Πώς βλέπουν οι ξένοι αναλυτές τη Λαγκάρντ στο τιμόνι της ΕΚΤ
Οι προκλήσεις, οι δυσκολίες και το βαρύ φορτίο της διαδοχής του Μάριο Ντράγκι
Γράφει η Γεραντώνη Μαριλένα
Μία μέρα αφότου το όνομα της Κριστίν Λαγκάρντ έπεσε στο τραπέζι για το τιμόνι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα επιτόκια υποχώρησαν σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ, σε ένα σαφές σημάδι ότι θα ακολουθήσει τα βήματα του Μάριο Ντράγκι, κάνοντας «οτιδήποτε χρειάζεται» όπως είχε ο ίδιος πει για να διασωθεί το ευρώ.
Ωστόσο το υπόβαθρό της, όπως ισχυρίζονται οι Τζακ Εγουινγκ και Eϊμι Τσανγκ των «New York Times», θέτει ορισμένα ερωτήματα πέρα από τις συνήθεις πολιτικές ίντριγκες σχετικά με την υποψηφιότητά της. Η Λαγκάρντ δεν έχει το τυπικό βιογραφικό για να διευθύνει το σώμα που θέτει τη νομισματική πολιτική της Ευρώπης, η οποία αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν διαθέτει διδακτορικό στα οικονομικά, ούτε έχει διατελέσει κεντρική τραπεζίτης, δεν είναι καν οικονομολόγος, αλλά νομικός.
Αναλαμβάνει δε σε μια περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας: η ανάπτυξη στην ευρωζώνη έχει επιβραδυνθεί, οι κεντρικές τράπεζες σε Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία και Ευρώπη έχουν εξαντλήσει σε μεγάλο βαθμό τα οπλοστάσια των μέτρων τόνωσης, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, του οποίου ηγείται, στην ετήσια έκθεση που κατάρτισε πριν από την υποψηφιότητά της, προειδοποίησε για τον κίνδυνο παρατεταμένης περιόδου αναιμίας και πληθωρισμού στην ευρωζώνη.
Οπως επισημαίνουν οι αρθρογράφοι, υπάρχουν ωστόσο προηγούμενα τραπεζιτών χωρίς εξειδικευμένες οικονομικές σπουδές που διαχειρίστηκαν κεντρικούς οργανισμούς. Ο Τζερόμ Πάουελ προτού γίνει επικεφαλής της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) ήταν δικηγόρος, όπως και η Λαγκάρντ εξάλλου, προτού αναλάβει υπουργικές θέσεις επί κυβερνήσεων Σιράκ και Σαρκοζί στη Γαλλία. Ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, προκάτοχος του Ντράγκι στην ΕΚΤ, σπούδασε οικονομικά, όμως δεν είχε διδακτορικό. Το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του δούλευε στο Δημόσιο.
Αναλυτές αναφέρουν ότι οι πιο επισφαλείς στιγμές για τη Λαγκάρντ ίσως έρθουν όταν δεν θα μπορεί να βασιστεί σε ένα έτοιμο κείμενο, όπως στις συνεντεύξεις Τύπου που ακολουθούν τις συνεδριάσεις νομισματικής πολιτικής του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ. Οι συνεδρίες μεταδίδονται ζωντανά στο Διαδίκτυο και οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντιδρούν αμέσως στα λεγόμενα του κεντρικού τραπεζίτη, ο οποίος θα πρέπει να επιδεικνύει μεγάλη δεξιότητα στην αποφυγή διάδοσης λανθασμένων μηνυμάτων. Για τον Πάουελ, για παράδειγμα, μερικές φορές, παρά την εμπειρία του, αυτό ήταν πρόβλημα.
«Η Λαγκάρντ μπορεί να κάνει κάποιες γκάφες καθώς θα προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της» αναφέρει στην αμερικανική εφημερίδα ο Εντγουιν Τρούμαν, καθηγητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Peterson στην Ουάσιγκτον. «Αυτό ισχύει πιθανώς για κάθε άτομο που αναλαμβάνει κεντρικός τραπεζίτης» προσθέτει ο Τρούμαν, τονίζοντας «θα πρέπει ίσως να χρειαστεί να μάθει λίγο τη γλώσσα των κεντρικών τραπεζιτών».
Την ίδια ώρα, η Λαγκάρντ θα γίνει πρόεδρος της ΕΚΤ ακριβώς τη στιγμή που η Τράπεζα χάνει μερικά από τα καλύτερα οικονομικά της μυαλά. Ο Πίτερ Πράετ, επικεφαλής οικονομολόγος της, έφυγε τον Μάιο έπειτα από μια οκταετή θητεία. Ο Μπενουά Κερέ – ευρέως σεβαστό μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της τράπεζας – θα αποχωρήσει τον Δεκέμβριο. Και φυσικά η Τράπεζα χάνει τον Μάριο Ντράγκι, ο οποίος κατέχει διδακτορικό στα οικονομικά από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης. Ολοι διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο από το 2011 και έπειτα, μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για την Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία.
«Είναι μια λογική υπόθεση το ότι η Λαγκάρντ θα βασιστεί πολύ στην κρίση του επικεφαλής οικονομολόγου και των πιο έμπειρων μελών της ΕΚΤ» αναφέρει ο Ανχελ Ταλαβέρα, επικεφαλής οικονομολόγος της Oxford Economics του Λονδίνου. Ωστόσο, πολλοί αναρωτιούνται αν όντως διαθέτει το οικονομικό know-how ώστε να αναγνωρίζει τις κακές συμβουλές. Οι υποστηρικτές της πάντως επισημαίνουν ότι έχει περάσει οκτώ χρόνια ως επικεφαλής του ΔΝΤ και σίγουρα, αν και το Ταμείο δεν έχει την ίδια εξουσία με την ΕΚΤ στον καθορισμό της πορείας της παγκόσμιας οικονομίας, η ίδια έχει μάθει πολλά και έχει αντεπεξέλθει σε πολλές τρικυμίες.
Ανέλαβε το Ταμείο όταν ήταν σε πλήρη αποδιοργάνωση, αποκατέστησε τη φήμη και την ακεραιότητά του, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη κατάρρευσης της Ελλάδας κατά την κρίση του χρέους της ευρωζώνης και πάνω από όλα μπορεί να βασιστεί στις πολιτικές της ικανότητες σε περίπτωση που υπάρξει μια άλλη κρίση. Αλλωστε «τα πάντα στην Ευρώπη, είτε σιωπηρά, είτε φανερά, έχουν πολιτική χροιά» αναφέρει ο Ντάγκλας Ρέντιγκερ, επικεφαλής της εταιρείας συμβούλων International Capital Strategies. Ως εκ τούτου «οι δεξιότητές της μπορεί να είναι ιδανικές για την ΕΚΤ στην παρούσα φάση».
