμό, με την κατηγορία της στήριξης στην τρομοκρατία.

Σε οικονομικό επίπεδο, η πρόκληση ήταν τεράστια, αν αναλογισθεί κανείς ότι το Κατάρ αποτελεί μεν τον μεγαλύτερο εξαγωγέα υγροποιημένου φυσικού αερίου ανά τον κόσμο, αλλά καλύπτει οποιεσδήποτε άλλες ανάγκες του με εισαγωγές.

Αλλά και σε πολιτικό επίπεδο, οι ήττες που είχε καταγράψει το Εμιράτο στην προσπάθειά του να καθορίσει τις εξελίξεις, μέσω της “Αραβικής Άνοιξης”, σε μια σειρά χωρών της εποχής κορυφώνονταν με τον δικό του αποκλεισμό.

Συνηθισμένη να ηγεμονεύει επί των μικρότερων αραβικών μοναρχιών, η Σαουδική Αραβία ουδέποτε αποδέχθηκε τις φιλοδοξίες του Κατάρ – πόσω μάλλον που αυτές στηρίζονταν στον εναγκαλισμό με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία στο Ριάντ αντιμετωπίζεται ως υπαρξιακή απειλή, στην συμπόρευση με τον ομοϊδεάτη Ταγίπ Ερντογάν των γνωστών νεο-οθωμανικών οραμάτων και στην απροθυμία ολομέτωπης σύγκρουσης με το Ιράν (με το οποίο το Εμιράτο μοιράζεται σιωπηρά το γιγαντιαίο υποθαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου του Νοτίου Παρς).

Ωστόσο, το εγχείρημα του αποκλεισμού απέτυχε. Δύο χρόνια μετά, η καταριανή οικονομία ανθεί (με ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 2,2% στα τέλη του 2018), ενώ οι πολιτικές συμμαχίες του Εμιράτου ενδυναμώνονται.

Το μποϊκοτάζ επέβαλε κινήσεις εξισορρόπησης στην παραγωγή. Πλέον το Κατάρ διαθέτει αυτάρκεια στα γαλακτοκομικά και τα οπωροκηπευτικά (όταν προηγουμένως κάλυπτε μόνο το 20% και το 10% των σχετικών αναγκών του αντιστοίχως) και μετατρέπεται σταδιακά σε εξαγωγέα αγροτικών προϊόντων, επενδύοντας σε πολυανθρακικά θερμοκήπια.

Η Qatar Airways αύξησε πέρσι τα καθαρά κέρδη της κατά 21,7%, διευρύνοντας το προβάδισμά της έναντι ανταγωνιστών όπως οι αερομεταφορείς των Εμιράτων. Όλα αυτά παρά την ξαφνική διακοπή περίπου 100 πτήσεων ημερησίως προς 18 προορισμούς των τεσσάρων κρατών του μποϊκοτάζ και το κλείσιμο του εναέριου χώρου τους, που επέβαλε την εξεύρεση δαπανηρότερων εναλλακτικών διαδρομών, προς όφελος κυρίως του Ιράν. Νέα δρομολόγια εγκαινιάσθηκαν προς Μάλτα, Λισαβόνα, Μογκαντίσου, Νταβάο κ.α.

Η αλυσίδα τροφοδοσίας του Κατάρ έχει διαφοροποιηθεί, με τη συγκρότηση του “οικονομικού διαδρόμου” που αποκαλείται New Emerging Belt Initiative και περιλαμβάνει την Τουρκία, την Ινδία, το Πακιστάν, το Κουβέιτ και το Ομάν.

Η απορρόφηση του σοκ υπήρξε σχετικά εύκολη χάρη στο γιγαντιαίο κρατικό επενδυτικό ταμείο του Κατάρ, το οποίο διαθέτει κεφάλαια 320 δισ. δολαρίων, ενώ και οι ΗΠΑ “δωροδοκήθηκαν” καταλλήλως. Η Qatar Petroleum προσανατολίζεται σε επενδύσεις ύψους 20 δισ. δολαρίων στο αμερικανικό έδαφος, η καταριανή Επενδυτική Αρχή επεκτείνει το αμερικανικό χαρτοφυλάκιό της από τα 30 στα 45 δις. δολάρια, ενώ και για την επέκταση της βάσης Αλ-Ουντέιντ (της μεγαλύτερης των ΗΠΑ στην περιοχή) θα δαπανηθούν άλλα 2 δισ. δολάρια.

Η πίεση από το μποϊκοτάζ έλυσε τα χέρια του νεαρού Εμίρη να προωθήσει εγχωρίως μεταρρυθμίσεις στο εργατικό δίκαιο και τα δικαιώματα των ξένων επενδυτών. Και βεβαίως η προετοιμασία του Μουντιάλ 2022 προχωρά.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο, όμως, είναι ότι ο πολιτικο-διπλωματικός συντονισμός του Κατάρ με την Τουρκία και το Ιράν βαθαίνει. Οι δύο διαιρετικές τομές στην περιοχή, αυτή που αντιπαρέθετε τις αραβικές μοναρχίες προς την (σιιτική) Ισλαμική Δημοκρατία και αυτή που χώριζε στο εσωτερικό του “σουνιτικού μπλοκ” τους εχθρούς από τους φίλους της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, αρχίζουν και συμπίπτουν, διαψεύδοντας το σενάριο της θρησκευτικής σύγκρουσης.

Αψηφώντας τον Τραμπ

Είναι χαρακτηριστικό ότι σε δηλώσεις του την Κυριακή ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ Μοχάμαντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι προέτρεψε τις ΗΠΑ και το Ιράν να εξεύρουν διαύλους συνομιλίας, εφόσον και οι δύο πλευρές ανησυχούν για το ενδεχόμενο πολεμικής κλιμάκωσης των μεταξύ τους εντάσεων. Ανέφερε μάλιστα ότι η χώρα του εργάζεται μαζί με το Ομάν, το Ιράκ και την Ιαπωνία για την αποκλιμάκωση.

Το πλήγμα προς τον (στενά σχετιζόμενο προς τους Σαούντ) Ντόναλντ Τραμπ είναι μάλιστα διπλό εφόσον ο Θάνι τόνισε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να υποστηρίξει το σχέδιο επίλυσης του Μεσανατολικού που επεξεργάζεται ο προεδρικός γαμπρός Τζάρεντ Κούσνερ, εάν αυτό δεν είναι αποδεκτό από τους Παλαιστίνιους.

Παράλληλα ο επικεφαλής της καταριανής διπλωματίας κατηγόρησε το Ριάντ ότι αποσταθεροποιεί μιαν ολοένα και μεγαλύτερη περιοχή, εξάγοντας την αντιπαράθεσή του με την Ντόχα προς το Σουδάν, τη Λιβύη και τη Σομαλία όπου προσπαθεί να εγκαθιδρύσει δια της βίας φιλικά καθεστώτα. 

πηγή:Capital.gr

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024